Του Ευθύμιου Ζιγγιρίδη, BEng MSc AMIEE MILT, Συμβούλου Επιχειρήσεων
Με αφορμή πρόσφατες ανακοινώσεις στελεχών της κυβέρνησης, θεωρώ ότι πρέπει να αποσαφηνιστούν για τον κόσμο ορισμένα στοιχεία για την κατάσταση η οποία επικρατεί γύρω από το ζήτημα της απορρόφησης των κονδυλίων του ΕΣΠΑ, την νέα προγραμματική περίοδο.
Είναι γνωστό ότι η «ραχοκοκαλιά» της ελληνικής οικονομίας είναι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Είναι επίσης γνωστό ότι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναι αυτές οι οποίες σε αυτήν τη δύσκολη περίοδο προσπαθούν να επιβιώσουν. Τέλος είναι γνωστό ότι ένα από τα ελάχιστα χρηματοδοτικά εργαλεία της χώρας μας είναι το ΕΣΠΑ 2014-2020.
Από την έναρξη της προγραμματικής περιόδου ΕΣΠΑ 2014-2020, λοιπόν, μέχρι το τέλος Σεπτέμβρη είχαν αξιοποιηθεί το 5% των χρημάτων τα οποία έχει στη διάθεση της η χώρα για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Αυτό σημαίνει ότι από τα 2,7 δις ευρώ έχουν αξιοποιηθεί μόνο τα 160 εκ περίπου. Τα στοιχεία αυτά προέρχονται από την Ρουμάνα επίτροπο Περιφερειακής Πολιτικής Κα Κορίνα Κρέτσου.
Στην υλοποίηση, το 2016 έκλεισε με απορρόφηση 29,3% κάτω του στόχου(από τα 2,28 δισ. ευρώ, το Υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης ανακοίνωσε απορρόφηση 1,61 δισ. ευρώ)., ενώ οι ρυθμοί απορρόφησης, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, βαίνουν μειούμενοι και το 2017.
Μιλώντας για μικρομεσαίες επιχειρήσεις, το πρόγραμμα ενίσχυσης μικρομεσαίων για το οποίο κατατέθηκαν προτάσεις τον Ιούλιο του 2016 δεν έχει καταλήξει ακόμη σε τελικούς πίνακες έγκρισης, για τον πρώτο κύκλο ενίσχυσης μικρομεσαίων τουριστικών επιχειρήσεων δεν έχουν ανακοινωθεί μετά από 15 μήνες πίνακες τελικών δικαιούχων. Επιπλέον από τα 15 προγράμματα τα οποία ανακοινώθηκαν πριν 18 μήνες περίπου μόνο τα τέσσερα η πέντε έχουν προκηρυχθεί.
Τα 2 δισ. του πακέτου Γιούνκερ διοχετεύτηκαν μέσω του τραπεζικού συστήματος και σε funds και όχι άμεσα στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Εως σήμερα δεν έχει φθάσει ούτε ένα ευρώ στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Στο μεγαλύτερο τομεακό πρόγραμμα του ΕΣΠΑ, το ΕΠΑνΕΚ, για τις επιχειρήσεις και την πραγματική οικονομία, η απορρόφηση λιμνάζει στο 0%. Τα προγράμματα των ανέργων πτυχιούχων τα οποία εγκρίθηκαν από τον Α κύκλο μετά από πολλούς μήνες καθυστέρηση δεν έχουν δώσει ούτε ένα ευρώ στους δικαιούχους.
Στον Αναπτυξιακό Νόμο τα 850 σχέδια που υποβλήθηκαν ακόμη αξιολογούνται. Κανείς δε γνωρίζει πότε θα τελειώσει η αξιολόγηση, καθώς τα Πληροφοριακά Συστήματα παρουσιάζουν σοβαρά προβλήματα, όπως και για όλο το ΕΣΠΑ.
Η Ελλάδα έχει εξασφαλίσει ευρωπαϊκούς πόρους στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2014-2020 που μαζί με την εθνική συμμετοχή φτάνουν τα 26 δισ., ενώ εδώ και ένα χρόνο από την αναθεώρηση των δεικτών προστέθηκαν επιπλέον 970 εκατ.. Γιατί δεν μιλάεικανείς για το επιπλέον ποσό;
Τo EΣΠAείναι ένα πρόγραμμα πού έχει καθαρά αναπτυξιακό στόχο, ωστόσο η κυβέρνηση έστρεψε το ΕΣΠΑ ώστε να καλύπτει πάγιες και διαρκείς ανάγκες του κράτους. Χρήματα του ΕΣΠΑ έχουν χρησιμοποιηθεί για να αμείβονται καθηγητές σε σχολεία, νοσηλευτές κλπ. Αυτό είναι ένα θέμα το οποίο θα πρέπει να λύσει η κυβέρνηση, είτε με την περικοπή δαπανών, είτε με την μόνιμη πρόσληψη όλων αυτών των ανθρώπων. Το δεδομένο είναι ότι χρήματα τα οποία προορίζονται για αναπτυξιακούς σκοπούς δαπανούνται αλλού.
