ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ

Το Εθνικό Σύστημα Υγείας χρειάζεται αλλαγές

το-εθνικό-σύστημα-υγείας-χρειάζεται-α-549736

Του Σπύρου Δεσύλλα,

Δικηγόρου LLB – LLM University of Luton – London,

Πρώην Αναπληρωτής Διοικητής Γ. Ν. Θήβας,

Μεταπτυχιακού Φοιτητή Τμήμα Διοίκησης, Μονάδων Υγείας Πανεπιστήμιο Μακεδονίας

Η Υγεία είναι εκείνος ο παράγοντας, που μετράει τη φυσική, ψυχολογική ή ακόμα και την πνευματική κατάσταση ενός ζώντος οργανισμού. Σύμφωνα με τον ορισμό που διατυπώθηκε στο καταστατικό του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (1946), η υγεία είναι «η κατάσταση της πλήρους σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας και όχι μόνο η απουσία ασθένειας ή αναπηρίας».

Η έννοια της Υγείας δεν αποδίδεται μόνο από την ιατρική αλλά και από ποικίλους άλλους παράγοντες όπως η οικονομία, η εργασία. Η υγεία είναι το πολυτιμότερο αγαθό του ανθρώπου και με γνώμονα αυτό, όλες οι χώρες έχουν δημιουργήσει Συστήματα Υγείας τα οποία έχουν ως σκοπό τους την προστασία αυτού του πολύτιμου ανθρώπινου αγαθού.

Φυσικά, όταν μιλάμε για Σύστημα Υγείας, δεν αναφερόμαστε αποκλειστικά στα ιατρικά δεδομένα αλλά και σε μια συστοιχία δεδομένων τα οποία αλληλεπιδρούν για να επιτύχουν τον σκοπό τους. Τέτοια δεδομένα είναι η οικονομία, η ισότητα, ο ανθρώπινος παράγοντας.

Το Εθνικό Σύστημα Υγείας στην Ελλάδα, ιδρύθηκε το 1983 και θεσμοθετήθηκε με τον νόμο 1397/1983. Με αυτόν το νόμο θεσμοθετήθηκαν και ορίστηκαν οι Υγειονομικές Περιφέρεις σε ολόκληρη την Ελλάδα, επιπλέον ορίστηκαν και θεσμοθετήθηκαν οι Διοικήσεις των Νοσοκομείων.

Το εθνικό Σύστημα Υγείας είναι δομημένο και σχεδιασμένο με διάφορους τύπους παροχών υγείας. Πιο συγκεκριμένα στη χώρα μας λειτουργούν:

1. Η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, που πλέον με τον νόμο 4238/2014 απαρτίζεται κυρίως, από τα κέντρα Υγείας, τα Περιφερειακά Ιατρεία και άλλες δομές, οι οποίες σύμφωνα με τον ανωτέρω νόμο υπάγονται στις Υγειονομικές Περιφέρεις και όχι στα Νοσοκομεία, όπως ίσχυε πριν την εφαρμογή του νόμου 4238/2014.

2. Η Δευτεροβάθμια Φροντίδα Υγείας, που αποτελείται από τα Γενικά ή Ειδικά Νοσοκομεία και

3. Η Τριτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, που απαρτίζεται από τα Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία.

Δυστυχώς όμως, αν και το Εθνικό Σύστημα Υγείας μας έχει πειραματιστεί αρκετές φορές, σε πολλά ζητήματα, ώστε να καταφέρει να γίνει πιο αποδοτικό, αλλά και ποιοτικό στους Πολίτες, μέχρι σήμερα δεν έχουμε δει ουσιαστικές και σημαντικές αλλαγές.

Κατά την γνώμη μου το λάθος που γίνεται από τις εκάστοτε Πολιτικές Ηγεσίες της υγείας είναι ότι προσπαθούν να εφεύρουν τον «τροχό». Δηλαδή, υπάρχει μια γενική τακτική να δημιουργούν πρωτότυπους θεσμούς, όργανα και κάθε είδους ενέργειες ώστε να μπορέσουν να αναστήσουν το Εθνικό Σύστημα μας. Προσπαθώντας λοιπόν να εφεύρουν λύσεις χάνονται στην δαιδαλώδη γραφειοκρατία αλλά και την σημερινή οικονομική κρίση.

