ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ

Πόσο είναι εφικτή η ανάκαμψη της σοσιαλδημοκρατίας;

πόσο-είναι-εφικτή-η-ανάκαμψη-της-σοσια-731462

Η σοσιαλδημοκρατία είναι ταυτισμένη μεταπολεμικά με το λεγόμενο κοινωνικό κράτος. Ακολούθησε ένα συγκεκριμένο ιστορικό κύκλο και ανταποκρίθηκε σε συγκεκριμένες κοινωνικές και οικονομικές ανάγκες ως «βαλβίδα εκτόνωσης» των κρίσεων του καπιταλισμού. Μπορεί πλέον να επιτελέσει τους ίδιους ρόλους στις σημερινές συνθήκες οξύτατης καπιταλιστικής κρίσης του 21ου αιώνα;

Ο 20ος αιώνας ήταν πυκνός σε γεγονότα και σημάδεψε βαθιά την πορεία της ανθρωπότητας. Σχεδόν στο σύνολό του, μέχρι τις τελευταίες δεκαετίες, ανέδειξε, μεταξύ άλλων, την αναγκαιότητα του λεγόμενου κοινωνικού κράτους, ο παρεμβατικός ρόλος του οποίου κορυφώθηκε κατά τη μεταπολεμική περίοδο, στα μισά περίπου του 20ου αιώνα, ως αναγκαιότητα αναπαραγωγής των δομών του καπιταλισμού, λόγω της εκτεταμένης καταστροφής σταθερού και μεταβλητού κεφαλαίου (εργατική δύναμη) από τον πόλεμο. Η ανάγκη οικονομικής και κοινωνικής αναπαραγωγής του καπιταλισμού οδήγησε στην ανάπτυξη του κεϋνσιανού – παρεμβατικού κράτους, με κύριο μέλημα την ανανέωση και τον εκσυγχρονισμό των παραγωγικών του δυνάμεων.

Η κρίση όμως που μαστίζει στον 21ο αιώνα το μονοπωλιακό καπιταλισμό, δημιουργεί άλλες αναγκαιότητες για τη διατήρηση και αναπαραγωγή του καπιταλιστικού συστήματος. Πλέον, όχι μόνο δεν είναι αναγκαία η ανανέωση και ο εκσυγχρονισμός των παραγωγικών δυνάμεων, αλλά, αντίθετα, προκύπτει ως αδήριτη αναγκαιότητα η καταστροφή ενός μέρους τους.

«Αναδιάρθρωση» σημαίνει πλέον καταστροφή μέρους του κεφαλαίου και, αντικειμενικά, χωρίς καταστροφή κεφαλαίου δεν υπάρχει δυνατότητα εξόδου, προσωρινής βέβαια, του καπιταλισμού από την κρίση. Αναδιάρθρωση τώρα σημαίνει ότι μέρος των κρατικών χρημάτων αποπληρωμής του χρέους πρέπει να μείνουν στα κρατικά ταμεία προκειμένου να δοθούν στους καπιταλιστές για επενδύσεις. Έτσι, λένε, θα έρθει ανάκαμψη της καπιταλιστικής οικονομίας. Αλλά αυτό κάνει ζημιά σε τράπεζες που διαχειρίζονται ομόλογα, αφού αναδιάρθρωση σημαίνει υποτίμηση της αξίας των ομολόγων, δηλαδή καταστροφή μέρους του τραπεζικού κεφαλαίου, με αρνητική επίδραση στη δανειοδότηση των επενδύσεων από τις τράπεζες. Επίσης, καταστροφή μέρους του κεφαλαίου σημαίνει αναδιάρθρωση του χρέους («κούρεμα»), ελεγχόμενη βέβαια ώστε να μειωθούν οι απώλειες κεφαλαίου των τραπεζών, που έχει αντίκτυπο και στην υπόλοιπη οικονομία, γεγονός που οδηγεί σε οξύτατες αντιπαραθέσεις, στο εσωτερικό του συστήματος, για την αναδιάρθρωση.

Η κρίση, για να ξεπεραστεί σε όφελος του κεφαλαίου, απαιτεί πλέον καταστροφή παραγωγικών δυνάμεων, άρα πρώτα απ’ όλα μείωση μισθών, χτύπημα ασφαλιστικών δικαιωμάτων, άκρατη εμπορευματοποίηση Υγείας, Παιδείας, Πρόνοιας, τεράστια αύξηση της ανεργίας, αύξηση του απλήρωτου χρόνου δουλειάς με την ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων κ.λπ.

Στην Ελλάδα, το μνημόνιο δεν έγινε κυρίως για το χρέος και τα ελλείμματα, αλλά για να περάσουν στρατηγικά μέτρα ιδιωτικοποιήσεων, ανατροπής των εργασιακών σχέσεων και επιστροφής σε ένα σύγχρονο εργασιακό μεσαίωνα. Είναι μέτρα καταστροφής της εργατικής δύναμης για ξεπέρασμα της κρίσης σε όφελος του κεφαλαίου.

Οι μεταρρυθμίσεις, που προωθούνται σήμερα είναι μεταρρυθμίσεις, που υπαγορεύονται από τις ανάγκες των μονοπωλίων, στρέφονται απευθείας ενάντια στην εργατική τάξη και σε άλλα κοινωνικά στρώματα, όπως είναι οι μικροεπαγγελματίες, οι μικροβιοτέχνες και οι αγρότες, και δεν αφήνουν κανένα περιθώριο για πολιτικούς ελιγμούς από την πλευρά καμιάς πολιτικής δύναμης, που καλείται να τις υλοποιήσει.

Στο πλαίσιο αυτό, είναι προφανής η μετεκλογική εξέλιξη των σοσιαλδημοκρατικών πολιτικών, όποια απόχρωση κι αν έχουν (ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ, ΚΙΔΗΣΟ, ΠΟΤΑΜΙ κ.α.), ανεξάρτητα από τις αληθινές, ή όχι, «φιλολαϊκές» προθέσεις τους. Η αντιπαράθεση, δεν αφορά σύγκρουση ικανών ή μη διαχειριστών, αλλά συσχετισμών δύναμης.

Εδώ, αναδεικνύεται η αναγκαιότητα ανάδειξης και ενίσχυσης του λαϊκού παράγοντα. Είναι προφανές ότι το λαϊκό κίνημα δεν έχει σε τίποτε να ωφεληθεί από μια νέα απογοήτευση. Μόνο πολιτικές που ενισχύουν το κίνημα μπορούν να είναι εφικτές στο πλαίσιο των κοινωνικών αλλαγών που είναι αναγκαίες για τη ριζική ανατροπή των δομών του καπιταλιστικού συστήματος που γεννά τόσο τις κρίσεις, όσο και τους φιλόδοξους διαχειριστές τους. Είναι προφανές το ποιος πολιτικός φορέας, εδώ και δεκαετίες, είναι μπροστά σε όλους τους λαϊκούς αγώνες, μικρούς και μεγάλους.

#Tags

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου