Του Γιάννη Γεωργούδη
Η ορκωμοσία είναι μία συνειδητή και υπεύθυνη πράξη ενός ατόμου όπου εκφράζει την πίστη και την αφοσίωσή του σε κάποιον ή σε κάτι. Υποτίθεται ότι είναι μία συνειδητή υπόσχεση. Πολλές φορές συνοδεύεται κι από μία επίσημη τελετή της οποίας ηγείται ένας ιερωμένος.
Το γενικότερο κοινωνικό σύστημα έχει καθιερώσει σε μόνιμη βάση τη διαδικασία της ορκωμοσίας σε πολλούς τομείς. Ολοι μας ως Χριστιανικός λαός έχουμε σημείο αναφοράς την Αγία Γραφή, πάνω στην οποία ορκιζόμαστε. Οταν λοιπόν αναλαμβάνουμε μία νέα υπεύθυνη αποστολή ή νέα καθήκοντα (επαγγελματικά, πολιτικά, θρησκευτικά κλπ), τότε ορκιζόμαστε στο Θεό, βάζοντας τη δεξιά μας παλάμη πάνω στην Αγία Γραφή, για να τηρήσουμε τους όρους των καθηκόντων και να κρατήσουμε τις υποσχέσεις μας με απόλυτη τιμιότητα και συνέπεια. Ο Θεός μας ακούει και μας ευλογεί κατά την ορκωμοσία, μέσω του αντιπροσώπου ιερωμένου που εκτελεί τη διαδικασία. Τις περισσότερες όμως φορές κατά την εφαρμογή τους οι όρκοι αθετούνται, για να ακολουθήσει μία επόμενη φορά όπου και πάλι θα ξαναγίνει ορκωμοσία για το ίδιο ακριβώς θέμα και πάει λέγοντας.
Στα δικαστήρια είναι καθιερωμένο να δίνεται όρκος στο Ευαγγέλιο για να ειπωθεί η αλήθεια. Ποιος όμως δικαστής αποδέχεται εσωτερικά μέσα του τον όρκο των άλλων κι εμπιστεύεται τον κάθε ένα που ορκίζεται ως αξιόπιστο και ειλικρινή; Βλέπουμε όλα τα μάτια των δικαστών να είναι καρφωμένα πάνω στον κάθε ομιλητή, είτε κατηγορούμενο, είτε μάρτυρα για να διαπιστώσουν εάν πραγματικά λέει την αλήθεια και δεν αντιφάσκει. Τον κοιτάζουν όχι μόνο για να ακούσουν τι θα πουν, αλλά και για το πώς θα το πουν. Γνωρίζουν οι δικαστές ότι οι δικηγόροι που έχουν αναλάβει μία υπόθεση υπεράσπισης ενός πελάτη τους, υποστηρίζουν τον πελάτη κι όχι τη δικαιοσύνη. Ακόμα κι όταν γνωρίζουν ότι υπάρχει ενοχή του πελάτη τους, αυτοί τον καθοδηγούν για το τι και το πώς θα το πει στο δικαστήριο, ώστε να γίνει πιστευτός στους δικαστές, αψηφώντας τον ηθικό και συνειδησιακό φραγμό της ορκωμοσίας. Όλη αυτή η τυπική διαδικασία έχει οικοδομηθεί δυστυχώς πάνω σε ένα μεγάλο δήθεν, στο οποίο όλοι αποδεχόμαστε και καλλιεργούμε ένα σύστημα υποκρισίας. Άρα η ορκωμοσία θα έλεγε κανείς ότι είναι μία αποδεκτή από όλους υποκριτική πράξη.
Στους θρησκευτικούς γάμους γίνεται κάτι παρόμοιο. Διερωτήθηκε κάποιος γιατί χωρίζουν τα ζευγάρια, τη στιγμή που ορκίστηκαν ενώπιον της εκκλησίας πίστη κι αφοσίωση μεταξύ τους κι ευλογήθηκαν από το Θεό; Σίγουρα κάτι δεν πάει καλά. Μήπως ο ρόλος της ορκωμοσίας είναι περιττός, διότι δεν εφαρμόζεται στην πράξη με σεβασμό από τους ανθρώπους; Εξάλλου ο ίδιος ο Ιησούς απέτρεπε τους ανθρώπους να ορκίζονται μεταξύ τους στο Θεό (Ματθαίος 5, 33-37). Πώς λοιπόν εμείς ως Χριστιανοί έχουμε καθιερώσει την ορκωμοσία ως ηθικό εργαλείο για την απονομή της δικαιοσύνης κι εφαρμογής των υποσχέσεων, τη στιγμή που όλοι γνωρίζουμε ότι παραβιάζεται, προσβάλλεται κι αθετείται; Μήπως είναι κι αυτό ένα από τα υποκριτικά μέσα εσωτερικής δέσμευσης, εκφοβισμού κι ενοχής του υπαρκτού μας συστήματος.
Πόσοι πολιτικοί που ορκίστηκαν πίστη στο Σύνταγμα και τους νόμους σεβάστηκαν συνειδητά μέχρι τέλους τον όρκο τους; Πόσα ζευγάρια με θρησκευτικό γάμο, που ορκίστηκαν πίστη κι αφοσίωση ο ένας προς τον άλλο δεν αθέτησαν την υπόσχεσή τους και δεν χώρισαν; Πόσοι δικαστές αρκέστηκαν αποκλειστικά και μόνο στην ένορκη κατάθεση των κατηγορουμένων και μαρτύρων, για να αποδώσουν δικαιοσύνη; Πόσοι δικηγόροι εργάζονται συνειδητά για την απόδοση της δικαιοσύνης κι όχι για το συμφέρον του πελάτη τους; Πόσοι απ’ αυτούς δεν καθοδηγούν τους πελάτες τους, ώστε να εξαπατήσουν τους δικαστές; Μήπως η τιμιότητα, η συνέπεια και η ειλικρίνεια είναι μία καθαρά εσωτερική υπόθεση του καθενός κι όχι μία εξωτερική εκδήλωση που εκφράζεται μόνο με όρκους και λέξεις;