Η πρόταση μου λοιπόν είναι απλή αλλά και ουσιαστική. Οι Ευρωπαίοι, αλλά ακόμη περισσότερο οι Αμερικάνοι, στα Εθνικά τους Συστήματα Υγείας έχουν εφαρμόσει τακτικές εδώ και πολλά χρόνια, και έχουν βρει λύσεις σε προβλήματα που σχεδόν σε όλες τις χώρες είναι ίδια. Αφού λοιπόν έχουμε ένα έτοιμό πρόγραμμα, το οποίο έχει εφαρμοστεί με πλήρη επιτυχία, γιατί να μην το εφαρμόσουμε στα δικά μας δεδομένα;

Δυο πολύ επιτυχημένα προγράμματα που έχουν εφαρμοστεί στην Αμερική, τα οποία και θα μπορούσαν να λειτουργήσουν στα ελληνικά νοσοκομεία είναι τα προγράμματα «Hospitalist» και «One Call».

Το Νοσοκομείο St. Mary’s, βρίσκεται 70 μίλια από το κέντρο της Ατλάντα, και λειτουργεί 165 κλίνες (με δυνατότητα 195), έχει περίπου 10.000 εισαγωγές ασθενών ετησίως. Είναι μέλος τουCatholic Health East (CHE) το οποίο, δραστηριοποιείται σε 11 πολιτείες από το Maine έως τη Florida.

Το St. Mary την περίοδο 2012 – 2014 ήταν ένα από 100 νοσοκομεία που παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη βελτίωση, σε ένα μέτρο ποιότητας, με βάση τα ποσοστά θνησιμότητας, νοσηρότητας και επιπλοκών, προσαρμοσμένα σε συνθήκες κινδύνου. Πως το κατάφεραν αυτό;

Η δημιουργία της υπηρεσίας «Hospitalist»

Τα ανώτερα διοικητικά στελέχη του νοσοκομείου συνειδητοποίησαν πώς θα έπρεπε να δημιουργήσουν μια υπηρεσία η οποία, θα μπορούσε να αποτελέσει το στάδιο για την εφαρμογή ενός πιο αποτελεσματικού μοντέλου φροντίδας το οποίο, με τη σειρά του θα οδηγούσε σε βελτίωση της ποιότητας των παρερχόμενων υπηρεσιών στο σύνολό τους. Πρόκειται για την υπηρεσία των «hospitalist». Ο όρος «hospitalist» αναφέρεται σε γιατρούς (κυρίως γενικούς ιατρούς) οι οποίοι, είναι υπάλληλοι του νοσοκομείου. Αρμοδιότητά τους είναι να αναλαμβάνουν, προσωπικά, συγκεκριμένο αριθμό νοσηλευόμενων και να είναι εξολοκλήρου υπεύθυνοι για την κλινική τους εικόνα, από την εισαγωγή τους έως και το εξιτήριό τους. Έπειτα, οι ασθενείς τους παραπέμπονται στους φροντιστές της Πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας του συστήματος.Τα πλεονεκτήματα της υπηρεσίας αυτής είναι τόσο η δυνατότητα έγκαιρης αντίδρασης στις αλλαγές της κλινικής κατάστασης των περιστατικών όσο και ο συντονισμός της φροντίδας των νοσηλευόμενων, σε πραγματικό χρόνο κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Σκοπός του προγράμματος ήταν η επίλυση του προβλήματος της αποτελεσματικότητας και, ταυτόχρονα, η βελτίωση στην ποιότητα των παρερχόμενων υπηρεσιών. Τα ανώτερα διοικητικά στελέχη θεώρησαν το σύστημα «hospitalist» ως «τη νέα εποχή παροχής φροντίδας», ένα σύστημα το οποίο, θα προσέφερε οφέλη τόσο από την άποψη της ποιότητας της περίθαλψης όσο και στην πιθανότητα μείωσης του κόστους. Φέρνοντας λοιπόν, hospitalists ή hospitalists που ειδικεύονται στην φροντίδα των ασθενών που βρίσκονται σε κρίσιμη κατάσταση, δημιουργήθηκε ένα σύστημα με μια ολοκληρωμένη και διεπιστημονική προσέγγιση στην φροντίδα.

