Γράφει ο Χάρης Δημητρίου
Επανέρχομαι στο θέμα τής ακαταλληλότητας των βουλευτών μας, έστω και με κίνδυνο να παρεξηγηθώ. Γίνεται όμως όλο και πιο σαφές ότι αυτή είναι μια από τις βασικότερες, ίσως η βασικότερη αιτία τής κακοδαιμονίας μας. Διότι είναι αλήθεια, όσο και αν ακούγεται cliché, ότι η Βουλή είναι «ο ναός τής Δημοκρατίας» είναι και η καρδιά της επίσης: εκεί ψηφίζονται οι νόμοι που διέπουν τις σχέσεις κράτους και πολίτη, αλλά και μεταξύ των πολιτών και που οφείλουν να εφαρμόζονται τόσο από την Εκτελεστική όσο και τη Δικαστική εξουσία. Συνεπώς, τα άτομα που απαρτίζουν τη Βουλή θα έπρεπε να είναι ό,τι εκλεκτότερο διαθέτει η ελληνική κοινωνία.
Το περίεργο είναι ότι ενώ για οποιοδήποτε επάγγελμα – και το πιο ταπεινό – τίθενται προϋποθέσεις, για το λειτούργημα τού νομοθέτη, δηλαδή εκείνου από την κρίση τού οποίου εξαρτάται η ζωή ενός ολόκληρου λαού, οι μόνοι όροι που προβλέπονται από το Σύνταγμα είναι η ο υποψήφιος βουλευτής να είναι έλληνας πολίτης και να έχει συμπληρώσει το 25ο έτος τής ηλικίας του.
Η εκ πρώτης όψεως αντίφαση αυτή εξηγείται από την αρχή τής καθολικότητας τού δικαιώματος τού εκλέγεσθαι που επικράτησε στα δημοκρατικά καθεστώτα, αντίφαση η οποία στις άλλες χώρες εξισορροπείται όμως από άλλες αρχές, όπως της διάκρισης των τριών εξουσιών και συνακόλουθα των «ελέγχων και ισορροπιών» (checks and balances), ενώ σε ορισμένες χώρες (λ.χ. Ελβετία) και με νομοθετικές εξουσίες των πολιτών . Στις περισσότερες χώρες, εξάλλου, το επίπεδο τής Βουλής «αυτορρυθμίζεται» από τους ίδιους τους πολίτες, είτε διότι συνήθως δεν εκτίθενται για βουλευτές όσοι δεν διαθέτουν τις απαραίτητες ικανότητες (υψηλό επίπεδο γνώσεων, επάγγελμα συναφές προς τα βουλευτικά καθήκοντα, ευχέρεια λόγου, εξωστρέφεια, οικονομική επιφάνεια κλπ) είτε διότι οι ψηφοφόροι απορρίπτουν τους «αλεξιπτωτιστές».
Δυστυχώς στη χώρα μας το επάγγελμα τού βουλευτή έχει ευτελιστεί τελείως (με εξαίρεση τη μισθολογική του πλευρά). Αποκλειστικοί υπεύθυνοι είναι οι πολιτικές ηγεσίες τής Μεταπολίτευσης, οι οποίες για διάφορους λόγους άνοιξαν την πόρτα τής Βουλής σε «κάθε καρυδιάς καρύδι». Πρώτα ο Ανδρέας Παπανδρέου το 1982 με την έστω και βραχύβια χρήση τής «λίστας», δηλαδή με την παράκαμψη τής επιλογής των ψηφοφόρων και επιβολής των κομματικών εγκαθέτων (παρεμπιπτόντως η λίστα επανέρχεται από τις επόμενες εκλογές, χωρίς κανείς να διαμαρτύρεται, ούτε καν η Ζωή Κωνσταντοπούλου). Στη συνέχεια οι λοιπές κυβερνήσεις που μετέτρεψαν το βουλευτικό αξίωμα στο πιο επικερδές επάγγελμα τής χώρας και ίσως τού κόσμου χάρις (α) στις παχυλές απολαβές, (β) στις μεγάλες πιθανότητες να γίνουν υπουργοί, οπότε εξασφαλίζουν εαυτούς και απογόνους μέχρι 3ης γενιάς και (γ) στην πλήρη ασυλία πρακτικά για όλα τα αδικήματα, ακόμη και του οικογενειακού ή του κοινού ποινικού δικαίου.
Φυσικό ήταν τέτοιο προνομιούχο επάγγελμα να προσελκύσει τους αποτυχημένους επαγγελματίες, τους λάτρεις τού εύκολου πλούτου, τους διψασμένους για προβολή και δημοσιότητα, υπό την απαραίτητη πάντως προϋπόθεση ότι διέθεταν και την σιελόρροια εκείνη που θα τους επέτρεπε να προσεγγίσουν και να «εντυπωσιάσουν» τον κομματικό ηγέτη.
Η βαθμιαία αυτή υποβάθμιση τού επιπέδου των βουλευτών δεν συνοδεύτηκε από μέτρα που θα την αντιστάθμιζε, όπως θα ήταν για παράδειγμα η απαίτηση κάποιου είδους σπουδών (νομικών, οικονομικών, πολιτικών επιστημών κ.α.) ή κάποιου συναφούς επαγγέλματος. Αντίθετα με πρωτοβουλία τού εμπνευστή όλων των ευτελιστικών τού βουλευτικού αξιώματος ρυθμίσεων Ευ. Βενιζέλου, πέρασε στο Σύνταγμα η πρωτοφανής ρύθμιση βάσει τής οποίας οι βουλευτές δεν μπορούσαν να έχουν άλλο επάγγελμα!!! Δηλαδή η Βουλή να αποτελείται από ανεπάγγελτους! Ευτυχώς αργότερα η ρύθμιση αυτή ανετράπη, αλλά η ζημιά είχε γίνει. Η προβολή από τα ΜΜΕ ώθησε, εξάλλου, να επιδιώξουν τη «χρυσοφόρο όρνιθα» και οι λογής – λογής «καλλιτέχνες» και «καλλιτεχνίσκοι», συνταξιούχοι πρωταθλητές και γραφικές φιγούρες τής επαρχιακής πολιτικής σκηνής και έτσι φτάσαμε στο σημερινό κατάντημα τής Βουλής που έχει γίνει το πιο διασκεδαστικό τηλεοπτικό θέαμα τής ελληνικής οικογένειας.
Οπως προανέφερα, η ποιότητα τού βουλευτικού σώματος επηρεάζει καθοριστικά τη λειτουργία τού πολιτεύματος και την οικονομική ζωή τής χώρας. Και όπως για όλα τα επαγγέλματα χρειάζονται τα κατάλληλα προσόντα, κατά μείζονα λόγο για το επάγγελμα τού βουλευτή απαιτούνται αυξημένες γνώσεις και ικανότητες. Αφού όμως αυτό προσκρούει στην αρχή τής καθολικότητας, ας ληφθούν τουλάχιστον δυο μέτρα: (α) το πλήρες ασυμβίβαστο βουλευτή και υπουργού (για να αποθαρρυνθούν οι «χρυσοθήρες») και (β) όσοι εκλέγονται βουλευτές, αλλά δεν έχουν ιδέα από το επάγγελμα, να κάθονται στο «θρανίο» για μερικούς μήνες και να διδάσκονται τα βασικά, δηλαδή στοιχειώδεις γνώσεις οικονομίας και νομικής, τον Κανονισμό τής Βουλής, καθώς και κοινοβουλευτική ηθική και δεοντολογία.
Ετσι θα πάψει και η θεία μου η Μαριγώ να ονειρεύεται να γίνει βουλευτής.
