Του Χρήστου Μηλίτση
Πατρίδα σαν το ήλιο σου, άλλος αλλού δεν λάμπει.
Λορέντζος Μαβίλης
Άγνωστο πώς βρέθηκε στο Τρίκερι ο γέρο-Νταραράς. Γέρος με περασμένα τα εβδομήντα του. Έμεινε μόνος του σε μια καλύβα έξω από το χωριό. Μοναδική του απασχόληση το ψάρεμα. Μικρός στο ανάστημα, μελαχρινός, με μάτια που πέταγαν φωτιές, παρά τα χρόνια που τον βάραιναν, με δασωμένα φρύδια και τσιγκελωτό μουστάκι. Προσηνής, καλόκαρδος και αγαπητός σε όλους όσους τον γνώριζαν. Έλαβε μέρος στο πόλεμο της Μικράς Ασίας και μάλιστα είχε τραυματιστεί στο αριστερό του χέρι. Πρώτος και καλύτερος στα χρόνια της Εθνικής Αντίστασης, Έβγαινε ο σκληρός και άχαρος χειμώνας του 1943 και ή άνοιξη ήταν στον ερχομό της. Ωστόσο τα χιόνια κρατούσαν ακόμα και στα πεδινά. Μαύρα και άχαρα τα χρόνια εκείνα της τριπλής κατοχής. Γερμανοί, Ιταλοί και Βούλγαροι αλώνιζαν τα ιερά μας χώματα και όπου περνούσαν έσπερναν τον όλεθρο και την καταστροφή. Χρόνια σκληρά, χρόνια ματωμένα. Η πείνα θέριευε, οι αρρώστιες θέριζαν τον πληθυσμό, η ψείρα περπατούσε ακόμα και στους δρόμους. Οι κατακτητές άρπαζαν το βιος, κρεμούσαν και έδερναν ανελέητα. Γέμισαν οι φυλακές και οι εκτελέσεις των πολιτών πληθώρα καθημερινά. Οι Γερμανοί είχαν λυσσιάξει στην κυριολεξία. Τώρα μάλιστα που η πλάστιγγα της νίκης έγειρε προς τους συμμάχους μας, έμοιαζαν με θεριά που γίνονται αγριότερα και πιο επικίνδυνα όταν νοιώσουν τον κίνδυνο να πλησιάζει. Πλεούμενο δεν μπορούσε γα ξεμυτίσει στο γιαλό. Νυχτοήμερα ο εχθρός περιπολούσε και βούλιαζε ακόμα και τις ψαρόβαρκες την ώρα της δουλειάς. Απέναντι από το Τρίκερι, στο Xορευτό, ένα Ιταλικό τάγμα που στρατωνίζονταν εκεί, είχε την επίβλεψη της περιοχής και οι ξωτάρηδες δεν τολμούσαν να πάνε ούτε στα κτήματα τους. Τα πάντα είχαν νεκρωθεί. Ήταν μια νύχτα φοβερή, μια νύχτα ολοσκότεινη. Ο Αίολος είχε ανοίξει τον ασκό του και οι Βοριάδες μούγκριζαν σε στεριά και θάλασσα. Βουνά τα κύματα έπεφταν ορμητικά πάνω στα Πηλιορείτικα ακρογιάλια του Αιγαίου, άφριζαν, γύριζαν με τα ασπρογάλαζα αφρονέρια τους και ξανάπεφταν με ορμή πάνω στα βράχια, λες και ήθελαν να τα γδάρουν, να τα ξεριζώσουν και να τα καταπιούν. Τεράστιες γαλάζιες γλώσσες νερού, υψωνόταν μέχρις εκεί πάνω και έπεφταν με ορμή πάνω στα ακρογιάλια, κάνοντας συντρίμμια τις ψαρόβαρκες και γέμιζαν με κομματιασμένα σανίδια το γιαλό. Πίσσα το σκοτάδι, δεν έβλεπε κανείς μπροστά του. Φουρτουνιασμένη η θάλασσα, πλημμύρες, θύελλα, καταστροφές, βρόντοι και αστροπελέκια και όμως μέσα στην ολοσκότεινη νύχτα έφτασε κρυφά στο Τρίκκερι από την απέναντι μεριά της Φωκίδας μια μεγάλη ψαρόβαρκα. Ένας Άγγλος και δυο Έλληνες αξιωματικοί, που ήταν κρυμμένοι στα αμπάρια της πήδηξαν στη στεριά. Ο ένας οπό τους Έλληνας αξιωματικούς κατά την μαρτυρία του αείμνηστου αγωνιστή Λευτέρη Κατσιάκου που μου διηγήθηκε το εν λόγω ιστoρικό ήταν ο αξιωματικός της Σχολής Ευελπίδων αείμνηστος και αυτός Αριστείδης Λαδιάς από το Μεσενικόλα, Επιτελάρχης της 18ης ταξιαρχίας του Δ.Σ.Ε. που έπεσε ηρωικά στις 16 του Μάη σε μάχη στα Κουκλουθούρια στο Βίτσι. Στο Τρίκερι δεν υπήρχαν κατοχικά στρατεύματα. συσκέφτηκαν με τους υπεύθυνους της τοπικής οργάνωσης να βρεθεί μια Βάρκα την ίδιο νύχτα για να μεταφέρει μια επείγουσα είδηση στο χόρτο της Αργαλαστής. Υπήρχε μια πληροφορία ότι σε λίγες μέρες θα περνούσε γιαλό-γιαλό, μια Γερμανική νηοπομπή για να μεταφέρει εφόδια στην Αίγυπτο. Έπρεπε να λάβει γνώση το γρηγορότερο ο Άγγλος αξιωματικός που βρίσκονταν στο Mαυρoβούvι. Άλλος τρόπος δεν υπήρχε. Οι επικοινωνίες με τη στερεά Ελλάδα από τη Φωκίδα είχαν αποκοπεί ολότελα. Δύσκολο και επικίνδυνο ταξίδι, έπρεπε να βρεθεί ένας έμπειρος και δοκιμασμένος θαλασσινός για να αναλάβει την εκτέλεση της απoστoλής. Αρκετά μαχητικό το πνεύμα την εποχή εκείνη. Πολλοί ρωτήθηκαν και κανείς δεν έφερε αντίρρηση, Οι αξιωματικοί έμειναν άναυδοι όταν εμφανίστηκε μπροστά τους ένα γέρικος άνδρας με δυο μαυροφορημένες γριές. Ήταν ο γέρο-Νταραράς. Χαιρέτησαν και ο γέρος άρχισε τη κουβέντα μαζί τους.
-Τι θέλετε εσείς εδώ; και ποιοι είσθε; ρώτησε ο Έλληνας αξιωματικός.
-Μη μας ρωτάτε ποιοι είμαστε. ‘Έλληνες είμαστε. θα πάμε εμείς τη γραφή γιατί να χαθεί ένας νέος, δεν είναι κρίμα; Εμείς το ψωμί μας το φάγομε. Δεν είναι ζημιά να πεθάνουμε, τιμή μας να πεθάνουμε για την πατρίδα. Άμα δούνε γριές γυναίκες οι Γερμαναράδες δεν θα υποψιασθούν.
-Μα μπορείτε να τραβάτε κουπί τόσες ώρες; είπε ο Έλληνας αξιωματικός, Είναι τέσσερες ώρες.
-Θα τραβήξω εγώ πρώτα, είπε ο γέρος και ύστερα οι γυναίκες. Η Ασημώ είχε άντρα ψαρά και ξέρει. Το ίδιο και η Γαρουφαλλιά θα το καταφέρουμε.
-Αν σας πιάσουν οι Γερμανοί;
Θα ‘χουμε πέτρα δεμένη μέσα σ’ ‘ένα κουτί με τη γραφή και θα τη Βουλιάξουμε κάτω από τη βάρκα, να μην τη δούνε. Εμάς.. Αϊ.. έκανε ο γέρος, καλή ψυχή.. Αν μας πιάσουν.. Θα πάρουμε μαζί μας κεριά, λάδι, λιβάνι και πρόσφορο και θα πούμε πως πάμε να ανάψουμε τα καντήλια και να κάνουμε λειτουργία στο μοναστήρι της Προσούδας. Το μοναστήρι ήταν στο δρόμο τους. Ο Άγγλος που παρακολουθούσε με περιέργεια ρώτησε. Τι θέλουν οι δυο γριές και ο γέροντας. Ο Έλληνας αξιωματικός τους εξήγησε ότι θέλουν να εκτελέσουν αυτοί την αποστολή, και τα ’χασε όταν μάλιστα ο γέρος είπε αποφασιστικά:
-Άιντε, φέρτε τη γραφή να φύγουμε να μην αργούμε. Πήραν τη γραφή και πήγαν στο εκκλησάκι που ήταν εκεί κοντά. Μετάλαβαν γιατί ένοιωθαν πως βρίσκονταν τόσο κοντά στο Θάνατο και πήραν το κατηφορικό μονοπάτι για το λιμανάκι. Ο Άγγλος έκπληκτος τους αποχαιρέτησε, στάθηκε προσοχή, έφερε το χέρι του στο γείσο του πηληκίου του και έμεινε έτσι απολιθωμένος ωσότου η τριάδα χάθηκε μέσα στο σκοτάδι. Η αποστολή πέτυχε και τα αποτελέσματα ήταν πολύ καλά. Σε λίγες μέρες οι Άγγλοι τορπίλισαν κοντά στο Πουρί ένα γερμανικό πλοίο γεμάτο εφόδια. ‘Ένα άλλο ρουμανικό ποταμόπλοιο εξόκειλε στην αμμουδιά του Χορευτού και ένα τρίτο κατατσακίστηκε εκεί κοντά. Οι τρεις ηλικιωμένοι έκαναν το καθήκον τους, η πολιτεία όμως έκανε το δικό της; Μια πλάκα εκεί κοντά στο εκκλησάκι με τα ονόματα τους δεν θα στοίχιζε και πολλά. Έτσι αγωνίζονταν τα χρόνια της μαύρης κατοχής, άνδρες και γυναίκες, παιδιά, ηλικιωμένοι, γριές και γέροντες για τη λευτεριά μας. Τιμή και δόξα στους ήρωες που έκαναν το χρέος τους για την πατρίδα.
