Του Θωμά Στραβέλη, συγγραφέα – πανεπιστημιακού
Δεν μου αρέσουν καθόλου οι άνθρωποι που τους λείπει η ορμητικότητα και το σφρίγος, αυτοί που διστάζουν κι αμφιβάλλουν για τις ίδιες τους τις δυνάμεις. Αν τους οδηγήσεις μπροστά σ’ έναν καθρέφτη, θα δουν και οι ίδιοι ότι κυλάει μέσα στις φλέβες τους το αίμα των δειλών. Είναι πρόσωπα που θυμίζουν τον Αετιδέα, γιο του Ναπολέοντα και της Μαρίας Λουίζας της Αυστρίας, που ζούσαν μέσα σε όνειρα και αβεβαιότητες, περιμένοντας, ανά πάσα στιγμή, το θάνατο. Αυτούς τους ανθρώπους δεν μπορείς να τους καλέσεις ν’ ανταποκριθούν στα στοιχειώδη τους καθήκοντα.
Ο σύγχρονος άνθρωπος μοιάζει λίγο μ’ αυτούς. Είναι κι αυτός σαν εκείνο το άγαλμα του Γλαύκου (θαλάσσιου θεού με διάφορες υποστάσεις), που ο χρόνος, η θάλασσα και οι καταιγίδες τον έχουν τόσο παραμορφώσει, ώστε να μοιάζει λιγότερο με θεό και περισσότερο με άγριο ζώο. Από τη στιγμή που ο άνθρωπος είπε: «Αυτό είναι δικό μου», βρήκε αρκετούς απλούς ανθρώπους, που τον πίστεψαν. Αυτός, λοιπόν, δημιούργησε την αστική κοινωνία, όχι τόσο αυθόρμητα, βέβαια. Πέρασαν αιώνες, ώσπου να γεννηθεί το τέρας του παραμυθιού, το άσκημο ζώο, που, αν το φιλήσεις γίνεται άνθρωπος. Αυτός ο άνθρωπος αναζήτησε ένα περιβάλλον σταθερότητας.
Οι πρώτες οικογένειες ζούσαν σε καλύβες. Ταυτόχρονα, γεννιούνταν οι μικροχειροτεχνίες και η γεωργία, που έφερε μέσα της το σπέρμα της ιδιοκτησίας, που δημιούργησε απαιτήσεις, ανάγκες, πολυτέλεια και δίψα πλούτου, σε βάρος των πολλών. Τώρα, προκύπτει η ανάγκη επιβολής και κυριαρχίας. Ο πλούσιος, για να διατηρήσει τα κτηθέντα, χρησιμοποιεί προς όφελός του τις εχθρικές δυνάμεις. Εύκολα πείθει τους φτωχούς ότι το συμφέρον τους είναι να ενώσουν τις δυνάμεις τους κάτω από κοινή κηδεμονία.
Έτσι, δημιουργήθηκε η αστική κοινωνία, που θέσπισε τους νόμους, οι οποίοι κατάργησαν, τελικά, τη φυσική ελευθερία τού ανθρώπου. Κι εφόσον η ελευθερία είναι δικαίωμα φυσικό, οδηγούμαστε στο συμπέρασμα ότι οι πολιτικές εξουσίες στηρίζονται στον αυθαίρετο αυτό παραλογισμό. Η πολιτική ανισότητα δημιουργεί την αστική ανισότητα, και αυτή με τη σειρά της την απόλυτη εξουσία, την αυθαιρεσία, τον απολυταρχισμό και την αυταρχικότητα. Κάτω απ’ τις προσταγές των τυράννων, τα άτομα βλέπουν τον εαυτό τους να καταρρακώνεται, να εξευτελίζεται και να εκμηδενίζεται. Τα άτομα δεν είναι πλέον άτομα. Είναι δούλοι, υποταγμένοι στις θελήσεις τού αφέντη. Βλέπετε, για την κατάκτηση της ελευθερίας, συνεργάζονται κι οι τύραννοι. Αν το κάνουν θεληματικά ή αθέλητα, δεν το ξέρω. Ίσως δεν το ξέρουν κι οι ίδιοι.
