Του ΑΡΓΥΡΗ ΚΟΠΑΝΑ,
-δικηγόρου -πρώην αντιπεριφερειάρχη Μαγνησίας
-μέλους Τομέων Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης
και Γραμματείας Τοπικής Αυτοδιοίκησης της Ν.Δ.
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση, οι Περιφέρειες και οι Δήμοι, διαχρονικά, αλλά και σήμερα στην Ελλάδα της κρίσης, φαίνεται ότι τα καταφέρνουν.
Υπηρετούν σε ικανοποιητικό βαθμό αποτελεσματικότητας τους πολίτες και τις τοπικές κοινωνίες.
Μέσα από ορθή διαχείριση των κρατικών επιχορηγήσεων, των ανταποδοτικών τελών και των ευρωπαϊκών κονδυλίων, μέσα από τη βούληση για προσφορά των περιφερειακών και δημοτικών αρχών και συμβουλίων, θεωρώ ότι δικαίως η Τοπική Αυτοδιοίκηση χαίρει της αποδοχής, της εκτίμησης, της εμπιστοσύνης των πολιτών!
Είναι ένας θεσμός, ο οποίος με τις κοινωνικές του δομές, με την αντιμετώπιση ζητημάτων της καθημερινότητας, αλλά και με την υλοποίηση έργων υποδομής, αναδεικνύεται σε θεσμό καίριας σημασίας, κοντά στον πολίτη, με κοινωνική και αναπτυξιακή διάσταση.
Οπωσδήποτε υπάρχουν σημεία- πολλά και σημαντικά -, που επιδέχονται βελτίωσης, αλλαγής, διόρθωσης! Ζητήματα χρηματοδότησης, αντιμετώπισης της πολυνομίας και της γραφειοκρατίας, αποσαφήνισης και επανακαθορισμού αρμοδιοτήτων!
Πέρα από αυτό μια μεταρρύθμιση για να είναι ουσιαστική πρέπει να ανοίξει νέους ορίζοντες, να αναβαθμίσει το ρόλο της Αυτοδιοίκησης, να διευρύνει το πεδίο δράσης και παρέμβασής της, να εμπλουτίσει το αντικείμενο της, να απλοποιήσει τις διαδικασίες, να δώσει ταχύτητα στη λειτουργία της!
Δυστυχώς, ο ίδιος ο υπουργός κ. Σκουρλέτης φρόντισε με δική του δήλωση σε συνέντευξή του να μας προσγειώσει από νωρίς, ώστε να μην προσδοκούμε πολλά από τη λεγόμενη «μεταρρύθμισή» του, ομολογώντας ότι «δεν θα είναι μια τομή, αλλά κάποιες διορθωτικές κινήσεις», που σε καμία περίπτωση δεν απαντούν στην ανάγκη μετάβασης σε μια νέα εποχή διασφάλισης και κατοχύρωσης της διοικητικής, οικονομικής, θεσμικής αυτοτέλειας και ανεξαρτησίας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης!
Επιπρόσθετα, η όποια μεταρρύθμιση στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, προϋποθέτει την ειλικρινή συνεργασία του αρμόδιου υπουργού καταρχήν με την ίδια την Τοπική Αυτοδιοίκηση μέσα από την αναζήτηση και εύρεση κοινού τόπου συνάντησης των απόψεων, των θέσεων, των παρατηρήσεων και επισημάνσεων.
Προϋποθέτει καλή διάθεση, ανοιχτά αυτιά και τεντωμένες κεραίες, κυρίως από την πλευρά του υπουργείου! Προς το παρόν τουλάχιστον δεν διαφαίνεται κάτι τέτοιο. Το αντίθετο! Γινόμαστε μάρτυρες μιας οξείας αντιπαράθεσης, που κάθε άλλο παρά στήνει γέφυρες συνεννόησης μεταξύ του υπουργού και των οργάνων αντιπροσώπευσης των δημάρχων!
Είναι φανερό ότι η μόνη «κομβική» αλλαγή στην όλη «μεταρρύθμιση» είναι αυτή του εκλογικού νόμου σ’ ένα σύστημα απλής αναλογικής!
