Του Σεραφείμ Αθανασίου
Στην εφημερίδα «Δημοκρατία» της Παρασκευής (16-6-2017) και στη σελίδα 33 διάβασα τα όσα εκεί γράφει ο έγκριτος δημοσιογράφος κ. Λευτέρης Σκιαδάς, μου άρεσαν, με συγκίνησαν και είπα να κάνω μια «κλοπή» μέρος αυτού του όμορφου κειμένου του.
Είναι, θα έλεγα, συναρπαστικό και οι εφημερίδες «Ταχυδρόμος» και «Ροδιακή», στις οποίες θα στείλω αυτή μου την «κλοπή» πιστεύω πως δεν θα μου χαλάσουν το χατίρι να τη δημοσιεύσουν στις δικές τους στήλες.
Απόλυτα δε πιστεύω, ότι οι χιλιάδες αναγνώστες «Ταχυδρόμου» και «Ροδιακής» θα δουν με ενδιαφέρον εκείνα που στη «Δημοκρατία» ο κ. Σκιαδάς γράφει και εγώ «έκλεψα». Και όχι μόνο εκείνα αλλά και κάποια άλλα τα οποία, εξαιτίας αυτού του κειμένου που εγώ διάβασα, θυμήθηκα που έχουν συμβεί στη Ρόδο αλλά δυστυχώς λίγοι τα γνωρίζουμε, για να μη πω ότι κανένας μας δεν ενδιαφέρεται.
Ας αναφερθώ όμως στα συγκινητικά και πολύ ανθρώπινα γεγονότα.
Ο κ. Σκιαδάς (16-6-2017) στη «Δημοκρατία» γράφει με τίτλο κειμένου «Λες και ήταν χθες».
«Η άγνωστη ιστορία του Κάρολου Ογλ, που μαρτύρησε για τη Χώρα μας. Χρέος τιμής εκπληρώνουμε αφιερώνοντας το σημερινό μας σημείωμα στον Βρετανό Φιλέλληνα Κάρολο ΟΓΛ (CharlesChalonerOgle, 1851-1878). Στον 27χρονο ρομαντικό αρχιτέκτονα, «ο οποίος στα καλά καθούμενα ήλθε ν’ αποθάνει εις την Χώρα μας» όπως εύστοχα έγραψε κάποτε ο Επαμεινώντας Ηλιόπουλος.
Ήταν το τέταρτο από τα εννέα παιδιά του Τζόν και της Σάρα Ογλ. Μεγάλωσε σε αστικό περιβάλλον και σπούδασε Αρχιτεκτονική στο Βασιλικό Ινστιτούτο του Λονδίνου. Ήρθε σε επαφή με την Ελλάδα σε ηλικία μόλις 24 ετών, όταν βρέθηκε στην Αθήνα, όπου απασχολούνταν στο τεχνικό γραφείο του γνωστού αρχιτέκτονα Ερνέστου Τσίλερ.
Γοητεύτηκε από τη ζωή στην Ελλάδα και σύντομα απέκτησε έναν ευρύ κύκλο γνωριμιών και φίλων. Αξιοποιώντας τα χαρίσματά του, θα επιδιώξει και θα επιτύχει να γίνει ανταποκριτής των Τάιμς στην Αθήνα». Με την ιδιότητα αυτή βρέθηκε στη Θεσσαλία όταν ξέσπασε η επανάσταση του 1878.
Τον Μάρτιο εκείνης της χρονιάς απεβίωσε ένας Αξιωματικός των ναυλοχούντων στον Παγασητικό Γαλλικών πολεμικών για να προστατέψουν τα συμφέροντα των Γάλλων υπηκόων. Η φρουρά της Μακρινίτσας ειδοποιήθηκε από τον φιλέλληνα δημοσιογράφο και κατέβηκε μέχρι της παρυφές της Γκοριτσάς (σημείωση γράφοντος: θα εννοεί τη Γορίτσα) αποδίδοντας τρεις αποχαιρετιστήριες ομοβροντίες προς τιμήν του εκλιπόντος.
