Του Δημήτρη Χρυσόπουλου, Φιλόλογου
Λίγες ημέρες απομένουν για τις φετινές Πανελλήνιες Εξετάσεις, και με το άγχος να έχει αρχίσει να κάνει την εμφάνισή του όλο και περισσότερο σε παιδιά και γονείς, μέσα από την -πάντα- φιλόξενη στήλη του «ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΥ» σήμερα θα αναφερθούμε στον τρόπο διαχείρισής του.
Αποτελεί κοινό τόπο η άποψη ότι οι Πανελλήνιες Εξετάσεις αποτελούν μια ιδιαίτερα ψυχοπιεστική κατάσταση για τους εφήβους και το επίκεντρο της καθημερινότητάς τους ειδικά στην τελευταία τάξη του Λυκείου. Η πίεση από γονείς και καθηγητές, ο ανταγωνισμός, το φορτωμένο πρόγραμμα, καθώς και το ίδιο το σύστημα των εξετάσεων αποτελούν ορισμένους από τους παράγοντες που προκαλούν άγχος στους μαθητές.
Ο κυριότερος όμως παράγοντας είναι το άγχος σχετικά με τη διαδικασία της εξέτασης. Τα θέματα που θα πέσουν, το αν θα καταλάβει ο μαθητής την ερώτηση, αν θα καταφέρει να θυμηθεί την απάντηση μέσα από το σχολικό βιβλίο ή θα κολλήσει η σκέψη του είναι κοινές ανησυχίες κάθε μαθητή που ετοιμάζεται να «τρέξει» στο στίβο των Πανελληνίων.
Όπως και να έχει, άλλωστε, στη σύγχρονη υλιστική εποχή το άγχος είναι μια λέξη που την ακούμε καθημερινά γύρω μας και τη χρησιμοποιούμε για να περιγράψουμε συναισθήματα ανησυχίας, νευρικότητας και φόβου που συχνά συνοδεύονται από σωματικά συμπτώματα. Το άγχος είναι παραγωγικό και λειτουργικό μέχρι ένα βαθμό αφού κινητοποιεί το άτομο και το βοηθά να είναι δημιουργικό, να βρίσκεται σε εγρήγορση και να εντείνει την προσπάθειά του προκειμένου να ολοκληρώσει τους στόχους του.
Όσο πλησιάζουν, όμως, οι πανελλήνιες εξετάσεις το άγχος των εφήβων κορυφώνεται. Το άγχος αποτελεί τον πιο ύπουλο εχθρό των μαθητών και ενεργοποιείται κυρίως από αρνητικές σκέψεις που σχετίζονται με το φόβο της αποτυχίας. Για να καταφέρουμε όμως να αναχαιτίσουμε αυτόν τον εχθρό των μαθητών, το άγχος, οφείλουμε να το αντιμετωπίσουμε σωστά και όχι με λύσεις πρόσκαιρες και επιφανειακές.
Συμβουλές διαχείρισης του άγχους προς τα παιδιά:
• Προσέξτε τη διατροφή σας.
• Ασχοληθείτε με δραστηριότητες που σας ευχαριστούν και σας χαλαρώνουν.
• Κάντε διαλείμματα κατά τη διάρκεια της μελέτης.
• Οργανώστε όσο μπορείτε καλύτερα την ύλη για διάβασμα.
• Μη μένετε ξάγρυπνοι για να διαβάσετε γιατί εξαντλείτε τον οργανισμό σας.
• Προσπαθήστε να αντικαταστήσετε τις αρνητικές σκέψεις με θετικές.
• Μην μπαίνετε στη διαδικασία να συζητάτε τελευταία στιγμή με άλλους τι γνωρίζετε καλά και τι όχι.
• Διαβάστε τα θέματα προσεκτικά και με ηρεμία.
• Την ώρα της εξέτασης φροντίστε να δώσετε προσοχή μόνο στο γραπτό σας και να συγκεντρωθείτε εκεί σα να μην υπάρχει κανένας άλλος γύρω σας.
• Φροντίστε να απαντήσετε πρώτα στα θέματα που γνωρίζετε καλύτερα.
• Εφόσον υπάρχει το απαιτούμενο χρονικό περιθώριο κοιτάξτε ξανά και ξανά το γραπτό σας με όσο το δυνατόν πιο καθαρό μυαλό ώστε να αποφύγετε λάθη που, πιθανώς, δεν είδατε με την πρώτη ματιά.
Ο ρόλος των γονιών
Στο σημείο αυτό όμως πρέπει να τονιστεί ότι και οι γονείς θα πρέπει από την πλευρά τους να υποστηρίζουν συναισθηματικά τα παιδιά τους και να τα ενθαρρύνουν κατά τη διάρκεια των εξετάσεων. Οι Πανελλήνιες Εξετάσεις αποτελούν μια αλυσίδα με πολλούς κρίκους (διάβασμα, καθηγητές, ψυχολογία, γονείς κλπ.) και αν σπάσει έστω ένας, τότε η προσπάθεια για επιτυχία τίθεται σε άμεσο κίνδυνο.
Η ψυχολογική στήριξη του παιδιού είναι απαραίτητη ώστε να αντιληφθεί την εμπιστοσύνη των γονέων και να αποβάλλει τον πανικό και το άγχος του. Όσο και να αγχώνεστε, μην το δείχνετε! Ακόμα κι αν θεωρείτε ότι τεμπελιάζει ο μαθητής, μην πανικοβάλλεστε! Προσπαθήστε να διαγνώσετε που οφείλεται η μείωση των προσπαθειών του και σκεφτείτε πώς θα τον βοηθήσετε. Τονώστε τα κίνητρά του θυμίζοντάς του τους στόχους του δείχνοντας του ότι πιστεύετε πως μπορεί να τους καταφέρει.
Τέλος, κρίνεται σκόπιμο να υπογραμμιστεί το πόσο σημαντικό είναι να συνειδητοποιήσουν, παιδιά και γονείς, πως οι επερχόμενες εξετάσεις δεν είναι εξετάσεις ζωής, απλά κρίνουν τις προσωπικές επιδόσεις του εξεταζόμενου σε ένα συγκεκριμένο γνωστικό πεδίο.
Εύχομαι μέσα από την καρδιά μου Καλή Επιτυχία σε κάθε παιδί ξεχωριστά!