Αλήθεια, πόσο αναγκαία είναι αυτή η αλλαγή;
Θα διευκολύνει τη λειτουργία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης;
Είναι μια αλλαγή, που τη ζητά και τη χρειάζεται η Τοπική Αυτοδιοίκηση;
Οι απαντήσεις είναι προφανείς: η αλλαγή του εκλογικού νόμου είναι οπισθοδρομική, διαλυτική και καθόλου αναγκαία!
Προφανής είναι και ο λόγος, που η κυβέρνηση προτείνει και επιμένει σε αυτή την αλλαγή: παρασύρεται από το δογματισμό της, τις ιδεοληψίες της, τον «κομπλεξισμό» της! Η Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι ένας χώρος, που δεν ελέγχει, είναι ένα πεδίο, που δεν μπορούν να «δοξαστούν» οι υποψήφιοί της και οι πολιτικές της!
Προτιμά, λοιπόν, αυτό, που δεν μπορεί να ελέγξει, να το αποδομήσει, να το αποδιοργανώσει!
Στο βωμό των μικροκομματικών συμφερόντων, και της προοπτικής, που βλέπει μπροστά της, να είναι ισχνή η συμμετοχή των εκπροσώπων της στις περιφερειακές και δημοτικές αρχές, που θα αναδειχθούν από τις επόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές, επιλέγει τη διάλυση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, στερώντας την από τη δυνατότητα ομαλής λειτουργίας, διοίκησης και κυβερνησιμότητας.
Επιλέγει να δημιουργήσει ένα διοικητικό «μόρφωμα», που ο εκλεγμένος δήμαρχος και περιφερειάρχης θα κινδυνεύει να μην έχει την πλειοψηφία των συμβούλων και για να λάβει σημαντικές αποφάσεις θα χρειάζεται να μπαίνει σε μια ατέρμονη διαδικασία συνδιαλλαγής και συναλλαγής και να καταντήσει επαίτης της στήριξης αντίπαλων παρατάξεων, συνδυασμών και συμβούλων, που είναι πολύ πιθανόν να διαφέρουν μεταξύ τους ολοκληρωτικά στην ιδεολογία, στην κουλτούρα, στη φιλοσοφία και τη στάση τους!
Είμαι βέβαιος ότι σε πολλά περιφερειακά και δημοτικά συμβούλια, θα υπάρχουν ιδιαίτερες περιπτώσεις, που εγκυμονούν σοβαρούς κινδύνους για την ορθή λειτουργία των αντίστοιχων συμβουλίων, παρατάξεις και σύμβουλοι, που δεν θα έχουν μεταξύ τους κανένα σημείο επαφής, ακόμη και ακραίες καταστάσεις/παρατάξεις, που σε μια κοινωνία πληγωμένη και ευάλωτη μπορεί να προκύψουν και τότε θα είναι εύκολο, πατώντας σε έναν τέτοιο νόμο, να τινάξουν στον αέρα τη λειτουργία Περιφερειών και Δήμων! Και έστω κι ένας Δήμος να τιναχθεί στον αέρα, αυτό θα είναι πλήγμα και πληγή για το σύνολο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης!
Περαιτέρω, στις Βουλευτικές εκλογές, η εφαρμογή της απλής αναλογικής δημιουργεί προβλήματα, αλλά αν δεν μπορέσουν τελικά τα κόμματα να συνεργαστούν, υπάρχει πάντα η διέξοδος της πρόωρης προσφυγής στις κάλπες! Στην Αυτοδιοίκηση αν δεν επιτυγχάνονται συνεργασίες, τι ακριβώς θα συμβαίνει;
Κι εδώ η Νέα Δημοκρατία και ιδίως η Γραμματεία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης αποκτά ιδιαίτερο ρόλο: πρώτον να αποτρέψει τα χειρότερα, την ψήφιση και εφαρμογή ενός τέτοιου εκλογικού νόμου και δεύτερον όπου υπάρχουν κενά να συμβάλει στην επιλογή προσώπων, που με την πορεία τους στην αυτοδιοίκηση και με την μετριοπάθειά τους θα μπορούν να ενώνουν και να συσπειρώνουν υγιείς δυνάμεις των τοπικών κοινωνιών!
*Απόσπασμα της ομιλίας μου στη συνεδρίαση της Γραμματείας Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην Αθήνα, παρουσία του γραμματέα της Πολιτικής Επιτροπής, Λευτέρη Αυγενάκη και του γραμματέα Τοπικής Αυτοδιοίκησης, Τάσου Γαϊτάνη.
