Του Αρχιμ. Γεωργίου Γιαννιού, εφημερίου του Ι.Ν.Αγ. Δημητρίου Αλμυρού
Κυριακή της Ορθοδοξίας και φέρνουμε στο νου μας το θρίαμβο και την νίκη της ορθόδοξης πίστης έναντι της αιρέσεως της εικονομαχίας. Και όντως αποτελεί θρίαμβο και νίκη η επικράτηση του ορθόδοξου δόγματος, διότι η μάχη ενάντια στην τιμή των εικόνων, αποτελεί τη σύνθεση όλων των αιρέσεων.
Η αμφισβήτηση της τιμητικής προσκύνησης των ιερών εικόνων έλαβε δραματική μορφή διαμάχης μεταξύ εικονολατρών και εικονομάχων, που κράτησε περίπου για ένα αιώνα. Η αρχή έγινε επί αυτοκράτορα του Βυζαντίου Λέοντος Γ’ του Ισαυρου, ο οποίος υποστήριζε ότι η προσκύνηση των εικόνων συνιστά ειδωλολατρική πράξη, με αποτέλεσμα το έτος 730 μ.Χ. να απαγορεύσει τη λατρεία τους. Έκτοτε, η υπερβολή, οι αθλιότητες και βιαιότητες αμαύρωσαν και ταλάνισαν το κράτος και την Εκκλησία. Μετά από πολλές περιόδους συντήρησης της εικονομαχικής έριδας, το 842 μ.Χ. η αυτοκράτειρα του Βυζαντίου Θεοδώρα, συγκάλεσε Σύνοδο στην Κωνσταντινούπολη και κατ’ αυτό τον τρόπο έλαβε οριστικά τέλος η μακρά και οδυνηρή περίοδος της εικονομαχίας. Το γεγονός αυτό τιμήθηκε και εορτάστηκε λαμπρά στη βασιλίδα των πόλεων και σε ανάμνηση αυτού του γεγονότος εορτάζεται κάθε χρόνο, κατά την πρώτη Κυριακή των Νηστειών, η εορτή της Ορθοδοξίας ή αλλιώς η εορτή της αναστηλώσεως των ιερών εικόνων.
Η εικόνα για την Ορθόδοξη θεολογία, πίστη και ζωή, δεν αποτελεί είδωλο, αλλά σύμβολο. Η τιμή της ιεράς εικόνας δεν απευθύνεται στην ύλη, στο υλικό με το οποίο είναι κατασκευασμένη η εικόνα, αλλά στο πρωτότυπο, στο εικονιζόμενο δηλαδή πρόσωπο, όπως χαρακτηριστικά διδάσκει και ο Μέγας Βασίλειος: «ἡ τῆς εἰκόνος τιμὴ ἐπὶ τὸ πρωτότυπον διαβαίνει». Για το λόγο αυτό, ανάλογα και με την πίστη του κάθε ανθρώπου, κάνουμε λόγο και αποδεικνύονται περίτρανα πληθώρα θαυμάτων από ιερές εικόνες.
Ωστόσο, η σημερινή εορτή της Ορθοδοξίας ενέχει ακόμη περισσότερα διδάγματα. Το πρώτο είναι πως παράλληλα με την αναστήλωση των ιερών εικόνων, ως ενσυνείδητοι χριστιανοί οφείλουμε ν’ αναστηλώσουμε την πεσμένη εικόνα του εαυτού μας. Αν και πλασμένοι «κατ’ εικόνα» Θεού, αμαυρώσαμε τούτο το θείο δώρο και το «κοσμήσαμε» με τα πάθη και τις αδυναμίες μας. Η σημερινή ημέρα μας προσφέρει θαυμάσια ευκαιρία επαναπροσδιορισμού και επανατοποθετήσεώς μας έναντι της θέσης και της τιμής που αρμόζει στην ζωντανή εικόνα του Θεού. Δηλαδή στον άνθρωπο, στον ίδιο μας τον εαυτό.
Ως συνέπεια τούτου του γεγονότος, καλούμαστε να συνειδητοποιήσουμε πως ο άνθρωπος δεν αποτελεί άτομο, αλλά πρόσωπο. Πρόσωπο μοναδικό, πλασμένο ξεχωριστά και προικισμένο με θεία τάλαντα από τον Θεό. Και ως πρόσωπα οφείλουμε να επιδεικνύουμε ενότητα, ομοψυχία, αλληλεγγύη, ιδιαίτερα τούτες τις κρίσιμες ημέρες.
Τέλος, η Κυριακή της Ορθοδοξίας διατρανώνει την πεποίθηση περί της ορθής δόξας, περί του ορθού δόγματος της Εκκλησίας μας. Μονάχα μέσα στην Ορθόδοξη Εκκλησία, την Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία του Χριστού, υπάρχει η σωτηρία και η προοπτική του κόσμου. Και αυτή η αυτοσυνειδησία, γεννά και μια υποχρέωση: την Ορθοδοξία μας να τη διατηρήσουμε αλώβητη, ως κόρη οφθαλμού, διότι την έχουμε ανάγκη ως έθνος, αλλά και ως Ευρώπη…
