Ενα πρωτοποριακό σύστημα οικολογικής εκτροφής ψαριών και ταυτόχρονης καλλιέργειας φυτών, το aquaponics (ενυδρειοπονία), «έκλεψε την παράσταση» στη χθεσινή έκθεση που στήθηκε στην παραλία του Βόλου, μπροστά από το κτίριο Παπαστράτου για την παρουσίαση του Τμήματος Γεωπονίας Ιχθυολογίας και Υδάτινου Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Στο πλαίσιο του εορτασμού των 30 χρόνων του ιδρύματος αλλά και των 15 ετών του Τμήματος Ιχθυολογίας και Υδάτινου Περιβάλλοντος, το τμήμα έβγαλε έξω τα εργαστήριά του, με στόχο να γνωρίσει η τοπική -και όχι μόνο- κοινωνία, όλα τα διαφορετικά αντικείμενα που διδάσκονται στο μοναδικό στην Ελλάδα τμήμα.
Ρεπορτάζ: ΕΛΕΝΗ ΧΑΝΟΥ
Η ενυδρειοπονία είναι ευρύτατα διαδεδομένη στην Ευρώπη και στην Αμερική, στην Ελλάδα όμως πρωτοπορεί το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.
Στο πλαίσιο του Τμήματος Ιχθυολογίας και Υδάτινου Περιβάλλοντος της Γεωπονικής Σχολής, δημιουργήθηκε ενυδρείο στο οποίο ζουν και μεγαλώνουν ψάρια, το οποίο είναι συνδεδεμένο με καλλιέργειες φυτών που «τρέφονται» από τα απόβλητα των ψαριών.
Όπως εξηγεί το μέλος του ειδικού διδακτικού προσωπικού του τμήματος, κ. Νίκος Βλάχος, τα ψάρια παίρνουν την τροφή, τη μεταβολίζουν, εκλύεται αμμωνία, η αμμωνία μετατρέπεται σε νιτρώδη και νιτρικά τα οποία χρησιμοποιούνται ως λίπασμα για τα φυτά.
Το νερό του ενυδρείου συνδέεται με το νερό από το οποίο ποτίζονται τα φυτά σε μία διπλή κατασκευή. «Με τον τρόπο αυτό έχουμε και εκτροφή ψαριών και καλλιέργεια φυτών με οικολογικό τρόπο. Δεν χρειάζονται ούτε λιπάσματα ούτε άλλες ουσίες. Το σύστημα είναι πολύ διαδεδομένο στην Ευρώπη και στην Αμερική αλλά στην Ελλάδα εμείς πρωτοπορούμε σε επιστημονικό και ερευνητικό επίπεδο», τόνισε ο κ. Βλάχος.
Στο aquaponics πέραν του κ. Βλάχου συμμετέχουν οι Ελένη Μεντέ – καθηγήτρια, Κωνσταντίνος Κορμάς – καθηγητής, Παναγιώτης Βερίλης – καθηγητής, Εφη Λεβίζου – καθηγήτρια, οι υποψήφιοι διδάκτορες Κλείτος Αλεξάνδρου, Εύη Σταθοπούλου και Εύα Τζουμαλάκου και οι προπτυχιακοί φοιτητές Γιάννης Μητσόπουλος, Κωνσταντίνος Μπαμπουκλής, Καλλιόπη Γιαννοπούλου, Ειρήνη Μαρδόγλου, Μανώλης Καπετάνιος και Στάθης Φράγκος.
Υδατοκαλλιέργειες, σαλιγκαροτροφία και ήχοι θαλάσσιων θηλαστικών
Στην έκθεση παρουσιάστηκε επίσης και το εργαστήριο που ασχολείται με την ποιότητα του θαλάσσιου νερού και του ιζήματος, και τις επιπτώσεις των υδατοκαλλιεργειών στο θαλάσσιο περιβάλλον. Σύμφωνα με τον επίκουρο καθηγητής, Νικόλαο Νεοφύτου, στον Παγασητικό κόλπο υπάρχουν δύο μονάδες ιχθυοκαλλιέργειας με τσιπούρα και λαβράκι προς τη Μηλίνα και προς τις Νηές, η ύπαρξή τους όμως κάθε άλλο παρά επιβλαβής είναι για το περιβάλλον. «Οι επιπτώσεις περιορίζονται σε απόσταση μόλις 25 – 50 μέτρα από τους κλωβούς, πράγμα που σημαίνει ότι οι ανησυχίες για αντίκτυπο στο περιβάλλον δεν ισχύουν. Αντίθετα προστατεύεται το περιβάλλον από άλλες ανθρωπογενείς δραστηριότητες», ανέφερε ο κ. Νεοφύτου.
