Του Γιάννη Γρηγορίου, Κοινωνιολόγου
Εχουμε το εξής παράδοξο. Ενώ είναι ξεκάθαρο ότι το πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας είναι κατά βάση πρόβλημα ρευστότητας, την ίδια στιγμή οι συνταγές που προτείνονται για τη λύση του είναι ακριβώς προς την αντίθετη πλευρά, δηλαδή στη λιτότητα.
Το θέμα όμως είναι ποιος μπορεί να δημιουργήσει την απαιτούμενη ρευστότητα για την επανεκκίνηση της οικονομίας; Δύο ή τρεις περιπτώσεις υπάρχουν.
Η πρώτη είναι αυτή η οποία έχει να κάνει με τον κρατικό δανεισμό. Πράγματι αυτό ενισχύει τη ρευστότητα και την ανάπτυξη με την προϋπόθεση ότι πρώτον αυτή δεν πάει για πληρωμή τόκων όπως συμβαίνει σήμερα και δεύτερον πηγαίνει σε παραγωγικές διαδικασίες. Παρότι τα προγράμματα για την καταπολέμηση της φτώχειας είναι σημαντικά το ίδιο σημαντικό μακροπρόθεσμα είναι η επένδυση στην επιχειρηματικότητα και ιδιαίτερα στην καινοτόμα επιχειρηματικότητα. Αρα στα σχέδια της κυβέρνησης θα έπρεπε να είναι προτάσεις και ιδέες που στοχεύουν στην αξιοποίηση του μεγάλου μορφωτικού κεφαλαίου της χώρας μας με μια σειρά μέτρων όπως η φοροαπαλλαγή για ένα διάστημα των νέων επιχειρήσεων, η επιχορήγηση νέων καινοτόμων επιχειρήσεων ανάλογα με την προστιθέμενη αξία και την απασχόληση που δημιουργεί, κλπ. Τέτοιου τύπου αναπτυξιακές πρωτοβουλίες πρέπει να αναληφθούν άμεσα όχι μόνο από το κράτος αλλά και από την Περιφερειακή και την Τοπική αυτοδιοίκηση.
Η Δεύτερη περίπτωση για αύξηση ρευστότητας είναι φυσικά αυτή του δανεισμού από τις ιδιωτικές τράπεζες. Μέσα στο υπάρχον καθεστώς το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος της ρευστότητας δίνεται από τις τράπεζες, οι οποίες όταν το κλίμα είναι θετικό δανείζουν απλόχερα όταν όμως όπως σήμερα είμαστε σε ύφεση ο δανεισμός γίνεται με το σταγονόμετρο. Νέο χρήμα πρέπει να πέσει στην οικονομία με δανεισμό από ιδιωτικές επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Ο στόχος δεν είναι να πληρωθούν όλα τα δάνεια. Αυτό θα έκανε την οικονομία να καταρρεύσει ολοκληρωτικά. Η ρευστότητα απαιτεί δανεισμό. Οι τράπεζες επομένως που έχουν το προνόμιο να μας πουλάνε χρήμα και να καρπώνονται τους τόκους έχουν υποχρέωση να ανοίξουν τις κάνουλες του επιχειρηματικού δανεισμού, να εισρεύσουν δηλαδή κεφάλαια σε επιχειρήσεις και να μπορέσει η αγορά να ανασάνει. Αν σκεφτεί δε κάποιος τα ποσά των ανακεφαλαιοποιήσεων και των εγγυήσεων που έχουν πάρει είναι απορίας άξιο πως το κράτος και η κοινωνία ολόκληρη ανέχονται αυτό το στραγγαλισμό της οικονομίας και της κοινωνίας.
Υπάρχει όμως και μια τρίτη συμπληρωματική λύση στο πρόβλημα της ρευστότητας. Η λύση αυτή έχει να κάνει με την απελευθέρωση των πολιτών από κάθε οικονομική εξάρτηση και δεσμά με τη δημιουργία ρευστότητας μέσα από τις δικές τους συναλλαγές με την υιοθέτηση εναλλακτικών μονάδων. Έχουν γίνει πλέον πολλά πειράματα και υπάρχει ετοιμότητα και τεχνογνωσία από παραδείγματα όπως το γνωστό ΤΕΜ στο Βόλο και αλλού για να πάρει σάρκα και οστά ένα μαζικό κίνημα πολιτών που θα πάρει την οικονομία στα χέρια του. Αυτή είναι και η πρόκληση, να αναλάβουμε σαν πολίτες την ευθύνη που μας αναλογεί και να δημιουργήσουμε τη δική μας ιστορία, να ξεφύγουμε από μιζέρια και να αυτοοργανωθούμε με νέο πνεύμα, με νέα εργαλεία με θάρρος και αισιοδοξία.
