Του Δημήτρη Αντωνίου, Καθηγητή Αγγλικής
aglo.[email protected]
Ολοι οι γονείς ανεξαιρέτως, και ιδιαίτερα οι μητέρες, μπορεί να μην έχουν επαρκή τυπική μόρφωση, formal education, μπορούν όμως να χρησιμοποιήσουν τη νοικοκυροσύνη τους, εφόσον οι ίδιες την κατέχουν, ως μέσον διδασκαλίας και διαπαιδαγώγησης των παιδιών τους.
Είτε το συνειδητοποιούμε είτε όχι, το πρώτο και σημαντικό σχολείο για όλα τα παιδιά είναι η οικογένεια, άσχετα με τον βαθμό μόρφωσης ή εκπαίδευσης που διαθέτουν οι γονείς.
Πρόσφατα επισκέφθηκα ένα σπίτι εκπαιδευτικών, νηπιαγωγού και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και μου έκανε εξαιρετική εντύπωση η νοικοκυροσύνη αυτού του σπιτιού. Παρεμπιπτόντως, η νοικοκυροσύνη ενός σπιτιού δεν συνδέεται απαραιτήτως με την οικονομική κατάσταση της οικογένειας. Μπορεί κάποιος να διαπιστώσει νοικοκυρεμένο σπίτι σε φτωχές οικογένειες και ατιμέλητο σπίτι σε εύπορες οικογένειες.
Η νοικοκυροσύνη άπτεται της τάξεως, της πειθαρχίας, της συμμόρφωσης στους κανόνες του σπιτιού κλπ. Όσον αφορά την πειθαρχία ο Απόστολος Παύλος λέει: «Όστις δεν διδάχθηκε την πειθαρχία και δεν την εφήρμοσε δεν μπορεί ούτε να την διδάξει ούτε να την επιβάλει σε άλλους». Τουλάχιστον οι Πατέρες της Εκκλησίας μας μπορεί να δίδαξαν και υπερβολές αλλά στο θέμα της πειθαρχίας σχεδόν όλοι συμφωνούσαν μεταξύ τους.
Συνδέοντας λοιπόν την νοικοκυροσύνη με την διαπαιδαγώγηση εύκολα οδηγούμαστε στο συμπέρασμα πως σε τελευταία ανάλυση δεν νοείται διαπαιδαγώγηση χωρίς πειθαρχία.
Ωστόσο, πολέμιοι της πειθαρχίας και κατά συνέπεια της νοικοκυροσύνης και της διαπαιδαγώγησης, δεν είναι άλλοι από τους ίδιους τους γονείς, οι οποίοι είτε λόγω άγνοιας, είτε λόγω υπερβολικής αγάπης, είτε λόγω υπερβολικού προστατευτισμού αφήνουν τα παιδιά τους, για να χρησιμοποιήσω μία Αγραφιώτικη έκφραση, «ασχοίνιαστα», είναι μία έκφραση που χρησιμοποιείται για τα ελεύθερα ζώα που δεν περιορίζονται από το σχοινί, είτε αυτό είναι καπίστρι ή τριχιά ή αλυσίδα. Φυσικά και οι παππούδες «συμβάλουν» στο να γίνουν τα εγγόνια τους κακομαθημένα.
Όταν ο γιος, ήδη 10 ετών, ή και μεγαλύτερος σχεδόν διατάζει τη μαμά να του δώσει νερό ή ποτέ δεν επιμελείται το κρεβάτι του, για να αναφέρω μόνο μερικές από τις άπειρες απαιτήσεις των παιδιών, χωρίς να έχουν υποχρεώσεις. Πώς λοιπόν προσδοκούν οι γονείς από τα παιδιά τους να πειθαρχήσουν σε άλλους ή να ακολουθήσουν κανόνες καλής συμπεριφοράς, τους οποίους ποτέ δεν διδάχθηκαν και εφήρμοσαν τα παιδιά τους;
Η νοικοκυροσύνη αποτελείται από ένα φάσμα δεξιοτήτων που όταν αποκτηθούν σε νεαρή ηλικία μας συνοδεύουν σε όλη μας τη ζωή και επιπλέον η νοικοκυροσύνη διαιωνίζεται από γενιά σε γενιά, όπως και πολλά άλλα πράγματα. Ας πάρουμε για παράδειγμα τη σπατάλη που άπτεται άμεσα της οικονομίας. Εάν τα παιδιά από νεαρή ηλικία έμαθαν να είναι σπάταλα, δύσκολα θα αποβάλουν αυτή τη συνήθεια όταν ενηλικιωθούν.
Στην ερώτησή μου προς την οικοδέσποινα – νηπιαγωγού και κάτοχο της αρετής της νοικοκυροσύνης, Αρετή γαρ και η ίδια κατ’ όνομα, ποιος σε δίδαξε τη νοικοκυροσύνη, η απάντηση ήταν πηγαία, άμεση και αυθόρμητη «η μάνα μου». Δέον να σημειωθεί πως η μάνα της Αρετής προέρχεται από μία αγροτική οικογένεια, γεννήθηκε σ’ ένα μικρό χωριό των Αγράφων, κατά πάσα πιθανότητα ημιαναλφάβητη ή και αναλφάβητη, αλλά οπωσδήποτε καλή νοικοκυρά.
Κατά συνέπεια, καθίσταται ξεκάθαρο ως κρύσταλλο, crystal clear, πως η νοικοκυροσύνη δεν είναι απαραίτητο να συνοδεύεται και από μεταπτυχιακές σπουδές ή και κανένα διδακτορικό. Σε κάποιο βαθμό ενδεχομένως να είναι και ενστικτώδης και αυτό μας οδηγεί στο συμπέρασμα πως οι άνθρωποι γεννιούνται και δεν γίνονται. Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση όλοι οι άνθρωποι και ιδιαίτερα τα παιδιά μπορούν να διδαχθούν σωστά και να μάθουν σωστά είτε πρόκειται περί νοικοκυροσύνης ή άλλων δεξιοτήτων.
Ενδεχομένως δεν θα ήταν ούτε περιττό, ούτε ανώφελο τα ζευγάρια, πριν αποφασίσουν να γίνουν γονείς, να υπόκεινται και σε κάποια στοιχειώδη εκπαίδευση περί νοικοκυροσύνης και στοιχειώδους διαπαιδαγώγησης των παιδιών τους.