Ας δούμε τώρα συνοπτικά ορισμένους δείκτες για την κατάσταση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων την τρέχουσα περίοδο.
-Ο δείκτης επιχειρηματικής ανασφάλειας είναι υψηλότατος και συγκεκριμένα άνω του 38% των ΜΜΕ βλέπει μπροστά της τον κίνδυνο του κλεισίματος.
-Ο κύκλος εργασιών των ΜΜΕ σημειώνει κάμψη για το 60% των επιχειρήσεωνπερίπου.
-Μείωση της ζήτησης και των παραγγελιών καταγράφεται για το 57% των επιχειρήσεων.
-Ο δείκτης ρευστότητας εξακολουθεί να διατηρείται σε εμφανώς χαμηλά επίπεδα αφού για 2 στις 3 επιχειρήσεις (65,1%) παρατηρείται επιδείνωση.
-Το ποσοστό των επιχειρήσεων που δηλώνουν ότι θα προχωρήσουν σε περικοπές θέσεων εργασίας είναι διπλάσιο από εκείνων που δηλώνουν πως θα τις αυξήσουν.
-Στο 35% των ΜΜΕ υπάρχει καθυστέρηση στην έγκαιρη καταβολή μισθών.
-70.000 επιχειρήσεις είναι αντιμέτωπες με κατασχέσεις και δέσμευση λογαριασμών.
-Το ποσοστό των επιχειρήσεων που δηλώνει ότι έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές προς την εφορία παραμένει σταθερά υψηλό στο 24%.
Ο συνδυασμός λοιπόν, των αδικαιολόγητων καθυστερήσεων απορρόφησης των κονδυλίων προκειμένου να βοηθηθούν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, σε συνδυασμό με την άθλια εικόνα που παρουσιάζουν δεν είναι καθόλου καλός οιωνός για την επιβίωση τους.
Η σημερινή κυβέρνηση έχει προσδιορίσει σε εθνικό επίπεδο οκτώ κλάδους στους οποίους θα δοθεί προτεραιότητα και αναμένεται να έχουν μεγαλύτερη συμμετοχή στην οικονομική μεγέθυνση. Οι κλάδοι αυτοί είναι οι εξής:
Αγρο-διατροφή, Υγεία, Φάρμακα, Τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών, Ενέργεια Περιβάλλον και βιώσιμη ανάπτυξη, Μεταφορές, Υλικά – κατασκευές, Τουρισμός- πολιτισμός- δημιουργικές βιομηχανίες.
Κατά την ταπεινή μου γνώμη οι συγκεκριμένες προτεραιότητες αποτελούν σωστή στόχευση, ωστόσο για να μπορέσεις να επιτύχει κάποιος τον στόχο του θα πρέπει να εκπονήσει μία άριστη στρατηγική. Η έλλειψη στρατηγικής για την σταθερή απορρόφηση των κονδυλίων των κοινοτικών πακέτων είναι χαρακτηριστικό το οποίο έχει κατά περιόδους χαρακτηρίσει διάφορες κυβερνήσεις, ωστόσο η σημερινή κυβέρνηση έχει ξεπεράσει κάθε προηγούμενο. Μέσα στην κρίση, όμως, αντί να δοθεί προτεραιότητα στην άμεση και αποτελεσματική ενεργοποίηση χρηματοδοτικών εργαλείων, έτσι ώστε να έρθει επιτέλους η ανάπτυξη, οι αρμόδιοι εστιάζουν στην επικοινωνιακή πολιτική και μόνο.
Θα πρέπει να γίνει αντιληπτό από τους «Παροικούντες την Ιερουσαλήμ» ότι η ενεργοποίηση χρηματοδοτικών εργαλείων και η ολοκλήρωση κοινοτικών προγραμμάτων για επενδύσεις και ρευστότητα στην αγορά θα έπρεπε να αποτελεί άμεση προτεραιότητα της κυβέρνησης, προκειμένου να ανακουφιστούν οι ελληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις και να μπορέσουν να κάνουν το επόμενο βήμα στην πορεία της ανάπτυξης τους.