Ο Χόβαρτ πασάς όμως, στρατιωτικός Διοικητής του Βόλου, ενοχλήθηκε και αποφάσισε να τους κτυπήσει στην εστία τους. Έδωσε εντολή στην Τουρκική μοίρα που ναυλοχούσε στον Παγασητικό να βομβαρδίσει τη Μακρινίτσα. Τότε ο ΟΓΛ του έστειλε ένα σημείωμα.
Εξοχώτατε, λυπούμαι ότι αι ασχολίαι μου δεν μου επιτρέπουν να σας επισκεφθώ αυτοπροσώπως .Έμαθα ότι προτίθεστε να βομβαρδίσετε την Μακρυνίτσα. Μεταβαίνω, λοιπόν, εκεί χάριν ασφαλείας»! Το βρετανικό φλέγμα σε όλο του το μεγαλείο.
Ήταν μεγάλη η ζημιά που προκαλούσε στους Τούρκους με τα δημοσιεύματά του ο Ογλ, γι’ αυτό αποφάσισαν να του κλείσουν το στόμα. Το έκαναν με τον τρόπο που γνώριζαν, δηλαδή τον αποκεφάλισαν με μπαμπεσιά, ενώ ο Άγγλος βρισκόταν καθ’ οδόν από Μακρυνίτσα προς Βόλο. Κατόρθωσαν μάλιστα να κρατήσουν μυστική τη δολοφονία του, αλλά μέσω τηλεγραφήματος από Σούρπη Αλμυρού ενημερώθηκε ο Χαρίλαος Τρικούπης.
Το πτώμα του βρέθηκε ακέφαλο σε κάποιο φαράγγι και έφερε έντονα τα ίχνη των δημίων του: λογχισμοί, πυροβολισμοί, μώλωπες από λιθοβολισμούς και ξύλα. Η κηδεία του τελέστηκε στην Αθήνα, όπου κυριολεκτικά το σύνολο των κατοίκων συνόδευσε τον νεαρό ευγενή της γηραιάς Αλβιόνας στην τελευταία του κατοικία.
Ο ποιητής Γεώργιος Παράσχος έγραψε το επίγραμμα του τάφου του. «Σ’ εκρεούργησαν οι τίγρεις τέκνον της ελευθερίας/ κι’ έπεσεν ως άνθος κρίνου η χρυσή σου κεφαλή/. Πένθος, τώρα, φρίκη, πόνος, αιματώνει τα καρδίας/ κι η Ελλάς το λείψανόν σου κύπτει και νεκροφιλεί!
Τις ταινίες του φέρετρού του κρατούσαν οι δήμαρχοι Αθηνών και Πειραιώς, ο Πρόξενος της Αγγλίας και ένας Κρητικός αγωνιστής. Τον επικήδειο εκφώνησε ο Τιμολέων Φιλήμων, υποσχόμενος πως οι έλληνες δεν θα λησμονήσουν το μαρτυρικό του θάνατο.
Κηδεύτηκε στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών, κοντά στο μνήμα του Κανάρη. Συστήθηκε επιτροπή ανέγερσης μνημείου, ενώ οι Βρετανοί διεξήγαγαν ανακρίσεις για τις συνθήκες του θανάτου του.
Ακολούθησε, όμως, σιωπή και τα πάντα λησμονήθηκαν. Η επιτροπή …κοιμήθηκε, μνημείο δεν ανεγέρθηκε και δρόμος δεν ονομάστηκε στην ανάμνησή του. Μόνον οι Θεσσαλοί τον τιμούσαν και τον μνημόνευαν.
Η τελευταία μνεία περί της τύχης του τάφου του στο Α΄ Κοιμητήριο Αθηνών έγινε το 1983, όταν ο βουλευτής Γεώργιος Σούρλας ζήτησε πληροφορίες σχετικά. Το μνήμα πουλήθηκε και οι πλάκες του διατέθηκαν για άλλες χρήσεις»!
Αυτά, για τον φιλέλληνα Κάρολο ΟΓΛ, γράφει ο δημοσιογράφος κ. Λευτέρης Σκιαδάς, στην εφημερίδα «Δημοκρατία», την Παρασκευή 16-6-2017.
Θέλω και προσωπικά από καρδιάς να ευχαριστήσω τον κ. Σκιαδά, επειδή, από τη δική του γραφή, τόσα πολλά, συγκινητικά/ και θλιβερά έστω/ γεγονότα, έμαθα για ένα φιλέλληνα του οποίου αντί μνημείου, όπως και ο κ. Σκιαδάς γράφει, ακόμη και τις πλάκες του τάφου του, εμείς οι αχάριστοι, συμπληρώνω εγώ, πουλήσαμε.
Φίλοι μου, αναγνώστες των εφημερίδων «Ταχυδρόμου» και «Ροδιακής». Θέλω να μου επιτρέψετε να κάνω μια εξομολόγηση και σας παρακαλώ μη βιαστείτε να με «λιθοβολήσετε». Μη το κάνετε αυτό επειδή στο ίδιο με το δικό μου ασυγχώρητο παράπτωμα μπορεί να βρίσκεστε και εσείς και δεν κάνει να εκδοθούν τόσες «καταδικαστικές» αποφάσεις! Και ακούστε την εξομολόγησή μου ή καλύτερα ας την ονομάσω απολογία.
Πριν πολλά, πάρα πολλά, χρόνια, ως αστυνομικό όργανο υπηρετούσα στο Α΄ Αστυνομικό Τμήμα Βόλου. Από το Τμήμα, η οδός ΟΓΛ δεν απέχει περισσότερο από 100 με 150 μέτρα.
Αμέτρητες οι φορές που, όταν εκεί υπηρετούσα ως αστυνομικός και πάρα πολλές στη συνέχεια ως πολίτης πλέον, ιδιαίτερα στο χρόνο της ενεργού υπηρεσίας μου, διέσχισα αυτόν τον κεντρικό δρόμο της πόλεως Βόλου με τις ευκρινείς καλογραμμένες πινακίδες που γράφουν «ΚΑΡΟΛΟΥ ΟΓΛ».
Η αδιαφορία μου στο κατακόρυφο, περνούσα και τελείως αγνοούσα αυτόν τον φιλέλληνα που οι Τουρκαλάδες το 1878 αποκεφάλισαν στον κακοτράχαλο δρόμο που τότε ένωνε τον Βόλο με την όμορφη Μακρυνίτσα μας. Ειλικρινά ντρέπομαι για τον εαυτό μου γιατί ποτέ δεν ρώτησα για να μάθω ποιος ήταν αυτός ο ΟΓΛ το όνομα του οποίου και σε ένδειξη σεβασμού δικοί μας πρόγονοι και τιμής ένεκεν έχουν τοποθετήσει στην γωνιές των πολυκατοικιών αυτού του κεντρικού δρόμου. Ειλικρινά από τον κ. Σκιαδά έμαθα την ιστορία και τη θυσία αυτού του φιλέλληνα και αμέτρητα είναι προς εκείνον τα ευχαριστώ μου!
Στη Ρόδο στην οποία υπηρέτησα ως αστυνομικό όργανο είκοσι περίπου χρόνια υπάρχουν δύο δρόμοι που βρίσκονται στην περιφέρεια του κεντρικού αστυνομικού τμήματος στο οποίο εγώ υπηρετούσα.
Ο ένας δρόμος είναι η «οδός Παπαλουκά» και ο άλλος η «οδός Ανθούλας Ζερβού».
Να περιληπτικά η ιστορία τους και με λίγη προηγούμενη ιστορική διαδρομή.
Η Δωδεκάνησος βρισκόταν από το 1912 υπό Ιταλική κατοχή.
Πριν από αυτή την κατοχή η Ρόδος και για 390 χρόνια ( 1522-1912) ήταν στην «αγκαλιά» του «Μεγαλοπρεπούς Σουλεϊμάν».
