Πολύ κουρνιαχτός σηκώθηκε σχετικά με τη γλώσσας μας, τη διατύπωση, την έκφραση, τη νόησή της και το αληθές περιεχόμενο, είτε στη δημοτική, είτε στην παλιά καθαρεύουσα, με απόψεις υπέρ και κατά.
Δικαιώνοντας τους εργαζόμενους της εφημερίδας Βήμα και Νέα η δικαστική απόφαση των Αθηνών, περιέλαβε στο κείμενό της τη φράση «Διατάσσω την αποδέσμευση του τραπεζικού λογαριασμού της Alpha Bank … για την καταβολή της μισθοδοσίας των εργαζομένων…».
Νωρίτερα, προ της δικτατορίας, όταν δημοσιεύονταν οι νόμοι στο ΦΕΚ, υπήρχε η διατύπωση «Ψηφισάμενοι ομοφώνως μετά της βουλής, αποφασίζομεν και διατάσσομεν». Επί επταετίας οι αναγκαστικοί νόμοι προς το Εθνικό τυπογραφείο, περιελάμβαναν διατάσσομεν. Στον καιρό της μεταπολίτευσης σηκώθηκε θύελλα αντιδράσεων και τη λέξη τη βγάλανε χουντική.
Για τον μπαταχτσή, που δεν πληρώνει τα ενοίκια στον ιδιοκτήτη, ορθώς, νομίζω, η απόφασις ορίζει διατάσσομεν την απόδοση του μισθίου στον ιδιοκτήτη. Η έκφραση αυτή (της απόφασης) είναι ακριβώς συμμόρφωση με τον τίτλο της σχετικής διάταξης της Δικονομίας. Το ίδιο συμβαίνει όταν ο καταπατητής του ακινήτου υποχρεώνεται να το επιστρέψει στον κύριό του, όπως, επίσης, ο οφειλέτης χρηματικού κεφαλαίου διατάσσεται να πληρώσει το ποσό της οφειλής του στο δανειστή του. Η εισαγγελική αρχή, όταν πρέπει να αποφυλακισθεί ο καταδικασθείς, εκφράζεται προς τη διεύθυνση των φυλακών «διατάσσομεν την απόλυσιν από τις φυλακές του…». Αυτό να μη το εκλάβουμε ως …υπόδειξη προς τον διευθυντή της φυλακής να λάβει στάση προσοχής όταν ο αφιέμενος ελεύθερος, παίρνει τα μπογαλάκια του προς την έξοδο.
Καλό είναι να μη παρερμηνεύουμε τις δικαστικές διατυπώσεις, οι οποίες δεν είναι τίποτα άλλο, παρά αντιγραφή του νομικού κειμένου, το οποίο εξάλλου όπως λέμε το διετύπωσε ο νομοθέτης που, στην ουσία, είναι μία επιτροπή από νομικούς και ειδήμονες. Το διατάσσομεν δεν ταυτίζεται με το πρόσταγμα του λοχαγού προς τους στρατιώτες του για στάση προσοχής. Οι θάλαμοι του στρατού είναι ξένοι προς τις δικαστικές αίθουσες. Το αληθινό περιεχόμενο μιας απόφασης είναι παραγγέλλομεν, δίνουμε την εντολή για συμμόρφωση με τα όσα ορίζονται σ’ αυτήν, δεν είναι κάτι το εγωκεντρικό.
Μην δαιμονοποιούμε πάλι και μη διαστρεβλώνουμε το πραγματικό νόημα των λέξεων. Το ενδεδειγμένο είναι να απλοποιούνται οι λέξεις, χωρίς, βέβαια, να τις ξεζουμίζουμε. Εξίσου είναι απαράδεκτο να εξοβελίσουμε την τρίτη κλίση της γραμματικής. Όταν ο Ράλλης καθιέρωνε τη δημοτική, δεν είπε πως η τρίτη κλίση… αποτάσσεται. Φανταστείτε να υπεραπλουστεύσουμε τη γλώσσας μας και να διδάσκεται αργότερα στα σχολεία (αυτό που λεγότανε τότε περιπαιχτικά) το Κωνσταντίνος Παλαιολόγος σε …Κώτσιος ο Παλιοκουβεντάς.
ΚΑΝ
