Κρίνω σκόπιμο, προτού αναφερθώ στην αυτοβιογραφία του συγγραφέα με τίτλο: «Από τα αποκαΐδια στο όνειρο», να πούμε σύντομα δυο λόγια για τον ορισμό της αυτοβιογραφίας.
Η αυτοβιογραφία, καθώς είναι το μοναδικό λογοτεχνικό είδος, όπου ο αναγνώστης γνωρίζει εκ των προτέρων ότι συγγραφέας, αφηγητής και κεντρικός ήρωας είναι το ίδιο πρόσωπο και μάλιστα υπαρκτό, προϋποθέτει έναν ιδιαίτερο τρόπο ανάγνωσης.
«Από τα αποκαΐδια στο όνειρο», ένα πεδίο μαχών της ζωής και ο Πάνος Κόκκινος, άλλοτε λυρικός αφηγητής, πότε μαχητής κι άλλοτε πολεμικός ανταποκριτής, φέρνει τον αναγνώστη μπροστά σε μια γραφή ειλικρίνειας κι εντιμότητας σκέψης και συναισθήματος, αφού αλλάζει τόσες οπτικές γωνίες στην αφήγησή του όσες εναλλαγές γνωρίζει η ψυχή του. Αυτή άλλως τε είναι και η μαγεία της βιωματικής γραφής.
Εκείνο όμως που κυρίως κατάφερε με ευκολία και πιστότητα ήταν να καταγράψει και να προβάλλει – με γλώσσα που αντηχεί σαν κραυγή – και τις δύο όψεις της ασπρόμαυρης κι έγχρωμης ταινίας της ζωής του, σε όλες τις καθημερινές και πολυκύμαντες εκφράσεις της.
Ο Πάνος Κόκκινος δραπέτευσε με φανερό τρόπο από τις συμβατικότητες της παραδοσιακής λογοτεχνικής γλώσσας και χωρίς καμία τάση εξωραϊσμού ανέσυρε από τις εσχατιές του μυαλού και της ψυχής του και άφησε να αποτυπωθούν, αφοπλιστικά αληθινά, στο κείμενό του και τελείως ανέγγιχτα η Οδύσσεια και τα ανείπωτα όνειρά του. Ενας μοναχικός, εντός εισαγωγικών, «χρυσοθήρας» που λαβωμένος παρέμεινε όρθιος συγκεντρώνοντας, στις ακροποταμιές της ψυχής του, τα ψήγματα μιας ολόκληρης ζωής, και σήμερα μας τα καταθέτει με θάρρος και μας προσκαλεί να τα αγγίξουμε και να τα αφουγκραστούμε.
Μόνο η αναπνοή του σταματάει τη ροή της γλώσσας κι ένοιωσα ότι τελειώνοντας ο αέρας στα πνευμόνια του, τότε τελειώνουν και οι προτάσεις του.
Εάν το ενδιαφέρον και η φαντασία του αναγνώστη, διαχωριστούν από την σκοπιά ενός απλού θεατή κάποιων ουδέτερων και ψυχρών γεγονότων και συνταξιδέψουν στην πραγματική ροή της συνείδησης του συγγραφέα, τότε θα ανακαλύψουν συγγένειες μικρού ή μεγάλου βαθμού, εξ αίματος ή εξ αγχιστείας με την εσωτερική ζωή του συγγραφέα, κατανοώντας έτσι καλύτερα τα αυξομειούμενα ντεσιμπέλ της αφήγησής του.
Η γλώσσα του Πάνου Κόκκινου, με λογοτεχνικό νατουραλισμό, περιγράφει την περιπέτεια της ανθρώπινης φύσης του στο φως και στο σκοτάδι, από τον ρομαντισμό στον σουρεαλισμό, από την ξαστεριά στην μπόρα, από την θαλπωρή της μάνας στο παγκάκι και στο αγιάζι του Αττικού Ουρανού, από τις αλάνες του χωριού στο ημίφως του νυχτοκάματου, από το έφηβο παιδί στον πρόωρο άντρα, από το τραγούδι και το χειροκρότημα στην σιωπή, από το γιατί; στο πώς; από το δοξαστικό «Αμήν!» στο «Χριστέ μου γιατί πάλι;» από την αδιαπραγμάτευτη ηθική στην πληγωμένη, από άδικες συμπεριφορές, αξιοπρέπεια, από τα πρώτα μουσικά βραβεία στα εξώδικα, από τους επαίνους στις κατασχέσεις και στους ωμούς εκβιασμούς, από την καταξίωση στην απαξίωση, από την αναγνώριση στον Γολγοθά και από την σταύρωση στην ανάσταση.
Ο εκλιπών καθηγητής Δημήτριος Λιαντίνης στο βιβλίο του «ΓΚΕΜΜΑ» (Αθήνα 1997) αναφέρει επί λέξη: «κάθε φορά που ερωτεύονται δύο άνθρωποι, γεννιέται το σύμπαν, ή για να μικρύνω το βεληνεκές, κάθε φορά που ερωτεύονται δύο άνθρωποι γεννιέται ένας αστέρας με όλους τους πρωτοπλανήτες του». Ο Πάνος Κόκκινος αθεράπευτα υπέρμαχος και λάτρης της ιερότητας της οικογένειας, επαλήθευσε εμπράκτως τον Λιαντίνη έχοντας όπως πάντοτε και σήμερα δίπλα του το πιο φωτεινό και τυχερό αστέρι της ζωής του, την αγαπημένη του Τζώρτζια και τρυφερά κι αενάως περιστρεφόμενους γύρω του, τους δύο μουσικούς πρωτοπλανήτες του τα παιδιά του, τον Τόλη και τον Τζίνο, τα στηρίγματά του και τον λόγο της ύπαρξής του.
Αν υπήρχε τρόπος να είχαν καταμετρηθεί, στο άφθαρτο βινύλιο της ψυχής του, οι φορές που έχουν τραγουδήσει τα χείλη του αυτά τα τρία αγαπημένα του ονόματα, δεν θα έφτανε για απονομή αυτού του διαχρονικού δίσκου ο χρυσός και η πλατίνα όλου του κόσμου.
Δεν θα σας κουράσω άλλο και θα τελειώσω διατυπώνοντας μια ερώτηση : Ελπίδα ή απαισιοδοξία για το μέλλον είναι η γραφή του Πάνου Κόκκινου; Η απάντηση αφήνεται εν καιρώ μετά την ανάγνωση του βιβλίου, στην αποκλειστική εκτίμηση του κάθε αναγνώστη. Σίγουρα όμως το «Από τα αποκαΐδια στο όνειρο» είναι η πλέον αποκαλυπτική και δίχως κορνίζα εικόνα μιας πολύ ευαίσθητης κι ευγενικής ψυχής.
Φίλε Πάνο, εύχομαι από καρδιάς το βιβλίο σου να ταξιδέψει με ούριο άνεμο και γαλήνιες θάλασσες μέχρι την Ιθάκη του προορισμού του, αποφεύγοντας, με την προσωπική σου εμπειρία και ως καπετάνιος του, τους ακόμη ζωντανούς Κύκλωπες, Λωτοφάγους, Σειρήνες και Λαιστρυγόνες.