Τώρα την λοξοκοιτάζει και ο «καινούργιος «Σουλτάνος» που κάθε μέρα -λέει- βγαίνει τις βεράντες του παλατιού των 1.100 δωματίων (σε διάφορα δωμάτια αυτού Σεράι μάλλον θα κρύβεται) και από συγκίνηση χτυπάει η καρδούλα του, προκειμένου, αν το μπορέσει, ΜΟΛΩΝ ΛΑΒΕ, να αράξει την «αρίδα» του στις καρέκλες του «Ακταίου» που τώρα με την ανακαίνισή του έγινε τόσο ωραίο σαν το διπλανό του Μανδράκι!
Στην κατοχή των Ιταλών ο πόθος για λευτεριά των Ελλήνων σκλάβων είχε φτάσει στο κατακόρυφο!!! Και την ημέρα του Πάσχα 7 Απριλίου 1919 στο χωριό Βιλανόβα (σημερινό Παραδείσι) έγινε το «έλα να δεις»!!!
Απόγευμα Β’ Ανάσταση και ο κόσμος με τα γιορτινά του ευχόντουσαν μεταξύ τους το Χριστός Ανέστη και καλή λευτεριά!!!
Διακαής ο πόθος των Δωδεκανησίων για την ένωση με τη μητέρα Πατρίδα. Σαν ένα δυνατό τσουνάμι ο κόσμος όλος μικροί και μεγάλοι με μπροστάρηδες τους δύο Ιερείς, τον παπα-Ναστάση και τον Παπα-Λουκά βγήκε στους δρόμους φωνάζοντας, «ένωση, ένωση».
Οι Ιταλοί τα έχασαν και δεν ήξεραν τι να κάνουν. Κάποιος, ίσως ο επικεφαλής της εκεί φρουράς, διέταξε τον κόσμο να διαλυθεί.
Ποιος… «Θανάις». Ποια διάλυση! Ποιος την ώρα κείνη άκουγε τους καραμπινιέρους και ιδιαίτερα οι μπροστάρηδες αναστηθέντες -Ρήγας Φεραίος, Οδυσσέας Ανδρούτσος, Θανάσης Διάκος, Παπαφλέσσας και τόσοι άλλοι ήρωες του ΄21, ων ου εστί αριθμός- στα πρόσωπα των απλών ιερέων Παπαναστάση και Παπα-Λουκά. Ποιος μπορούσε να σταματήσει τους γεμάτους πόθο για λευτεριά!!!
Κοντά στους ιερείς οι συγχωριανοί αυτών είχαν γίνει μια συμπαγής μάζα πονεμένων και αγανακτισμένων Ελλήνων σλάβων και όλοι μαζί φώναζαν: «Ένωση, ένωση».
Έχασαν την ψυχραιμία τους οι Καραμπινιέροι και ένας εξ αυτών με τη λόγχη «κέντρισε» στο στήθος του δυνατά τον Παπα-Λουκά ο οποίος σε λίγο «αφήκε το πνεύμα του» μπροστά σε Ρωμαίους Στρατιώτες,
Μήπως, εκεί στα Ιεροσόλυμα, το ίδιο δεν είχε γίνει πριν δύο χιλιάδες χρόνια, όταν άλλος δικός τους πρόγονος, Ρωμαίος την καταγωγή, λόγχισε τον Θεάνθρωπο και πριν το κάνει έπλυνε και τα χέρια του αποποιούμενος τις όποιες κακουργίες του!
Σε άλλο σημείο της ίδιας πλατείας και την ίδια ώρα της εξέγερσης των Ελλήνων σκλάβων μια άλλη ηρωίδα, η Ανθούλα Ζερβού, σε έξαλλη κατάσταση και με έντονες παρατηρήσεις σε Ιταλό Στρατιώτη «να αφήσει ελεύθερο ένα 12χρονο παιδάκι και να μη το δέρνει» εκείνος αντί άλλης απαντήσεως την πυροβόλησε κατάστηθα και νεκρή την σώριασε στο έδαφος.