Το St. Mary’s άρχισε το πρόγραμμα με τους hospitalist το 2012 και από τότε έχει υπερδιπλασιαστεί ο αριθμός των hospitalists, βελτιώνοντας σημαντικά το δείκτη που αφορά στην πρόσβαση σε γιατρούς, και δίνοντας τη δυνατότητα 24ωρης φροντίδας και κλινικής υποστήριξης. Οι hospitalists συμμετέχουν ενεργά στις πρωτοβουλίες για την ποιότητα και ενεργούν ως «πρωταθλητές γιατροί» για την ποιότητα και τη βελτίωση της απόδοσης των ομάδων τους.

Η δημιουργία της υπηρεσίας «One Call»

Το νοσοκομείο επίσης, είναι πολύ περήφανο για τις υπηρεσίες «One Call», στις οποίες οι νοσηλευτές διευκολύνουν τη διαδικασία εισαγωγής των ασθενών. Οι νοσηλευτές του «One Call» διασφαλίζουν πώς οι ασθενείς εισάγονται στο νοσοκομείο στην πρέπουσα κατάσταση, τοποθετούνται στην κατάλληλη πτέρυγα, σύμφωνα με τις ανάγκες τους και γενικά, συντονίζουν τη φροντίδα των ασθενών από τη στιγμή της εισαγωγής έως και το εξιτήριο. Το πρόγραμμα έχει οδηγήσει στη σταδιακή αύξηση της ικανοποίησης τόσο των γιατρών όσο και των ασθενών και έχει ενισχύσει σημαντικά το ρόλο των νοσηλευτών μέσα στο ίδρυμα.

Στα ελληνικά νοσοκομεία γίνεται μια υπερπροσπάθεια, τόσο από το ιατρικό, όσο και από το νοσηλευτικό προσωπικό, να προσφέρουν όσο το δυνατότερο καλύτερες υπηρεσίες υγείας γίνεται στους ασθενείς. Δυστυχώς όμως η έλλειψη προσωπικού, αλλά και η δαιδαλώδεις γραφειοκρατία, τις περισσότερες φορές, φέρνει αντίθετα αποτελέσματα. Ο ασθενής εισέρχεται στην κλινική και έχει την επιμέλεια όποιου νοσηλευτή βρίσκεται εκείνη την στιγμή σε υπηρεσία, αλλά και όποιου ιατρού επίσης εκτελεί εκείνη την ώρα υπηρεσία. Το φαινόμενο αυτό δημιουργεί πολλά προβλήματα, όπως καθυστερήσεις, μη ορθές ενημερώσεις αλλά και πολλά λάθη. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που οι ασθενείς αλλά και οι συγγενείς δεν γνωρίζουν με ποιον συγκεκριμένο γιατρό περιθάλπονται και σε ποιόν πρέπει να αποταθούν. Επιπλέον οι πολύωρες καθυστερήσεις, στις εξετάσεις που πρέπει να γίνουν, στην ορθή ενημέρωση αλλά και στα εξιτήρια είναι σύνηθες.

Οι δύο λύσεις που προτείνουμε, έχουν λειτουργήσει στην πράξη και έχουν φέρει πολύ θετικά αποτελέσματα.

Είναι σίγουρο ότι τα δεδομένα της Ελλάδας είναι διαφορετικά, οι γιατροί και οι νοσηλευτές εδώ είναι πλέον λιγοστοί στο Εθνικό Σύστημα Υγείας, αλλά και αυτοί ακόμη οι λιγοστοί γιατροί και νοσηλευτές, θα μπορούσαν να εφαρμόσουν οργανωμένες τακτικές οι οποίες θα έφερναν καλύτερες συνθήκες εργασίας αλλά και καλύτερα αποτελέσματα περίθαλψης, με λιγότερα ποσοστά θνησιμότητας αλλά και επιπλοκών στους ασθενείς. Επιπλέον θα αναβαθμίζονταν σε μεγάλο βαθμό η ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών υγείας, οι πολίτες θα ήταν ικανοποιημένοι από τις υπηρεσίες αυτές και θα μειώνονταν αρκετά το κόστος παροχής υπηρεσιών.

Μερικές φορές οι λύσεις είναι τόσο απλές και τόσο γρήγορες που αδυνατούμε να τις πιστέψουμε.

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου