Μια γνάθος ηλικίας από 2,75 έως 2,8 εκατομμύρια χρόνια ίσως ανήκει στον αρχαιότερο άνθρωπο που έχει ποτέ ανακαλυφθεί ως απολίθωμα. Το απολίθωμα του ανθρωπίδη (Homo) ανακαλύφθηκε στην Αιθιοπία. Εφόσον τα πρώτα πορίσματα επιβεβαιωθούν θα στείλουν ακόμα 400.000 χρόνια πιο πίσω στο παρελθόν την εμφάνιση του πρώτου Homo.
Το αρχαιότερο μέχρι σήμερα ανθρώπινο απολίθωμα είναι μια άνω γνάθος ηλικίας 2,35 εκατ. ετών, που είχε βρεθεί επίσης στην περιοχή Αφάρ της Αιθιοπίας στην ανατολική Αφρική, την επονομαζόμενη και “κοιτίδα” της ανθρωπότητας.
Στην Αιθιοπία έχει ανακαλυφθεί το 1974 και μια γνάθος ηλικίας 3,2 εκατ. ετών, που ανήκει στον ανθρωποειδή πίθηκο με την ονομασία Λούσυ. Αυτό το είδος ανήκε στους Αυστραλοπίθηκους, που εξαφανίστηκαν μάλλον εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, ενώ το νέο απολίθωμα πιθανότατα σηματοδοτεί την έναρξη της οικογενειακής «αλυσίδας» του γένους Homo.
Η επίμαχη γνάθος
Το απολίθωμα περιλαμβάνει ένα μέρος της κάτω γνάθου και πέντε δόντια. Συγκεκριμένα, οι παλαιοντολόγοι παρατήρησαν ότι οι φρονιμίτες είναι μικρότεροι από εκείνους άλλων ανθρωποειδών που ζούσαν στην περιοχή και αποτελούν ένα από τα χαρακτηριστικά που διακρίνουν τους ανθρώπους από πιο πρωτόγονους προγόνους.
Οι επιστήμονες των αμερικανικών Πανεπιστημίων της Νεβάδα και της Πενσιλβάνια που υπογράφουν τη μελέτη παραπέμπουν στην κλιματική αλλαγή για να αποδείξουν την εξέλιξη του ανθρώπου.
Συγκεκριμένα, οι ξηρασίες και η αποδάσωση “κατέβασαν” τους πρώτους ανθρώπους από τα δέντρα προς αναζήτηση τροφής, νερού και στέγης. Κάπως έτσι, χρειάστηκε να εφεύρουν τα εργαλεία και να αρχίσουν να τρώνε κρέας, αναπτύσσοντας στην πορεία μεγαλύτερο εγκέφαλο.
Το απολίθωμα πιθανότατα ανήκει σε κάποιο είδος Homo που περπάτησε στη Γη κατά τη διάρκεια αυτής της μετάβασης και βρίσκεται ανάμεσα στον ανθρωποειδή πίθηκο και τον σύγχρονο άνθρωπο. Δεν έχει πάντως διευκρινιστεί εάν το απολίθωμα ανήκει στον «επιδέξιο» άνθρωπο (Homo habilis) ή σε κάποιο άλλο ανθρώπινο είδος που έζησε πριν από αυτόν.
Η υποδοχή
Οι αντιδράσεις της επιστημονικής κοινότητας είναι διττές. Δεν λείπουν αυτοί που θεωρούν την ανακάλυψη σημαντική όπως ο καθηγητής Κρις Στρίνγκερ του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου, ο οποίος υποστηρίζει ότι πριν από περίπου 2 εκατ. χρόνια, στην Αφρική είχαν εκ παραλλήλου εξελιχθεί διαφορετικά ανθρώπινα είδη που ανήκαν στην ευρύτερη οικογένεια του Ηomo. Από αυτά, τελικά μόνο ένα επιβίωσε και, με ενδιάμεσα στάδια τον «επιδέξιο» άνθρωπο (Homo habilis) και στη συνέχεια τον «όρθιο» άνθρωπο (Homo erectus), εξελίχτηκε τελικά στον σημερινό σύγχρονο άνθρωπο (Homo sapiens).
Άλλοι εμφανίζονται πιο επιφυλακτικοί, όπως ο Πιέρ Σαρντέν του Εθνικού Ινστιτούτου Υγείας και Ιατρικών Ερευνών της Γαλλίας, που σημειώνει ότι πρέπει να βρεθεί ένα πιο πλήρες απολιθωμένο κρανίο, προτού οριστικά εντάξουν το νέο εύρημα στο γένος Homo. Κανείς πάντως επιστήμονας δεν μπορεί να είναι ακόμη σίγουρος πώς έμοιαζε ο πρώτος Homo και πώς συμπεριφερόταν.
Η μελέτη δημοσιεύεται στις επιθεωρήσεις «Science Express» και «Nature».
econews
