Του Κωνσταντίνου Σουλιώτη, επ. λυκειάρχη
Διαβάζοντας την εξαίρετη επιστημονική εργασία του αειμνήστου Γεωργίου Λαμπάκη –διακεκριμένου συγγραφέα, καθηγητή της Χριστιανικής Αρχαιολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και Γραμματέα της Α.Μ. της Βασίλισσας των Ελλήνων ΟΛΓΑΣ– με θέμα «ΟΙ ΕΠΤΑ ΑΣΤΕΡΕΣ ΤΗΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΕΩΣ» που αναφέρεται στην ιστορία, τα ερείπια και τα μνημεία των ΕΠΤΑ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ ΤΗΣ ΑΣΙΑΣ (Εφέσου, Σμύρνης, Περγάμου, Θυατείρων, Σάρδεων, Φιλαδελφείας και Λαοδικείας), μου έφερε στη μνήμη μου την εποχή που υπηρέτησα ως θεολόγος καθηγητής (1961 – 1963) στα ονομαστά σχολεία της Κωνσταντινουπόλεως Ζωγράφειο Λύκειο και Μεγάλη του Γένους Σχολή.
Κατά την εκπαιδευτική μου υπηρεσία στην Κωνσταντινούπολη επτά δάσκαλοι και καθηγητές από την Ελλάδα συντρώγαμε στην Πατριαρχική Τράπεζα κάθε Τετάρτη το μεσημέρι, με τον Μακαριστό Οικουμενικό Πατριάρχη Αθηναγόρα Α’. Σε κάθε συνάντησή μας ο Μακαριστός Αθηναγόρας αναφερόταν στην προσωπικότητα και την μεγάλη προσφορά του Μακαριστού Οικουμενικού Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως κυρού Ανθίμου Γ’ του Ναξίου και μας έλεγε ότι είχε στο πρόγραμμά του να εισηγηθεί στην Πατριαρχική Σύνοδο την αναγραφή του «εν ταις αγιολογικαίς δέλτοις της Εκκλησίας.
Παρακολουθώντας στο διαδίκτυο, στις 14 Αυγούστου 2016, μια εντυπωσιακή εκδήλωση, η οποία πραγματοποιήθηκε στον Ι. Ναό της Παναγίας Θεοσκέπαστης του χωριού Κωμιακή της Νάξου, αφιερωμένη στον Μακαριστό Οικουμενικό Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως ΑΝΘΙΜΟ τον Γ’ (1822 – 1824), ο οποίος, όπως αναφέρθηκε και περιέγραψε με καθαρό λόγο η θεολόγος κ. Ειρήνη Πολυκρέτη τον βίο, τις δοκιμασίες και το αξιόλογο έργο και προσφορά του Άνθιμου, και τόνισε ότι «φέρνει στη ζωή του στίγματα του Ομολογητού και του Οσίου…». Ένα ωραίο ποίημα της κ. Πολυκρέτη απήγγειλε κατά την εκδήλωση η κ. Μαρία Ζαφείρη-Λιανή.
Από την εξαιρετική αυτή εκδήλωση συγκινήθηκα ιδιαιτέρως και δια μέσου του διαδικτύου συνεχάρην τον ιερέα της Κωμιακής και το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο για την ωραία οργάνωση αυτής της εκδήλωσης, επίσης την κ. Πολυκρέτη για την ωραία παρουσίαση της ζωής, του έργου και της προσφοράς του Μακαριστού Ανθίμου, την κ. Ζαφείρη-Λιανή και τους εξαίρετους ιεροψάλτες, οι οποίοι με την καλλιφωνία τους και την ωραία απαγγελία τους με συγκίνησαν ψάλλοντας αποσπάσματα από την ιερή Ακολουθία την αναφερόμενη στον Μακαριστό Οικουμενικό Πατριάρχη Άνθιμο Γ’, η οποία είναι δημιούργημα της εκλεκτής υμνογράφου κ. Ειρήνης Πολυκρέτη.
Εξαιτίας όλων αυτών που άκουσα και διάβασα για τον Μακαριστό Οικουμενικό Πατριάρχη ΑΝΘΙΜΟ Γ’ έγραψα στις 9 Ιανουαρίου 2017 παρακλητική επιστολή προς τον Παναγιώτατο Οικουμενικό Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως κ. Βαρθολομαίο για την Αγιοκατάταξη του Μακαριστού Ανθίμου.
Με λίγα λόγια θα αναφερθώ στη ζωή, το έργο και την προσφορά του μεγάλου Πατριάρχη Ανθίμου. Καταγόταν από το χωριό Κορωνίδα (Κωμιακή) της Νάξου. Ο πατέρας του, ιερέας στην Κωμιακή, καταγόταν από την Πελοπόννησο. Το επίθετό του ήταν Χωριανόπουλος. Ο Άνθιμος ύστερα από τις βασικές του σπουδές χειροτονήθηκε Διάκονος του Πατριαρχείου επί Πατριαρχίας Νεοφύτου Ζ’ και διετέλεσε και Μέγας Αρχιδιάκονος από το 1791. Στη συνέχεια έλαβε το αξίωμα του Πορτάρη και τον Απρίλιο του 1797 έγινε Πρωτοσύγκελος του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Το ίδιο έτος ο Άνθιμος εκλέχτηκε Μητροπολίτης Σμύρνης ως διάδοχος του Μητροπολίτη Γρηγορίου, ο οποίος είχε εκλεγεί Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, ο γνωστός Γρηγόριος Ε,’ και το 1821 Μητροπολίτης Χαλκηδόνος. Ως Μητροπολίτης προσέφερε υψηλό ποιμαντικό έργο. Διαβάζοντας κανείς την εξαίρετη ερευνητική εργασία του Γεωργίου Λαμπάκη στις σελίδες 133-250 θα αντιληφθεί πόσο μεγάλη και ουσιαστική υπήρξε η προσφορά του Ανθίμου. Οι Τούρκοι, σε αντίποινα για την εξάπλωση της Ελληνικής Επανάστασης, τον συνέλαβαν, μαζί με άλλους Ιεράρχες και τον φυλάκισαν για επτά μήνες στα μπουντρούμια της Κωνσταντινούπολης. Μετά τον απαγχονισμό του Οικουμενικού Πατριάρχη Γρηγορίου Ε’ και την ολιγόμηνη Πατριαρχεία του Ευγένιου του Β’, ο οποίος πέθανε από τα βασανιστήρια των Τούρκων, ο Άνθιμος εκλέχτηκε Οικουμενικός Πατριάρχης, φυλακισμένος τότε ως Μητροπολίτης. Παρά τη δύσκολη τότε εποχή λόγω της Ελληνικής Επανάστασης, ο Άνθιμος πέτυχε να διατηρηθεί η Ανεξαρτησία της Αρχιεπισκοπής της Κύπρου και τα προνόμιά της, αν και Αρχιερείς της Πατριαρχικής Συνόδου συμφωνούσαν και προέτρεπαν να καταργηθεί η Αρχιεπισκοπή της Κύπρου. Μία άλλη επίσης επιτυχία του Ανθίμου υπήρξε η επίμονη άρνησή του στην επιδίωξη και προσπάθεια του Άγγλου προτεστάντη Λιβς να εκδοθεί από το Πατριαρχικό τυπογραφείο η μετάφραση της Αγίας Γραφής στη δημοτική γλώσσα,
Το 1824 ο Άνθιμος καθαιρέθηκε από τον Σουλτάνο γιατί αρνήθηκε να συνεργαστεί μαζί του κατά της Ελληνικής Επανάστασης, αλλά και εξαιτίας της κατηγορίας, που κυκλοφορήθηκε εναντίον του ότι επιθυμεί και υποστηρίζει την ανεξαρτησία των Σέρβων από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Τότε ο Άνθιμος απομακρύνθηκε από την Κωνσταντινούπολη στη Χρυσούπολη (Σκούταρι) και στη συνέχεια εξορίστηκε στην Ιερά Μονή του Τιμίου Προδρόμου στην Καισάρεια της Καππαδοκίας. Ύστερα από εξορία πολλών μηνών και πολλές κακουχίες επηρεάστηκε πολύ αρνητικά η υγεία του. Με απόφαση του Σουλτάνου, τον Δεκέμβριο του 1825 ο Άνθιμος επέστρεψε στη Σμύρνη. Η συμμετοχή του εδώ στα εκκλησιαστικά δρώμενα υπήρξε συχνή και αποδοτική. Διετέλεσε μάλιστα και τοποτηρητής της Ιεράς Μητροπόλεως Σμύρνης τη διετία 1831-1833. Το 1842 νοσηλευόμενος στο Γραικικό Νοσοκομείο Σμύρνης εκδήμησε προς Κύριον. Την κηδεία του τέλεσε ο Μητροπολίτης Εφέσου Άνθιμος. Η ταφή του έγινε στον Ιερό Ναό του αγίου Ιωάννου του Θεολόγου, στον οποίο Ναό μέχρι το 1922, χρονιά της Μικρασιατικής καταστροφής, σωζόταν μεγάλη και ωραία εικόνα του. Με διαθήκη του ο Άνθιμος άφησε όλη την περιουσία του σε ιερούς ναούς και ευαγή ιδρύματα της αγαπημένης του Σμύρνης.
Κλείνοντας θα ήθελα να εκφράσω την άποψή μου και την επιθυμία μου ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως κ.κ. ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ και η Πατριαρχική Ιερά Σύνοδος να αποφασίσουν για την αγιοκατάταξη του Μακαριστού αειμνήστου Οικουμενικού Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως ΑΝΘΙΜΟΥ του Γ’, γιατί πιστεύω ότι θα αποτελεί το πρότυπο προς μίμηση των Ιεραρχών της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας, που τόσο αναγκαίο είναι στην τόσο αυχμηρή εποχή μας.