Οι επισκέπτες της έκθεσης είχαν επίσης τη δυνατότητα να δουν σε μικρό ενυδρείο αρτέμιες, ζωοπλαγκτόν με το οποίο τρέφονται τα νεαρά ψαράκια.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσίασε το εργαστήριο σαλιγκαροτροφίας που είναι το μοναδικό στη χώρα. Σύμφωνα με τον υποψήφιο διδάκτορα σαλιγκαροτροφίας, Κωνσταντίνο Αποστόλου αυτή τη στιγμή υπάρχει στις εγκαταστάσεις της Γεωπονικής Σχολής λειτουργικό δικτυοκήπιο, μονάδα εκτροφής σαλιγκαριών, όπου γίνονται πειράματα. «Είμαστε το μοναδικό τμήμα στην Ελλάδα με ενεργό δικτυοκήπιο. Τα σαλιγκάρια είναι προϊόν πρωτογενούς παραγωγής, τα τρώνε στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και μπορούν να χρησιμεύσουν εκτός από τρόφιμο -είτε νωπό είτε κατεψυγμένο- και για κρέμες, καλλυντικά, είναι δηλαδή υψηλής αξίας προϊόντα. Μέσω του τμήματος προσπαθούμε να βοηθήσουμε παραγωγούς που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα με οδηγίες για την ενίσχυση της παραγωγής τους και να τη βγάλουν προς τα έξω», ανέφερε ο κ. Αποστόλου.
«Το σκεπτικό της έκθεσης ήταν να βγάλουμε τα εργαστήρια έξω από τη Σχολή και να δώσουμε τη δυνατότητα στον κόσμο να ακούσει ήχους από θαλάσσια θηλαστικά, να δει παρασκευάσματα από λέπια και εντόσθια ψαριών, να γνωρίσει τη δουλειά που γίνεται σε διαφορετικά αντικείμενα», ανέφερε ο επίκουρος καθηγητής μοριακής βιολογίας, Γιώργος Γκάφας.
Τμήμα με ιδιαίτερη ταυτότητα
«Στόχος μας είναι να γνωρίσει το ευρύ κοινό το τμήμα μας και τα πολλά επιμέρους αντικείμενα που διακονεί. Το τμήμα Ιχθυολογίας και Υδάτινου Περιβάλλοντος είναι το μοναδικό στην Ελλάδα που διακονεί το συγκεκριμένο αντικείμενο στην ανώτατη εκπαίδευση. Και είναι μια ιδιαιτερότητα για το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας που αναδεικνύει τον ιδιαίτερο χαρακτήρα που πρέπει να έχει η τριτοβάθμια εκπαίδευση στην περιφέρεια, διδάσκοντας επιστήμες με ιδιαίτερη ταυτότητα, άμεσα συνδεδεμένες με τον παραγωγικό ιστό της χώρας», τόνισε ο Κοσμήτορας της Γεωπονικής Σχολής, Δημήτρης Βαφείδης.
«Θέλουμε να έρθουμε κοντά στην κοινωνία του Βόλου, στα νέα παιδιά, να τους δείξουμε ότι υπάρχουν δρόμοι μέσω των οποίων μπορούν να εξερευνήσουν τη θάλασσα και το υδάτινο περιβάλλον, και ενόψει της Παγκόσμιας Ημέρας Περιβάλλοντος στις 5 Ιουνίου να ευαισθητοποιήσουμε σε αυτόν τον τομέα», είπε από την πλευρά του ο πρόεδρος του Τμήματος Ιχθυολογίας και Υδάτινου Περιβάλλοντος, Αθανάσιος Εξαδάκτυλος.
