Γράφει η Δανάη Τζήκα – Κωστοπούλου
Το βασικό ερώτημα αυτών των εκλογών είναι ποιο μοντέλο ζωής θα ακολουθήσουμε τα επόμενα χρόνια. Αυτό, δηλαδή, που διακυβεύεται είναι αν οι πολιτικές λιτότητας θα γίνουν από πολιτικές «έκτακτων» περιστάσεων «καθεστώς» ή αν θα ανοίξει μια άλλη πορεία για την πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας και της Ευρώπης.
Με βάση αυτή τη λογική η κύρια έγκληση που απευθύνεται έναντι του ΣΥΡΙΖΑ στο δημόσιο διάλογο περί αντιευρωπαϊσμού και ενδεχόμενου «Grexit» (για το οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ έχει πολλαπλώς απαντήσει), επιτελεί ένα διπλό ρόλο. Αφενός αποτελεί μια προσπάθεια να παρακάμψει τα αποτελέσματα των πολιτικών λιτότητας τόσο για την μεγάλη πλειοψηφία της κοινωνίας όσο και για τη δημοκρατία. Αφετέρου αποσιωπά το αδιέξοδο στο οποίο οδηγούν την Ευρώπη αυτές οι πολιτικές σε οικονομικό και πολιτικό επίπεδο.
Οσο και αν επιχειρήθηκε, όμως, η κοινωνική διάσταση των πολιτικών αυτών δεν μπορούσε να περάσει σε δεύτερη μοίρα. Τα τελευταία χρόνια η κοινωνία φτωχοποιείται ολοένα και περισσότερο, βιώνει μια ανεργία με τρομακτικά ποσοστά (ιδιαίτερα στη νεολαία) και το κοινωνικό κράτος αποδιαρθρώνεται. Και γίνεται όλο και πιο σαφές σε μεγάλα κομμάτια της κοινωνίας ότι τα παραπάνω δεν αποτελούν απλώς παράπλευρες απώλειες μιας «αναγκαστικής» πολιτικής λιτότητας αλλά τον πυρήνα της.
Στο επίπεδο της δημοκρατίας, το «εκφοβιστικό» κλίμα που καλλιεργείται ουσιαστικά σηματοδοτεί το ότι πρέπει να «συνηθίσουμε» να ζούμε με τις ίδιες πολιτικές όπως τα τελευταία 4 χρόνια. Με λίγα λόγια ότι ο ελληνικός λαός, αλλά και οι υπόλοιποι ευρωπαϊκοί λαοί, θα πρέπει να αποδεχθούν ως δεδομένη την επιβολή των αγορών στη δημοκρατία. Με βάση αυτή τη λογική η λιτότητα αποτελεί μονόδρομο και ακόμα και η προσφυγή στη λαϊκή ετυμηγορία θεωρείται «επικίνδυνη» ενόψει της αντίδρασης των αγορών.
Η επίκληση της λιτότητας ως μονόδρομο, που ενισχύει την απαξίωση της πολιτικής, και η περιθωριοποίηση μεγάλου κομματιού της ελληνικής κοινωνίας ενισχύουν την άνθηση λογικών «κοινωνικού κανιβαλισμού», οδηγώντας σε κρούσματα ρατσισμού, ξενοφοβίας και αύξησης της ακροδεξιάς. Κι αυτό μπορεί να εμφανίζεται με μεγαλύτερη επίταση στην Ελλάδα, λόγω των πιο επιθετικών πολιτικών που εφαρμόστηκαν εδώ, αλλά είναι ένα φαινόμενο που παίρνει πια διαστάσεις σε πολλές Ευρωπαϊκές κοινωνίες.
Με βάση τα παραπάνω είναι οι πολιτικές της λιτότητας που θέτουν σε κίνδυνο την Ευρώπη. Και είναι η δική μας πρόταση που συνιστά την υπεράσπιση αλλά και το βάθεμα των κοινωνικών διεκδικήσεων και ελευθεριών της μεταπολεμικής Ευρώπης σε μια κατεύθυνση αλληλεγγύης και όχι εθνικιστικών διαχωρισμών.
Εκκινώντας από αυτή την ανάλυση, η δική μας τοποθέτηση βρίσκεται στον αντίποδα των πολιτικών που έχουν ακολουθηθεί τα τελευταία 4 χρόνια. Ενάντια στη λογική «there is no alternative», ο ΣΥΡΙΖΑ αντιπροτάσσει ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα σε μια συνολικά διαφορετική πολιτική κατεύθυνση. Είναι μια κατεύθυνση που έχει στον πυρήνα της την κοινωνική δικαιοσύνη, δημιουργώντας παράλληλα τις προϋποθέσεις για έξοδο από την συνεχιζόμενη ύφεση και για ανάπτυξη προς όφελος της μεγάλης πλειοψηφίας της κοινωνίας.
Βασίζεται, μεταξύ άλλων, σε 3 βασικές προτεραιότητες. Πρώτον, επαναδιαπραγμάτευση της δανειακής σύμβασης και κατάργηση των μνημονιακών δεσμεύσεων. Το σχέδιο Μάρσαλ του 1953 που συνάφθηκε για το Γερμανικό χρέος αποτελεί ένα ιστορικό παράδειγμα που δείχνει ότι και το ελληνικό δημόσιο χρέος, το οποίο, είναι κατά κοινή ομολογία, μη εξυπηρετήσιμο, μπορεί να ρυθμιστεί εφόσον υπάρχει πολιτική βούληση. Δεύτερον, άμεση πολιτική αντιμετώπισης της ανθρωπιστικής κρίσης με βάση το πρόγραμμα που εκφωνήθηκε στη Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης. Τρίτον, μέτρα επανεκκίνησης της οικονομίας και ανάκτησης της εργασίας.
Με δυο λόγια, στόχος μας, σε πρώτη φάση, είναι να αποκαταστήσουμε όλα αυτά που θα έπρεπε να είναι αυτονόητα (πρόσβαση στα δημόσια αγαθά, εργασία με αξιοπρεπείς όρους κ.α.). Αλλά και να βάλουμε τις βάσεις για μια συνολικά διαφορετική πορεία, μαζί με την ενεργή συμμετοχή και την κριτική στήριξη του λαού σ’ αυτή την κατεύθυνση.
Να κάνουμε τα «ανέφικτα» του σήμερα, αυτονόητα του αύριο.
