Του Δημήτρη Αντωνίου, Καθηγητή Αγγλικής
aglo.academia@gmail.com
Για πολλά χρόνια με απασχόλησαν οι άνθρωποι που διαθέτουν κάποιο χιούμορ, το οποίο μπορεί να κυμαίνεται από αρκετό μέχρι και περιορισμένο. Το χιούμορ, ή η έλλειψη αυτού, συνοδεύεται και με άλλα χαρακτηριστικά. Οι έχοντες χιούμορ είναι συνήθως αισιόδοξοι, προφανώς και εξωστρεφείς, ενδεχομένως και ανοιχτοχέρηδες. Σε αντίθεση, οι στερούμενοι χιούμορ, συνηθέστατα είναι και τρομερά τσιγκούνηδες, ενδεχομένως και εσωστρεφείς, σίγουρα απαισιόδοξοι και αιωνίως παραπονιάρηδες.
Κάνοντας λοιπόν αυτές τις σκέψεις μεταξύ ανθρώπων με χιούμορ και αυτών που το στερούνται, κατέφυγα στην έρευνα και η έρευνα, χωρίς αμφισβήτηση, οδηγεί στην αλήθεια, και η αλήθεια ως συνήθως λάμπει.
Πέραν των αναφερομένων διαφορών μεταξύ ανθρώπων που διαθέτουν χιούμορ και αυτών που το στερούνται, υπάρχουν κι άλλες διαφορές και μία εξ αυτών, ίσως η σημαντικότερη, συμβαίνει να έχει άμεση σχέση με τη νοημοσύνη. Υπάρχουν επιστημονικές έρευνες που εστιάστηκαν στο συσχετισμό μεταξύ νοημοσύνης και χιούμορ. Κι όταν αναφερόμαστε σε έρευνες εννοούμε μελέτες που διεξήχθησαν από μεγάλα πανεπιστήμια των οποίων το κύρος είναι αδιαμφισβήτητο.
Προτού ακόμα οι ερευνητές ξεκινήσουν τις έρευνές τους όσον αφορά τον συσχετισμό μεταξύ χιούμορ και νοημοσύνης, πολλοί εκπαιδευτικοί ψυχολόγοι και κοινωνιολόγοι είχαν ήδη ταυτοποιήσει αυτό που έγινε γνωστό ως συναισθηματική και κοινωνική νοημοσύνη. Οι ερευνητές συνεχίζουν να πιστεύουν πως άνθρωποι με μία καλή αίσθηση χιούμορ είναι ικανοί να λειτουργούν σε μία κοινωνία με μεγαλύτερη επιτυχία.
Οι έρευνες σχετικά με τον συσχετισμό μεταξύ νοημοσύνης και χιούμορ ξεκίνησαν τη δεκαετία του ’70 στο πανεπιστήμιο του Bucknell, στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Εδώ δεν θα γίνει καταγραφή των ερευνών μέσω των δεκαετιών από τη δεκαετία του ’70 έως σήμερα, αλλά θα περιοριστούμε στις έρευνες του 2010 στο πανεπιστήμιο του Νέου Μεξικού, όπου οι ερευνητές διενήργησαν μελέτες σε 400 φοιτητές, ίσος αριθμός μεταξύ ανδρών και γυναικών, οι οποίοι εξετάστηκαν σε θέματα προφορικής νοημοσύνης, αφηρημένης σκέψης και την ικανότητά τους να παράγουν χιούμορ. Αποτέλεσμα: Οι έχοντες χιούμορ σκοράρανε πολύ υψηλότερα από τους μη έχοντες.
Σχετικές ερεύνες επίσης απέδειξαν πως το γέλιο δεν είναι απλά καλό φάρμακο, αλλά επίσης καλό για τη μνήμη και τη μείωση του stress.
Το 1983 ο Dr. Howard Gardner, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Harvard, ανέπτυξε τη θεωρία της πολλαπλής νοημοσύνης, σύμφωνα με την οποία οι άνθρωποι έχουν οκτώ διαφορετικά είδη νοημοσύνης σε διαφορετικούς τομείς. Μερικές από αυτές τις νοημοσύνες οπωσδήποτε εμπλέκουν το χιούμορ ως χαρακτηριστικό: η γλώσσα, η σκέψη και ο χώρος. Αυτές είναι οι νοημοσύνες που συνήθως χρησιμοποιούνται παραδοσιακά σε εξετάσεις tests I.Q.
Άσχετα με το πώς οι επιστήμονες διενεργούν τις έρευνές τους για τον συσχετισμό μεταξύ χιούμορ και νοημοσύνης, όλοι μας απολαμβάνουμε τους ανθρώπους που μας κάνουν να γελάμε.
Μερικές άλλες ετικέτες των ανθρώπων με χιούμορ είναι: πλακατζήδες, χιουμορίστες, πνευματώδεις, ετοιμόλογοι, καυστικοί, είρωνες και βέβαια αυτοσαρκαστικοί και σαρκαστικοί.
Και τελειώνοντας ας αναφέρουμε ένα απλό πείραμα που ο γράφων ενίοτε εφαρμόζει: Περπατάμε σε μία λαϊκή αγορά, μπροστά μας μία κυρία με ένα καροτσάκι γεμάτο ψώνια, φρούτα, λαχανικά κλπ. και κάνουμε την εξής ερώτηση: Με συγχωρείτε, μπορώ να έχω ένα πορτοκάλι; Κυρία: χριστιανέ μου, πάρε δύο, τρία, γιατί μονάχα ένα. Φυσικά δεν παίρνεις κανένα, απλά ήθελες να δοκιμάσεις την προσωπικότητα της κυρίας. Συνεχίζουμε στη λαϊκή και βρισκόμαστε μπροστά σε μία άλλη κυρία επίσης με ένα γεμάτο καροτσάκι και κάνουμε την εξής ερώτηση: Με συγχωρείτε, μπορώ να πάρω δύο πατάτες για να τις τηγανίσω; Κυρία: άμα δώσω εσένα δυο και τον άλλο άλλες δυο, εμένα τι θα μου μείνουν; Τα δύο παραδείγματα είναι αρκούντως διαφωτιστικά της προσωπικότητας των δύο κυριών.