Η Απελευθέρωση των Δωδεκανησίων ήρθε και στις 31 Μαρτίου 1947 η Χωροφυλακή ανέλαβε την αστυνόμευση της Δωδεκανήσου και εγώ ως απλό αρχικά όργανο και αργότερα με κάποιους βαθμούς υπηρετούσα μέσα στη Ρόδο. Αμέτρητες οι φορές που πέρασα από τους δυο αυτούς δρόμους, έβλεπα τις πινακίδες Παπα-Λουκά και Ανθούλας Ζερβού, οπωσδήποτε σκεπτόμουνα ότι κάποια σημαντικά πρόσωπα ήταν και τα δυο, όμως δεν ενδιαφέρθηκα να μάθω περισσότερα.
Απολογούμαι με ντροπή, αλλά αυτή είναι η αλήθεια. Και τη συγκινητική ιστορία αυτών των ηρώων πολύ αργότερα, ενδιαφέρθηκα και την έμαθα.
Ως προς την άλλη ιστορία, του φιλέλληνα Καρόλου ΟΓΛ, αυτή προχθές την έμαθα στο άρθρο «λες και ήταν χθες» του κ. Σκιαδά που διάβασα στη «Δημοκρατία» και τον οποίο με χιλιάδες ναι χιλιάδες φορές τον ευχαριστώ.
Δεν ξέρω όμως κάτι μου λέει μέσα μου ότι πολλοί Μαγνησιώτες (ιδιαίτερα Βολιώτες) και πολλοί Δωδεκανήσιοι (ιδιαίτερα Ρόδιοι) με τα όσα εδώ εγώ γράφω θα μάθουν και εκείνοι τις ιστορίες του Φιλέλληνα Καρόλου Ογλ, του σεβαστού Ιερέα Παπα-Λουκά και της Ανθούλας Ζερβού. Φυσικά δεν είναι μόνο αυτοί που παραμένουν άγνωστοι σε πολλούς από μας είναι τόσοι πολλοί όση και η δική μας αδιαφορία στο να μάθουμε για κείνους που πριν από μας πέρασαν από οποιονδήποτε Ελλαδικό χώρο και άφησαν το καλό και καθαρό αποτύπωμά τους!!!
Θα τολμήσω ακόμη να κάνω μια σύσταση στους εν ενεργεία δικούς μου νέους αστυνομικούς συναδέλφους και όχι μόνο σε αυτούς.
Να ρωτούν και να μαθαίνουν, να ψάχνουν και να διαβάζουν βιβλία με ονόματα δρόμων και πλατειών της δικής τους ιδιαίτερα αστυνομικής περιφέρειας. Θα αισθάνονται όμορφα όταν γνωρίζουν τις ιστορίες αυτών των δρόμων και όχι μόνο»
Θυμάμαι κάποτε στη Ρόδο με ρώτησε ένας ξένος: Για ποιους «Εθελοντές Δωδεκανησίων» μιλάει αυτός ο δρόμος»; και εγώ «με άλλα λόγια να αγαπιόμαστε» δεν γνώριζα τι να του απαντήσω, αισθανόμουνα άσχημα και τον κοίταζα σα… χαζός «το έχω και τώρα αυτό το «προτέρημα». Πήρε μεν μια απάντηση αλλά, εγώ προσωπικά, δεν είχα ικανοποιηθεί από όσα του είχα πει.
Μου έκανε όμως και ένα καλό εκείνο το ερώτημά του πολίτη που δεν είχε πάρει ολοκληρωμένη απάντηση. Στρώθηκα κάτω και έμαθα έστω και λίγα πράγματα. Και από το «Λότελα» καλή είναι και η «Παναγιώταινα», λέει μια Ελληνική παροιμία.
Να είστε καλά φίλοι μου και ποτέ μην ακολουθήσετε τη δική μου νεανική αδιαφορία.
