ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ

Η κατάρα των αρχαιολόγων

η-κατάρα-των-αρχαιολόγων-442040

Του Φάρις Νεζάντ*

Το αίμα όλων όσων τραυματίστηκαν ή και σκοτώθηκαν στα «αρχαία δόντια» στις Αλυκές, μπορεί να χύθηκε εις μάτην

Ίσως εγωιστικά, ήμουν ευγνώμων στους δώδεκα θεούς για το ότι μεγάλωσα τρία αγόρια, έχοντας να περάσω καθημερινά από το στενό πέρασμα του αρχαίου υδραγωγείου, όπου δύο φαρδιά αυτοκίνητα δεν χωρούν να περάσουν, χωρίς κανένα ατύχημα. Ιδιαίτερα αγχώθηκα κατά το τελευταίο εξάμηνο, όταν ο δρόμος στένεψε ακόμη περισσότερα ώστε να γίνουν οι απαραίτητες προετοιμασίες για την μετακίνηση της στήλης.

Οι δύο γιοι μου έχουν τελειώσει το σχολείο κι έχουν φύγει, όμως ειλικρινά, ήταν μία ανακούφιση να πηγαίνω το νεότερο γιο μου στο σχολείο περνώντας από το, πλέον, φαρδύτερο σημείο. Ναι, η στήλη είχε μετακινηθεί κι αν δεν ήταν τόσο νωρίς το πρωί, θα το γιορτάζαμε. Έτσι αρκέστηκα μόνο στο να φωνάξω «Έφυγε, έφυγε!», ξυπνώντας τον έφηβο γιο μου που μισοκοιμόταν στο κάθισμα του συνοδηγού. Όμως, δεν κοιμόταν όσο βαθιά νόμιζα, γιατί ρώτησε αμέσως «Φτιάχνουν καινούρια σειρά από στήλες, για νέο υδραγωγείο; Τη στήλη που έβγαλαν την έβαλαν έξω από τη σειρά!». «Όχι παιδί μου, αυτό είναι αδύνατο», αποκρίθηκα, «την τοποθέτησαν εκεί προσωρινά».

Αφού τον άφησα στο σχολείο, σταμάτησα στο σημείο και έντρομος ανακάλυψα πως όντως, οι αρχαιολόγοι μας είχαν φυτέψει την αρχαία στήλη σε ένα ολοφάνερα λάθος σημείο, καταστρέφοντας την όλη έννοια του αρχαίου υδραγωγείου. Αυτό που ήταν προφανές σε λίγα δευτερόλεπτα στο δεκαπεντάχρονο μισοκοιμισμένο γιο μου, μαθητή λυκείου, δεν έγινε αντιληπτό σε επαγγελματίες αρχαιολόγους, που έχουν εκπαιδευτεί ειδικά στο θέμα της επιστημονικής ανακαίνισης αρχαιολογικών τόπων και που έχουν ξοδέψει σχεδόν δύο δεκαετίες σε συζητήσεις και καθυστερήσεις, δύο δεκαετίες που έμμεσα προκαλούν το θάνατο πολιτών, στο όνομα της διατήρησης των αρχαίων μνημείων μας.

Στην πραγματικότητα ένας σωρός από πέτρες από μόνος του, στο σχήμα μιας στήλης, δεν έχει καμία αξία. Η αληθινή αξία είναι στην πρακτική λειτουργία και στη μηχανική ολόκληρου του υδραγωγείου. Τοποθετώντας μια στήλη σε μια άσχετη θέση είναι σα να ανακαίνιζαν ένα αρχαίο ανάκτορο, να βρήκαν ένα άγαλμα και να το έβαλαν στη μέση μίας κρεβατοκάμαρας. Είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι οι εκπαιδευμένες στον τομέα αυτό υπηρεσίες θα έκαναν ένα τόσο προφανές λάθος. Είναι κοινός τόπος ότι οι υπηρεσίες αυτές ασκούν τη δύναμή τους τυραννικά, και συχνά εμφανίζονται πάνω από το νόμο, γιατί μπορεί μία απόφασή τους να πάρει δεκαετίες πριν φτάσει στο δικαστήριο, το οποίο θα κρατήσει κάποιες ακόμα δεκαετίες πριν την τελεσιδικία της απόφασής του, σκοτώνοντας έτσι οποιαδήποτε ανάπτυξη. Στην προκειμένη, ένα ξεχωριστό κτίριο του κινήματος του μοντερνισμού θα ήταν λιγότερο καταστροφικό στην εικόνα του αρχαίου υδραγωγείου, ενώ δε θα προκαλούσε και ερωτήματα του τύπου «γιατί οι αρχαίοι έβαλαν μία παραπάνω στήλη εκεί;».

Αποφασίζουν οι υπηρεσίες μονόπλευρα για ολόκληρη τη χώρα, ασκώντας τη δύναμή τους πάνω στις περιουσίες και στα όνειρα όλων των πολιτών με αδιαμφισβήτητη εξουσία. Κάνουν δεκαετίες να αναστηλώσουν τον Παρθενώνα, αδιάφοροι για την οικονομική ζημία του κράτους, κι όταν έρχεται η ώρα ο αρχαιολογικός χώρος να προωθηθεί και να αποτελέσει πηγή εσόδων για τη χώρα, αυτοί το παρεμποδίζουν όπως άλλωστε παρεμποδίζουν οιαδήποτε επένδυση και στον χώρο του Ελληνικού. Και στο τέλος υπερηφανεύονται ότι όλα αυτά τα κάνουν στο όνομα της προστασίας της πολιτισμικής κληρονομιάς του έθνους. Θέλοντας να τιμήσουν τη δύναμη και την εξουσία τους εδώ στο Βόλο, αντί να τοποθετήσουν τη στήλη που απομάκρυναν σε ένα από τα πολλά κενά που έχει η γραμμή, από στήλες που λείπουν ή έχουν καταστραφεί, ώστε να διατηρηθεί η ακεραιότητα και η ενότητα του υδραγωγείου, τη «φύτεψαν» σε ένα τελείως λάθος αλλά εντελώς ορατό σημείο, δίπλα στο δρόμο, στην είσοδο της πόλης, για να δηλώσουν πως είναι εδώ και έκαναν τη δουλειά τους

*Ο Φάρις Νεζάντ είναι κοινωνικός και πολιτικός επιστήμονας, κάτοικος Βόλου. Είναι συγγραφέας της νουβέλας «Η Κατάρα των Αρχαίων», που είναι διαθέσιμη παγκοσμίως και βασίζεται σε αληθινές σχετικές ιστορίες στην Ελλάδα.

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου