ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ

Η ζήλεια στη ζωή του παιδιού μου

η-ζήλεια-στη-ζωή-του-παιδιού-μου-146355

Του Κων. Απ. Σουλιώτη, Επ. λυκειάρχη

Η ζήλεια είναι ψυχικό ελάττωμα, το οποίο αλλάζει τον συναισθηματικό κόσμο του παιδιού, επηρεάζει αρνητικά την ισορροπία του και στερεί την κανονική προσαρμογή του στη ζωή. Όταν η ζήλεια δυναμώνει μετατρέπεται σε πάθος, που γίνεται κυρίαρχο σε όλη του τη ζωή και την κάνει ανενεργό.

Το ψυχικό αυτό πάθος της ζήλειας αρχίζει από την νηπιακή ηλικία του παιδιού και το ακολουθεί μέχρι την ενηλικίωση του. Οι ρίζες του πάθους της ζήλειας φυτρώνουν στο οικογενειακό περιβάλλον, γιατί το παιδί ζει ανάμεσα στους γονείς και αισθάνεται πολύ δυνατή τη στοργή τους. Αυτό δημιουργεί την αντιπάθεια και τη ζήλεια για κάθε άλλο πρόσωπο, κυρίως προς τα αδέλφια του, που οι γονείς δείχνουν ενδιαφέρον και αγάπη και προς το άλλο αυτό πρόσωπο. Όταν γεννηθεί το δεύτερο παιδί το πρώτο αισθάνεται περιφρονημένο και παραγκωνισμένο, γιατί το ενδιαφέρον και η φροντίδα των γονέων του στρέφεται προς το νεογέννητο που έχει ανάγκη περισσότερης φροντίδας. Το ιδιαίτερο αυτό ενδιαφέρον των γονέων προς το δεύτερο παιδί προκαλεί τη ζήλεια του πρώτου προς το δεύτερο παιδί. Μάλιστα, η ζήλεια αυτή, λένε οι ψυχολόγοι, μετατρέπεται σε μίσος όταν η ηλικία μεταξύ τους είναι μικρότερη από τρία χρόνια, γιατί όταν η χρονική διαφορά είναι μεγαλύτερη από τα τρία χρόνια τότε το πρώτο παιδί έχει αποκτήσει κάποια ανεξαρτησία και δεν ενοχλείται ή ενοχλείται λιγότερο όταν βλέπει τους γονείς του να φροντίζουν περισσότερο το αδελφάκι του.

Τα πάντα στο πρόβλημα αυτό της ζήλειας εξαρτώνται από τους γονείς. Οι γονείς δεν επιτρέπεται να δείχνουν υπερβολική φροντίδα στο πρώτο τους παιδί, γιατί συνηθίζει σε ένα οικογενειακό περιβάλλον αποκλειστικά δικό του, και όταν γεννηθεί ύστερα το δεύτερο παιδί το ζηλεύει υπερβολικά βλέποντας ή ακούγοντας το ιδιαίτερο τώρα ενδιαφέρον τους για το αδελφάκι του. Η ζήλεια, μάλιστα, του πρώτου παιδιού γίνεται εντονότερη όταν το αδελφάκι του είναι διαφορετικού φύλου, που οι γονείς το επιθυμούσαν πολύ και άθελα τους, δείχνουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον και φροντίδα γι αυτό. Οι γονείς, αντί να ανησυχήσουν για την ψυχική του αναστάτωση, συχνά ξεσπούν σε φωνές και τιμωρίες. Μ αυτή τη συμπεριφορά τους οι γονείς, αντί να καταπραΰνουν με τον τρόπο τους το μίσος και τη ζήλεια ενός παιδιού προς το άλλο, το κάνουν μεγαλύτερο. Έτσι, πολλές φορές, το παιδί, ξεσπά σε λυγμούς και παραπονιέται έντονα για να κερδίσει την αγάπη των γονέων του. Πολλά μάλιστα παιδιά, που υποφέρουν από τη ζήλεια, γίνονται και επιθετικά. Άλλοτε το ζηλιάρικο παιδί σπρώχνει το αδελφάκι του για να πέσει και να πονέσει, άλλοτε το τσιμπάει ή το πετάει κάποιο αντικείμενο κατεπάνω του για να πονέσει και να κλάψει. Η ζηλοτυπία του παιδιού προς τα αδέλφια του περνάει και προς τους γονείς του. Απλώνεται ακόμη και πέρα από τα πρόσωπα της οικογενείας του. Ζηλεύει και τους συνομήλικους του – φίλους, συμμαθητές, γειτονόπουλα- για κάτι καλύτερο που βλέπει σ αυτούς (καλύτερα ρούχα, καλύτερη απόδοση στα παιχνίδια τους ή στα μαθήματα τους). Όλα αυτά γεμίζουν την ψυχή του από πόνο, θλίψη και φυσικά από χαιρεκακία, γιατί νιώθει ότι είναι κατώτερος των απέναντί του.

Αυτό το πάθος της ζηλοτυπίας συνοδεύει τα παιδιά σε όλη τους τη ζωή και μάλιστααν δεν ευδοκιμήσουν θα αισθάνονται κατώτεροι των άλλων και θα φθονούν τους πλησίον τους. Στη μετεκπαίδευση μου «Μείζονος Διαρκείας» στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ο μεγάλος παιδαγωγός και ψυχολόγος Σπυρίδων Καλιάφας μάς έλεγε: «από τα νήπια που ζηλοτυπούν πολύ, προέρχονται οι ζηλότυποι άνδρες και γυναίκες, οι οποίοι καθιστούν αβίωτη την έγγαμη ζωή τους, αλλά και τη ζωή των γύρω τους ανθρώπων».

Χρειάζεται λοιπόν ιδιαίτερη προσοχή των γονέων και των άλλων προσώπων της οικογένειας. Δεν πρέπει να δείχνουν υπερβολική αγάπη στο πρώτο τους παιδί ή σε ένα από τα παιδιά τους ή στην κόρη ή το αγόρι. Προς όλα τα παιδιά τους χρειάζεται ο ίδιος τρόπος και ίδια αυστηρότητα στις παρατηρήσεις τους. Πρέπει να αποφεύγονται οι προτιμήσεις και οι διαφορετικοί έπαινοι προς το ένα παιδί, όπως επίσης πρέπει να αποφεύγονται και οι αδιαφορίες και οι υποτιμήσεις στα λόγια ή στις πράξεις του άλλου παιδιού. Οι γονείς δηλαδή προς όλα τα παιδιά τους, αγόρια ή κορίτσια δεν πρέπει να δείχνουν προτιμήσεις και ξεχωριστούς επαίνους ούτε υποτιμήσεις και αδιαφορίες. Χρειάζεται μεγάλη προσοχή στις παρατηρήσεις ή εκφράσεις προς τα παιδιά. Πρέπει να αποφεύγονται οι απειλές και οι ποινές, αλλά με τρόπο γλυκό να δείχνουν στο ζηλιάρικο παιδί ότι το αγαπούνε και το φροντίζουν εξίσου με τον αδελφό του ή την αδελφή του.Ένας τρόπος για να καταπολεμήσουν οι γονείς τη ζήλεια των παιδιών τους είναι η προσπάθεια τους να συμβουλεύουν το παιδί που ζηλεύει να εξυπηρετεί το αδελφάκι του, γιατί έτσι θα του ενισχύσουν το αίσθημα της αδελφικής αγάπης και της φιλικής καλής διάθεσης και συμπεριφοράς και προς τους φίλους του και τους συμμαθητές του. Εάν η ζηλοτυπία του παιδιού είναι πολύ μεγάλη και επίμονη καλό είναι να το απομακρύνουν, για λίγο καιρό, σε κάποια συγγενική οικογένεια για να ηρεμήσει.

Το βασικότερο, βέβαια, στοιχείο είναι οι γονείς να καλλιεργούν, με κάθε καλό τρόπο, την αγάπη και τη συνεργασία μεταξύ των παιδιών τους, γιατί μόνο έτσι θα καλλιεργηθεί μέσα τους ευτυχισμένη ζωή.

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου