Του Δημήτρη Αντωνίου, Καθηγητή Αγγλικής
Με την ανακοίνωση της βαθμολογίας των πανελληνίων εξετάσεων θα αρχίσει και η έρευνα για αναζήτηση χώρου διαμονής για όσους φοιτητές εγκαταλείψουν τα σπίτια τους.
Η μεταβατική περίοδος από το Λύκειο στο Πανεπιστήμιο, με απόλυτη βεβαιότητα αποτελεί έναν από τους πλέον σημαντικούς σταθμούς στη ζωή των νέων ανθρώπων.
Για πρώτη φορά, τουλάχιστον, στη μεγάλη τους πλειονότητα, οι νέοι εγκαταλείπουν το σπίτι τους για να εγκατασταθούν σε μια άλλη πόλη, ίσως και πολύ μακριά από εκεί που μεγάλωσαν με τους γονείς τους, τους αδελφούς τους, τους φίλους τους. Για πρώτη φορά θα έχουν τη δυνατότητα να απολαύσουν την πολύτιμη μοναχικότητα (privacy πάει καλύτερα) όπως τη φαντάστηκαν, χωρίς τις αναστολές του άμεσου ή έμμεσου περιβάλλοντος. Με άλλα λόγια, αρχίζει η προσωπική και ιδιωτική ζωή.
Για πρώτη φορά, ίσως, θα τους δίνεται η ευκαιρία να ερωτευθούν, χωρίς το φόβο ότι θα αμελήσουν τα μαθήματά τους και δεν θα περάσουν στο Πανεπιστήμιο. Μιας και γίνεται λόγος για έρωτα, γιατί να μη συγκατοικήσουν με τον σύντροφό τους αρκεί να μη βιαστούν και σε τελευταία ανάλυση είναι πιο υγιές, πιο ασφαλές και πιο επωφελές η συμβίωση από το να βρίσκονται σήμερα με τον έναν και αύριο με τον άλλον, άλλωστε, δεν θα γίνει τίποτε περισσότερο ή λιγότερο με τη συγκατοίκηση απ’ ό,τι θα γινότανε ή γίνεται μέσα σε λίγες ώρες…
Από τώρα και στο εξής θα πρέπει να μάθουν να διαχειρίζονται τα χρήματα, συνετά και σοφά, να χειρίζονται την ελευθερία τους και την ανεξαρτησία τους. Θα πρέπει να επιλέξουν καινούριες παρέες και αυτό χρειάζεται μεγάλη προσοχή και σκέψη. Οι φόβοι που ελλοχεύουν για τους πρωτοετείς είναι πολλοί, ίσως ο μεγαλύτερος φόβος είναι αυτός της παρατεταμένης ή και ατέρμονης χαλάρωσης.
Οι Έλληνες φοιτητές, έχοντας περάσει σχεδόν όλα τα γυμνασιακα χρόνια κάτω από τρομερή πίεση και ιδιαίτερα τα δύο ή τρία χρόνια του Λυκείου, είναι εύλογο να αναζητούν τη χαλάρωση και την όαση στο Πανεπιστήμιο. Από την πλευρά τους τα πανεπιστήμια, στη μεγάλη τους πλειονότητα, προσφέρουν απεριόριστη χαλάρωση χωρίς «καμία» συνέπεια. Μάλιστα, σε μερικές σχολές οι φοιτητές παρουσιάζονται μόνο στις περιβόητες εξεταστικές περιόδους, περιττό να τονιστεί πως τότε γίνεται και το διάβασμα, στις περισσότερες περιπτώσεις, για να περάσουν το μάθημα ή το έτος και όχι για να πάρουν κάποιο καλό βαθμό.
Οι πρωτοετείς θα μπορούσαν να ακολουθήσουν μερικές πρακτικές οδηγίες, που μάλλον θα τους ωφελούσαν. Με τα πρώτα μαθήματα θα μπορούσαν να ζητήσουν μια ιδιαίτερη συνάντηση με κάθε έναν από τους καθηγητές τους να τους συστηθούν και να τους ζητήσουν να κάνουν κάποια εργασία ανάλογα με τα προσόντα και τις δεξιότητες που διαθέτουν, δηλαδή ξένες γλώσσες, υπολογιστές, σχέδιο κλπ, αλλά και τα ενδιαφέροντά τους.
Μ’ αυτό τον τρόπο θα δώσουν τη δυνατότητα στους καθηγητές τους να τους προσέξουν, να τους ξεχωρίσουν, αλλά και να δημιουργήσουν μια ιδιαίτερη και πιο προσωπική σχέση. Οι πανεπιστημιακοί πάντα επιζητούν φοιτητές που μπορούν να κάνουν κάποιες εργασίες ή έρευνες. Βέβαια, έτσι οι φοιτητές εκδηλώνουν τόσο την πρωτοβουλία τους, όσο και τον εθελοντισμό που φυσικά, σχεδόν πάντα, εκτιμάται.
Ο εντατικός ρυθμός μελέτης που αναπτύχθηκε τα τελευταία χρόνια στο Λύκειο καλά είναι να διατηρηθεί, είτε με τη γνωριμία τους με τους καθηγητές τους, που ήδη αναφέρθηκε είτε με την ολοκλήρωση π.χ. ξένων γλωσσών, υπολογιστών ή άλλων δραστηριοτήτων.
Στόχος πρέπει να είναι η αποφυγή της χαλάρωσης.
Ας μη ξεχνούν οι πρωτοετείς πως μετά το Πανεπιστήμιο πρέπει να οραματίζονται το μεταπτυχιακό. Πέρασε η εποχή που ένα πτυχίο ασχέτου βαθμολογίας αρκούσε, για να εξασφαλιστεί μια θέση εργασίας. Σήμερα ο ανταγωνισμός είναι ανελέητος και κάθε μέρα γίνεται σκληρότερος. Η καλή συνεργασία με τους καθηγητές θα τους εξασφαλίσει καλή βαθμολογία, καλές συστατικές επιστολές και ίσως και κάποια καλή υποτροφία της τάξεως πολλών δεκάδων ευρώ στο εξωτερικό, κάτι που ίσως η οικογένεια δεν μπορεί να προσφέρει.
Όσον αφορά τους γονείς «των ξενιτεμένων παιδιών» θα πρέπει να αντιληφθούν ότι τα παιδιά τους δεν είναι πλέον παιδιά, αλλά είναι άντρες και γυναίκες, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν πως όσο περισσότερο προστατεύουν τα παιδιά τους, τόσο περισσότερο τα στερούν από τις δικές τους πρωτοβουλίες, από τη δική τους δημιουργικότητα και από την ολοκλήρωση της ίδιας της προσωπικότητάς τους.
Από την πλευρά τους τα παιδιά θα πρέπει να μάθουν να είναι αυτάρκεις σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο βαθμο. Οι υπερβολικές γονικές παροχές όχι μόνο δεν ωφελούν, αλλά αντίθετα βλάπτουν, τόσο βραχυπρόθεσμα, όσο και μακροπρόθεσμα. Ο λογαριασμός του τηλεφώνου δεν υπάρχει λόγος να φτάσει στα ύψη, γιατί ο μπαμπάς ή η μαμά θα πρέπει να τους γίνεται λεπτομερή αναφορά τι έκανε «το παιδί» όλη τη μέρα.
Η μαμά ή η γιαγιά ή η άκληρη θεία δεν είναι ανάγκη να μετακομίσουν με το παιδί για να το φροντίσουν. Το παιδί μπορεί να αναπτύξει τις δικές του δεξιότητες π.χ. πλύσιμο, μαγείρεμα, νοικοκύρεμα και να επιβιώσει.
Χιλιάδες άλλα παιδιά το έκαναν και το κάνουν, και μάλιστα κάτω από τρομερά αντίξοες συνθήκες.
Από όλα τα γήινα όντα, ο άνθρωπος έχει τη μεγαλύτερη ικανότητα προσαρμοστικότητας στο εκάστοτε περιβάλλον, ας μη στερούν αυτή την ικανότητα οι γονείς από τα παιδιά τους, ακόμα και η αγάπη απαιτεί μέτρο.
Και τελευταίο και μάλλον σημαντικό. Οι γονείς να μην κάνουν απροειδοποίητες επισκέψεις στα παιδιά τους, μπορεί να βρεθούν προ εκπλήξεων, όχι και τόσο ευχάριστες για τους ίδιους…
