Του Αρχιμ. Επιφανίου Οικονόμου, Ιεροκήρυκος Ιεράς Μητροπόλεως Δημητριάδος
Ατελείωτες δημόσιες συζητήσεις και αντιπαραθέσεις πραγματοποιούνται τις τελευταίες μέρες, εξ αφορμής των μεγάλων πυρκαγιών που έπληξαν τη χώρα μας, που προκάλεσαν απερίγραπτη οικολογική καταστροφή και στέρησαν από πολλούς συμπολίτες τις περιουσίες τους.
Οι ερμηνείες της συνεχιζόμενης τραγωδίας πολλές: τυχαίες αφορμές και συγκυρίες, εγκληματικό έργο μεμονωμένων ψυχοπαθών εμπρηστών, οργανωμένα συμφέροντα, που στοχεύουν στον τουρισμό, για να ωφεληθούν άλλες ανταγωνιστικές γειτονικές χώρες, αδίστακτοι οικοπεδοφάγοι.
Όλες έχουν κάποια λογική. Ουδείς, όμως, αναρωτήθηκε, πώς είναι δυνατόν ανθρώπινα μυαλά ν’ αδιαφορούν για τον στεναγμό της γης, πώς δέχονται να γίνονται τα φυσικά όργανα των ηθικών αυτουργών της καταστροφής; Πού κρύβεται η αλήθεια, τελικά;
Πρώτος το είχε πει ο Ηρόδοτος: «Αργύρου και χρυσίου ζήλος». Η αρχή της χυδαιότητας. Να πώς ερμηνεύεται στη σύγχρονη Ελληνική λογοτεχνία αυτή η μεγάλη αλήθεια: «Όταν οι μισοί θα προσπαθούν να αποκτήσουν το αργύριον και το χρυσίον, τον πλούτο, ενώ οι άλλοι μισοί θα τους φθονούν γιατί δε θα μπορούν εύκολα να τους μιμηθούν. Αυτή είναι η αρχή της χυδαιότητας. Αυτή οδηγεί σε συμβιβασμούς ταπεινωτικούς, που, με τη σειρά τους, ανοίγουν τις πύλες του αφανισμού…»1. Το κυνήγι του κέρδους και του χρήματος οδηγεί στον κόσμο της χυδαιότητας, όπου τίποτα δε μπορεί να εμποδίσει τον τελικό σκοπό.
Υπάρχει, όμως κι άλλη αιτία. Η έλλειψη ηθικών αξιών και πνευματικών ερεισμάτων. Η απουσία αληθινής ανθρωπιστικής Παιδείας, που θα μορφώσει τον έσω άνθρωπο. Στην εποχή μας καταβάλλεται προσπάθεια να απογυμνωθεί η Ελληνική κοινωνία από τις στέρεες βάσεις του παραδοσιακού παρελθόντος της, με το αιτιολογικό ότι είναι εμπόδιο στην μελλοντική μας πορεία. Το πνεύμα της εποχής επαγγέλλεται ανθρώπους χωρίς Θεό, όπου τα πάντα επιτρέπονται, Παιδεία ευκολίας, που παράγει απαίδευτο λαό – εξάρτημα μιας καλοκουρδισμένης μηχανής, χωρίς συναίσθημα, ήθος, αγάπη, πόνο, δικαιοσύνη. Και «ο απαίδευτος λαός είναι ένας κίνδυνος για τον κόσμο…», έλεγε ο R. Livingston. Γι’ αυτό, μια κοινωνία που δεν ανατριχιάζει μπροστά στο ζοφερό αυτό σκηνικό, είναι υποκριτική όταν αντιδρά με θρήνους και οδυρμούς στη θέα των καμένων δασών. Κι έτσι δικαιώνεται ο μακαρίτης Κορνήλιος Καστοριάδης όταν έγραφε: «Το νεαρό άτομο προέρχεται από μια παραπαίουσα οικογένεια, συχνάζει ή και όχι, σ’ ένα σχολείο, που το βλέπει σαν αγγαρεία, βρίσκεται, τέλος, μπροστά σε μια κοινωνία, στην οποία όλες οι “αξίες” και οι “νόρμες”, έχουν λίγο πολύ αντικατασταθεί από το “βιοτικό επίπεδο”, την “οικονομική επιφάνεια”, τις ανέσεις και την κατανάλωση. Ούτε Θρησκεία, ούτε “πολιτικές ιδέες”, ούτε κοινωνική αλληλεγγύη, με κάποια τοπική ή εργασιακή κοινότητα, με κάποιους “ταξικούς συντρόφους”. Αν δεν περιθωριοποιηθεί (ναρκωτικά, εγκληματικότητα, “χαρακτηρολογική” αστάθεια), τού μένει η βασιλική οδός της ιδιώτευσης, που μπορεί, αν θέλει, να την εμπλουτίσει με μία ή περισσότερες προσωπικές μανίες…»2.
Αυτή η ίδια κοινωνία οφείλει να κοιτάξει μέσα της και να κάνει την αυτοκριτική της. Οφείλει να επαναπροσδιορίσει τον δρόμο της και ν’ αναζητήσει το μονοπάτι της αυτογνωσίας της. Οφείλει να κοιτάξει στον ουρανό και να ικετεύσει μήπως και καταφέρει να σώσει όχι απλά τα εναπομείναντα δάση της, αλλά τη χαμένη τιμή και αξιοπρέπειά της.
