ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ

Γιατί καταρρέει διαρκώς η ανταγωνιστικότητα της χώρας μας

γιατί-καταρρέει-διαρκώς-η-ανταγωνιστ-292294

Του Ευθύμιου Ζιγγιρίδη, BEng MSc AMIEE MILT, Συμβούλου Επενδύσεων

Η αναζήτηση των παραγόντων οι οποίοι προσδιορίζουν την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μας και της οικονομίας κάθε κράτους κατέληξε από τη διεθνή κοινότητα σε δυο δείκτες ανταγωνιστικότητας: (i) δείκτης ολικής ανταγωνιστικότητας του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ και (ii) δείκτης παγκόσμιας ανταγωνιστικότητας του Ινστιτούτου Μάνατζμεντ και Ανάπτυξης. Και οι δύο δείκτες είναι μεθοδολογίες συγκριτικής αξιολόγησης (benchmarking) και αποσκοπούν στην κατάταξη των χωρών που συμμετέχουν με αύξουσα σειρά, δηλαδή από την καλύτερη προς τη χειρότερη ανταγωνιστική οικονομία. Οι δείκτες δημοσιεύονται σε ετήσια βάση.

Μετά την πρόσφατη πτώση της Ελλάδας στην 87η θέση ανταγωνιστικότητας, σύμφωνα με τη έκθεση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ και τη συνεχή πτώση τα τελευταία χρόνια, η σημερινή κυβέρνηση και όποια μελλοντική κυβέρνηση υπάρξει, οφείλει να σκεφθεί τους παράγοντες που οδηγούν στην έλλειψη ανταγωνιστικότητας της Ελλάδας. Για να έχουμε μια τάξη μεγέθους τι συμβαίνει στον υπόλοιπο κόσμο αρκεί να αναφέρουμε πως η ελληνική οικονομία είναι λιγότερο ανταγωνιστική όχι μόνο από τις οικονομίες της Ελβετίας, της Σιγκαπούρης, των ΗΠΑ, της Ολλανδίας και της Γερμανίας, που φιγουράρουν στις πρώτες θέσεις των πιο ανταγωνιστικών κρατών, αλλά και της Χιλής, του Παναμά της Ρουάντα της Σλοβενίας της Σρι Λάνκα και της Αλβανίας.

Ο δείκτης ολικής ανταγωνιστικότητας του παγκόσμιου Φόρουμ εξετάζει τους παράγοντες που έχουν επίπτωση στην ανάπτυξη και περιλαμβάνει 12 πυλώνες οι οποίοι ανήκουν σε τρεις ενότητες: (i) τις βασικές απαιτήσεις, (ii) τη βελτίωση της αποδοτικότητας και (iii) την καινοτομία. Η καινοτομία επιμερίζεται στους υποπυλώνες (α) εξελιγμένη λειτουργία επιχείρησης και (β) καινοτομία Η εξελιγμένη λειτουργία επιχείρησης συναρτάται με την αποδοτική λειτουργία των επιχειρήσεων η οποία θα επιφέρει με τη σειρά της αύξηση της παραγωγικότητας και κατ’ επέκταση τη βελτίωση της εθνικής ανταγωνιστικότητας. Ο υποπυλώνας της καινοτομίας είναι καίριος δεδομένου ότι η ανάπτυξη ενός περιβάλλοντος που ευνοεί την καινοτομία δημιουργεί περισσότερες αποδόσεις στους υπόλοιπους υποπυλώνες του δείκτη ανταγωνιστικότητας. Η καινοτομία είναι σημαντική στην οικονομία της γνώσης. Προϋποθέτει τη δημιουργία δομών συνεργασίας των επιχειρήσεων με τα Πανεπιστημιακά ιδρύματα σε θέματα έρευνας και ανάπτυξης (R&D), τη χρήση τεχνολογιών από το δημόσιο τομέα, τις επιχειρηματικές επενδύσεις σε έρευνα και ανάπτυξη, την εφεύρεση νέων προϊόντων και τη διαθεσιμότητα επιστημόνων.

Η συνεχής επιδείνωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας ως προς τη συγκριτική της κατάταξη επιδέχεται διαφόρων ερμηνειών πλην των οικονομικών λειτουργιών και παθογενειών. Οι πιο προβληματικοί παράγοντες που καθηλώνουν την ελληνική οικονομία σύμφωνα με έρευνες είναι οι φορολογικοί συντελεστές, η αναποτελεσματική κρατική γραφειοκρατία, το φορολογικό πλαίσιο, οι ασταθείς πολιτικές, η αστάθεια στη διακυβέρνηση, η πρόσβαση στη χρηματοδότηση, η διαφθορά, οι ανεπαρκείς υποδομές, η αδυναμία παραγωγής καινοτομίας και οι περιορισμοί στην αγορά εργασίας.

Η χαμηλή ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας αποδίδεται επίσης κατά κύριο λόγο στην καινοτομία. Συγκριτικό πλεονέκτημα της Ελλάδας για την ανάκαμψη της οικονομίας είναι η ποιότητα του εργατικού της δυναμικού καθώς κατατάσσεται 21η/139 στη διαθεσιμότητα μηχανικών και επιστημόνων, επίσης καταγράφει αντιστάσεις στους τομείς των υποδομών (37η θέση), στην τεχνολογική ετοιμότητα (42η θέση), στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και κατάρτιση (45η θέση) Ωστόσο η ικανότητα για καινοτομία είναι πολύ απογοητευτική (105η/139), οι δαπάνες για έρευνα και τεχνολογία από τις χαμηλότερες στον κόσμο (126η/139), η συμβολή των πανεπιστημίων στην καινοτόμο δραστηριότητα των επιχειρήσεων σχεδόν ανύπαρκτη (112η/139) και η χρήση παρωχημένης τεχνολογίας από το δημόσιο τομέα εκτεταμένη (108η/139). Στην κατηγορία Ευκολία Πρόσβασης σε δάνεια καταλαμβάνει την προτελευταία θέση στον κόσμο (137η θέση), στην κατηγορία Οικονομική Ανάπτυξη της Αγοράς κατέχει την 136η θέση, στην κατηγορία Έκταση και επιπτώσεις φορολογίας για επενδύσεις κατατάσσεται 136η,στην κατηγορία Μακροοικονομικό Περιβάλλον καταλαμβάνει την 131η θέση και στην κατηγορία Αποδοτικότητα της Αγοράς Εργασίας βρίσκεται στην 114η θέση.

Στο παρών διαρκώς αρνητικό κλίμα του επιχειρείν με την επιλογή πολιτικών που επιτείνουν την ύφεση και πλήττουν την επιχειρηματική πρωτοβουλία, είναι αναμενόμενο η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας να συνεχίσει την πτωτική της πορεία και τα επόμενα έτη. Η έξοδος από την κρίση διέρχεται αρχικά από την ενίσχυση των επιχειρήσεων και τη δημιουργία κινήτρων για καινοτόμο δραστηριότητα.

Οι δείκτες είναι διαθέσιμοι κάθε χρόνο αλλά είναι μόνο ενδεικτικοί. Οι έχοντες την εξουσία και οι σύμβουλοί τους μπορούν να διαμορφώσουν επιπλέον δείκτες προκειμένου να καταγράψουν, να συγκρίνουν και να βελτιώσουν το επενδυτικό περιβάλλον και την ανταγωνιστικότητα στη χώρα μας.

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου