Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Σκλήρυνσης κατά Πλάκας
Η Σκλήρυνση κατά Πλάκας ανήκει στην κατηγορία των χρόνιων αυτοάνοσων νοσημάτων, των νοσημάτων δηλαδή που είναι μακροχρόνια και που ουσιαστικά το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού επιτίθεται στον εαυτό του.
Η διάγνωση μιας τέτοιας νόσου δεν μπορεί παρά να αποτελεί μια εμπειρία αρκετά επώδυνη, που διαταράσσει την ισορροπία του ατόμου σε σωματικό, ψυχολογικό, κοινωνικό και επαγγελματικό επίπεδο. Ολα όσα θεωρούνταν μέχρι πρότινος δεδομένα, παύουν να ισχύουν και το άτομο καλείται να αναπροσαρμόσει τη ζωή του σε νέα βάση και να αντιμετωπίσει ένα μέλλον αβέβαιο.
Συναισθήματα όπως ο φόβος, η ανασφάλεια, η άρνηση για αποδοχή της ασθένειας, η θλίψη κυριαρχούν και αποτελούν φυσιολογικά στάδια μιας μεταβατικής περιόδου, κατά την οποία το άτομο που νοσεί προσπαθεί να αποδεχτεί την καινούρια κατάσταση, να αφομοιώσει καινούριες πληροφορίες και να επεξεργαστεί εναλλακτικούς τρόπους διαβίωσης. Η αναπροσαρμογή σε νέα δεδομένα έρχεται σταδιακά, με πολύ υπομονή, χρόνο και προσωπική προσπάθεια και θέληση του ατόμου να μη διατηρήσει μια παθητική στάση απέναντι στην ασθένεια, αλλά να μεταβεί στο στάδιο της δραστηριοποίησης και της διεκδίκησης μιας καλύτερης ποιότητας ζωής, όσο το δυνατόν περισσότερο λειτουργική και ισορροπημένη. Αλλωστε, όσο σκληρό και αν ακούγεται, οι ασθένειες, τα τραυματικά γεγονότα και γενικότερα οι αρνητικές εμπειρίες στη ζωή του ατόμου, πέρα από τον πόνο και την ψυχική οδύνη που προκαλούν, είναι εμπειρίες αναπόφευκτες και ορισμένες φορές απαραίτητες στη ζωή ενός ατόμου, καθώς μέσα από αυτές το άτομο ενεργοποιείται, αναγνωρίζει και εξελίσσει τις δυνατότητες του, επανεκτιμά αξίες της ζωής, μαθαίνει να αγωνίζεται και να διεκδικεί.
Στην προσπάθεια αυτή του ατόμου με σκλήρυνση σημαντική είναι η παρουσία ενός υποστηρικτικού οικογενειακού/συγγενικού πλαισίου. Ολοι γνωρίζουμε πόσο σημαντική στη ζωή του ανθρώπου είναι η οικογένεια του, μέσα στην οποία δίνει και παίρνει ασφάλεια, υποστήριξη και αγάπη. Η εμφάνιση μιας νόσου, όπως είναι η σκλήρυνση κατά πλάκας, σίγουρα θα προκαλέσει διαταραχή και σύγχυση μέσα στην οικογένεια, τόσο στη σχέση μεταξύ των μελών όσο και του κάθε μέλους με τον εαυτό του. Είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι η οικογένεια για τον ασθενή είναι το πρώτο κοινωνικό σύνολο, από το οποίο θα πρέπει να γίνει αποδεκτός με την καινούρια κατάσταση, ώστε να μπορέσει να εξοικειωθεί και ό ίδιος αλλά και να αισθανθεί ότι μπορεί να πορευθεί με σιγουριά στο μέλλον. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι θα νιώσει ικανός και άξιος σεβασμού και για το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο και ισότιμος των ευκαιριών στη ζωή. Για το λόγο αυτό η οικογένεια χρειάζεται να οπλιστεί με υπομονή και αντοχή, συναισθηματική και σωματική, καθώς η μορφή της νόσου είναι απρόβλεπτη.
Τέλος, στις περιπτώσεις όπου ο ασθενής αδυνατεί να ανταπεξέλθει λειτουργικά στην υπάρχουσα κατάσταση της υγείας του, σημαντική κρίνεται η υποστήριξη από ειδικό ψυχολόγο. Με τη βοήθεια, στήριξη και ενθάρρυνση του ψυχολόγου, και μέσα σε ένα ασφαλές και μη επικριτικό περιβάλλον, το άτομο έχει τη δυνατότητα να μιλήσει για τις σκέψεις του, να εκφράσει τα συναισθήματα και τους φόβους του, να μάθει να διαχειρίζεται τα αρνητικά συναισθήματα, να δοκιμάσει και σταδιακά να υιοθετήσει νέους εναλλακτικούς τρόπους προσαρμογής στη νέα κατάσταση, να αναπτύξει ένα μαχητικό πνεύμα και να επαναπροσδιορίσει νέους στόχους στη ζωή. Πρόκειται για μια διαδικασία, που χρειάζεται υπομονή, θέληση και κίνητρο του ατόμου να βοηθήσει τον εαυτό του και από πολλούς χαρακτηρίζεται ως μια εμπειρία ωφέλιμη και ένα από τα καλύτερα πράγματα που έχουν κάνει για τον εαυτό τους.
Αννα Βλάχου, ψυχολόγος Κε.Συ.Σ.Ε
