Της Ελενας Αντωνοπούλου
Ο επίσημος ορισμός της 3ης Δεκεμβρίου ως «Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία», ουσιαστικά μας υπενθυμίζει πως δίπλα μας καθημερινά ζουν άνθρωποι που με μεγάλη δύναμη ψυχής ανεβαίνουν ένα μονοπάτι, στο οποίο δεν πρέπει να είναι μόνοι τους. Είναι υποχρέωσή μας όχι μόνο να διευκολύνουμε την καθημερινή ζωή τους, αλλά να δημιουργήσουμε ένα κοινωνικό περιβάλλον που θα παρέχει ασφάλεια και ίσες ευκαιρίες.
Οι συνθήκες έχουν αλλάξει με αλματώδεις ρυθμούς τις τελευταίες ειδικά δεκαετίες Όμως ακόμη δεν έχουμε φτάσει στο επιθυμητό αποτέλεσμα και πολλά πράγματα ακόμη πρέπει να βελτιωθούν. Και κυρίως νοοτροπίες και συμπεριφορές.
Η Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία (3 Δεκεμβρίου) θεσπίστηκε και τηρείται παγκόσμια από τα Ηνωμένα Έθνη το 1992. Εορτάζεται σε όλον τον Πλανήτη προωθώντας την κατανόηση σε θέματα αναπηρίας και την κινητοποίηση υπέρ των δικαιωμάτων αξιοπρέπειας και ευημερίας των ατόμων με αναπηρία. Επιδιώκει την αύξηση του βαθμού ένταξης των ατόμων με αναπηρία σε κάθε πτυχή της πολιτικής, κοινωνικής, οικονομικής και πολιτιστικής ζωής. Η αρχική της ονομασία ήταν «Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες».
Το 1976, η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ανακήρυξε το 1981 ως Διεθνές Έτος των Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες ζητώντας ένα σχέδιο δράσης σε εθνικό, περιφερειακό και διεθνές επίπεδο, με ιδιαίτερη έμφαση στην ισότητα των ευκαιριών, την αποκατάσταση και την πρόληψη των αναπηριών.
Το θέμα της συγκεκριμένη ημέρας είναι “η πλήρης συμμετοχή και ισότητα”, η οποία ορίζεται ως το δικαίωμα των ατόμων με αναπηρία να συμμετέχουν πλήρως στη ζωή και την ανάπτυξη των κοινωνιών τους, να απολαμβάνουν συνθήκες διαβίωσης ίσες με εκείνες των άλλων πολιτών, και να έχουν ίσο μερίδιο στη βελτίωση των συνθηκών που προκύπτουν από την κοινωνικο-οικονομική ανάπτυξη.
Προκειμένου να υπάρξει ένα χρονικό διάστημα κατά το οποίο οι κυβερνήσεις και οι οργανώσεις θα μπορούσαν να εφαρμόσουν τις δραστηριότητες που συστήνονται στο Παγκόσμιο Πρόγραμμα Δράσης των Η.Ε., η Γενική Συνέλευση ανακήρυξε τα έτη 1983 έως1992 ως Δεκαετία των Ηνωμένων Εθνών για τα Άτομα με Ειδικές Ανάγκες.
Θεματολογία Παγκόσμιας Ημέρας Ατόμων με Αναπηρία προηγούμενων ετών
- 1998: “Τέχνες, Κουλτούρα και Ανεξάρτητη Διαβίωση”
- 1999: “Πρόσβαση για όλους για τη νέα χιλιετία”
- 2000: “Κάνοντας την τεχνολογία της πληροφορίας προσβάσιμη σε όλους”
- 2001: “Πλήρης συμμετοχή και ισότητα: Έκκληση για νέα προσέγγιση ως προς την αξιολόγηση της προόδου και των αποτελεσμάτων”
- 2002: “Ανεξάρτητη διαβίωση και βιώσιμα μέσα συντήρησης”
- 2003: “Η δικής μας Φωνή”
- 2004: “Τίποτα για εμάς, χωρίς εμάς”
- 2005: “Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία: Δράση για την ανάπτυξη”
- 2006: “E-προσβασιμότητα”
- 2007: “Αξιοπρεπής Εργασία για τα Άτομα με Αναπηρίες”
- 2008: “Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες: Αξιοπρέπεια και δικαιοσύνη για όλους μας”
- 2009: “Συμπυκνώνοντας τους Αναπτυξιακούς Στόχους της Χιλιετίας: Ενδυνάμωση των ατόμων με αναπηρία και των κοινοτήτων τους σε όλο τον κόσμο”
- 2010: “Κρατώντας την υπόσχεση: Ενσωμάτωση της αναπηρίας στους Αναπτυξιακούς Στόχους της Χιλιετίας για το 2015 και μετέπειτα”
- 2011: “Μαζί για έναν καλύτερο κόσμο για όλους: Συμμετοχή των ατόμων με αναπηρίες στον τομέα της Ανάπτυξης.
Τα άτομα με αναπηρία και οι οικογένειές τους αναδεικνύονται με διαφορά οι φτωχότεροι μεταξύ των φτωχών αναφέρει το Δελτίο του Παρατηρητηρίου της ΕΣΑμεΑ.
* Τα άτομα με αναπηρία στην Ελλάδα είναι το 24,7% του πληθυσμού ηλικίας 16 ετών και άνω, δηλαδή 2.231.197 σε σύνολο 9.016.247, εκ των οποίων 1.014.177 άτομα με βαριά αναπηρία
* Τα επιδόματα αναπηρίας επανορθώνουν δεν εξαλείφουν τις οικονομικές ανισότητες
* 6 στους 10 πολίτες με σοβαρή αναπηρία από 16 έως 64 ετών βρίσκονται στο φάσμα της φτώχειας και του αποκλεισμού
* 63,5% του πληθυσμού με αναπηρία 25-29 ετών (έναντι του 44,7% του πληθυσμού χωρίς αναπηρία) είναι σε κίνδυνο φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού
* Στην ομάδα 16-64 το ποσοστό κινδύνου φτώχειας πριν από όλες τις κοινωνικές μεταβιβάσεις (αφαιρώντας δηλαδή τα επιδόματα και τις συντάξεις από το εισόδημα) αγγίζει το 67% στον πληθυσμό των ατόμων με σοβαρή αναπηρία και το 58,1 στην ομάδα με μετρίου βαθμού περιορισμό δραστηριότητας, ενώ στον πληθυσμό χωρίς αναπηρία ανέρχεται στο 42,2%.
* 4 στους 10 πολίτες με σοβαρή αναπηρία μεταξύ 16 και 64 ετών βιώνουν σοβαρές υλικές στερήσεις
* Το 42,8% του πληθυσμού με βαριά αναπηρία 16 έως 59 ετών διαβιεί σε νοικοκυριά με σοβαρό βαθμό υποαπασχόλησης
Σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΕΣΑμεΑ Ιωάννη Βαρδακαστάνη: «Η αναπηρία και η φτώχεια είναι ζεύγος αχώριστο. Το ίδιο και η αναπηρία και ο κοινωνικός αποκλεισμός. Είναι κάτι που το αναπηρικό κίνημα το επισημαίνει με όλους τους δυνατούς τρόπους πάρα πολλά χρόνια και σήμερα το παρουσιάζει με επιστημονικό τρόπο, μέσω της έρευνας του Παρατηρητηρίου Θεμάτων της Αναπηρίας. Κανένας αρμόδιος φορέας, κανένα στέλεχος της Πολιτείας δεν μπορεί πλέον να δηλώσει άγνοια, για μια κατάσταση που βέβαια στην ελληνική κοινωνία είναι γνωστό: τα άτομα με αναπηρία παραμένουν οι φτωχότεροι των φτωχών.
Εντωμεταξύ η διεθνής κοινότητα αναγνωρίζοντας την ανάγκη υποστήριξης με επιστημονικά στοιχεία των εθνικών στρατηγικών για τη διασφάλιση της ισότιμης συμμετοχής των ατόμων με αναπηρία, προβλέπει, μεταξύ άλλων, το άρθρο 31 «Στατιστικές και συγκέντρωση δεδομένων» στη Σύμβαση για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία του ΟΗΕ.
Με στόχο την ανάπτυξη εργαλείων που θα υποστηρίξουν την προώθηση εθνικών στρατηγικών, πολιτικών και μέτρων προς όφελος της υποστήριξης των ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών τους να ζήσουν ανεξάρτητα και αξιοπρεπώς, η ΕΣΑμεΑ παρουσιάζει το πρώτο δελτίο του Παρατηρητηρίου Θεμάτων Αναπηρίας, μπροστά στην 3η Δεκέμβρη, με θέμα: «Φτώχεια και Κοινωνικός Αποκλεισμός στα άτομα αναπηρία στην Ελλάδα».
Τα νούμερα αφορούν πολύ μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού: Σύμφωνα με την επεξεργασία που πραγματοποίησε το «Παρατηρητήριο», το 5,3% των νοικοκυριών αναφέρουν ότι έχουν μέλος ή μέλη με αναπηρία 67% και άνω. Το συνολικό ποσοστό των ατόμων με αναπηρία, ανέρχεται στο 24,7%, του πληθυσμού ηλικίας 16 ετών και άνω, δηλαδή 2.231.197 σε σύνολο 9.016.247 ατόμων. Στις ηλικίες από 16 έως 64 ετών, στο φάσμα της φτώχειας και του αποκλεισμού βρίσκονται οι 6 στους 10 πολίτες με σοβαρή αναπηρία, και οι 5 στους 10 με μέτριο περιορισμό δραστηριότητας.
Εκείνο που πρέπει να ευχηθούμε είναι με την πάροδο του χρόνου τα πράγματα να βελτιωθούν.
Πηγές: Βικιπαιδεία, Αθήνα 9,84
