Εκτός κάθε ελέγχου έχει τεθεί πλέον η κρίση χρέους που ταλανίζει την Ευρωζώνη καθώς είναι προφανές πως έχει διαχυθεί πλέον στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης, ακόμα και στον «σκληρό πυρήνα» του ευρώ.
Η αδυναμία των πολιτικών ηγετών να συναινέσουν σε μια έστω στοιχειώδη αντιμετώπιση της κρίσης με τα κατάλληλα «εργαλεία», η εμμονή της Γερμανίας να αρνείται κάθε σκέψη για «κοινή ευθύνη χρέους», δηλαδή για έκδοση ευρωομολόγου και οι συνεχιζόμενες πιέσεις, σωστότερα επιθέσεις των κερδοσκόπων στην ευρωπαϊκή αγορά ομολόγων, συνθέτουν ένα εφιαλτικό παζλ που οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην διάλυση του ευρωσυστήματος.
Αυτό που αμφισβητείται είναι η ίδια η εικόνα της ανωτερότητας της Γερμανίας στη διαχείριση χρέους και κατ επέκταση ορισμένες από τις πιο αυστηρές θέσεις που έχει υιοθετήσει η καγκελάριος Μέρκελ κατά την πορεία της κρίσης χρέους στην Ευρώπη.
Άλλα κράτη μέλη της ευρωζώνης -ιδιαιτέρως η Γαλλία- θα αισθανθούν τώρα ενθαρρυμένα να αντικρούσουν την αντίσταση της Γερμανίας σε ιδέες όπως το να διαδραματίσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) έναν πιο άμεσο ρόλο στην καταπολέμηση της κρίσης, αλλά και η κοινή έκδοση ευρωομολόγων.
Στους διαδρόμους των Βρυξελλών, υπήρχε μια λίγο καλυμμένη ικανοποίηση για το πισωγύρισμα στη δημοπρασία ομολόγων της Γερμανίας, αν και οι αξιωματούχοι που δήλωναν ότι ελπίζουν πως αυτό θα παρακινήσει το Βερολίνο να δράσει αναγνώριζαν επίσης ότι η Μέρκελ δεν μετακινείται εύκολα από τις θέσεις της και σημείωναν ότι δεν περιμένουν μια ξαφνική ή δραματική αλλαγή πορείας.
Αυτό έχει μετατραπεί σε ζήτημα κρίσιμης σημασίας. Στην καταστροφική πορεία σε αργή κίνηση που βρίσκεται η ευρωπαϊκή κρίση χρέους, πόσο καιρό ακόμη θα πρέπει να περιμένουν οι αγορές και οι άλλοι παθητικοί θεατές έως ότου υπάρξει μια δραστική, αποφασιστική επέμβαση;
Επιθέσεις σε όλους
Από το πρωί επαναλαμβάνονται οι πιέσεις σε Πορτογαλία, Ιρλανδία, Ισπανία, Βέλγιο που έχουν στοχοποιηθεί από το κερδοσκοπικό κεφάλαιο, ενώ η Ιταλία πλήρωσε σήμερα «αλμυρό» επιτόκιο, άντλησε μεν τα 10 δισ. ευρώ που ζητούσε από τη δημοπρασία βραχυπρόθεσμων τίτλων , αλλά το κόστος δανεισμού εκτινάχθηκε. Συγκεκριμένα, η μέση απόδοση για τα 6μηνα έντοκα γραμμάτια διαμορφώθηκε στο 6,504% (από 3,535% κατά την προηγούμενη αντίστοιχη δημοπρασία του Οκτωβρίου), ενώ για τα 2ετή ομόλογα βρέθηκε στο υψηλότερο επίπεδο από την υιοθέτηση του ευρώ, στο 7,814% από 4,628% τον Οκτώβριο!
Το πλέον ανησυχητικό είναι ότι αυτή η πίεση στις αποδόσεις διαχέεται πλέον και στην καρδιά του ευρώ, στην «αυλή» της Γερμανίας. Νωρίτερα τα spreads των βελγικών CDS πέρασαν για πρώτη φορά στην ιστορία τις 407 μονάδες βάσης, τα γαλλικά πήγαν στις 251, ενώ και τα γερμανικά (!) πέρασαν στις 115 μονάδες βάσης, σπάζοντας το προηγούμενο ρεκόρ έτους των 111!
Σε υποβάθμιση της μακροπρόθεσμης πιστοληπτικής ικανότητας του Βελγίου προχώρησε ο διεθνής οίκος αξιολόγησης, Standard & Poors.
Με βάση τη νέα αξιολόγηση του οίκου η κλίμακα του Βελγίου πέφτει στο ΑΑ (από ΑΑ+ προηγουμένως) και προκαλεί ακόμα ένα πλήγμα στην ούτως ή άλλως τραυματισμένη ευρωπαϊκή οικονομία. Πολύ δε περισσότερο στην «καρδιά» της Ευρωζώνης.
Ο οίκος S&P μάλιστα θέτει το outlook, τις προοπτικές της βελγικής οικονομίας δηλαδή, σε αρνητικό (negative) στάτους, κάνοντας λόγο για αυξημένους κινδύνους στον χρηματοοικονομικό τομέα της χώρας.
Διάσπαση ευρωζώνης;
Με δεδομένα όλα αυτά πολλοί προετοιμάζονται είτε για την διάσπαση της ευρωζώνης, είτε για την κατάρρευση του ευρώ. Ήδη η Τράπεζα της Αγγλίας (!) ανακοίνωσε πως εξετάζει σενάρια διάλυσης του ευρώ για να προστατεύσει το εγχώριο τραπεζικό σύστημα, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, δια στόματος του μέλους του διοικητικού συμβουλίου της και κεντρικού τραπεζίτη του Βελγίου Λικ Κοέν, ανακοινώνει πως είναι πιθανό να προχωρήσει «σε περαιτέρω μείωση των επιτοκίων αν συνεχιστούν οι τρέχουσες οικονομικές τάσεις, αλλά και στην διαπίστωση πως «οι ευρείες αγορές ομολόγων από αδύναμες χώρες δεν αποτελούν βιώσιμη λύση, αντιθέτως οι αγορές θα μπορούσαν να χάσουν την εμπιστοσύνη τους στην ΕΚΤ αν δουν πως παραμένουν στον ισολογισμό της Κεντρικής Τράπεζας πολλά ισπανικά και ιταλικά ομόλογα»!
Λογικά δεν προκαλεί έκπληξη το πρωτοσέλιδο του Economist που περιγράφει το … τέλος του ευρώ και υπογραμμίζει πως «χωρίς δραστικές αλλαγές στην καρδιά του προβλήματος με κινήσεις από την ΕΚΤ ή τους Ευρωπαίους ηγέτες, η διάσπαση του ευρώ μπορεί να είναι θέμα εβδομάδων».
Το ευρώ οδεύει με ταχύτητα προς την κατάρρευση του, εκτιμά ο Economist στο κύριο άρθρο του, και οι ηγέτες της Ευρωζώνης πρέπει άμεσα να πάρουν τολμηρές αποφάσεις για να την αποτρέψουν. Ο χρόνος λιγοστεύει επικίνδυνα, αλλά οι λύσεις υπάρχουν: ο Economist τάσσεται υπέρ της αποφασιστικής παρέμβασης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, των προτάσεων για ένα είδος ευρωομόλογου, σε συνδυασμό με αυστηρή πολιτική και μεταρρυθμίσεις στην ευρωπεριφέρεια για τις οποίες «ήδη δεσμεύτηκαν οι κυβερνήσεις».
Έχοντας στο εξώφυλλο ένα ευρώ που πέφτει σαν φλεγόμενος μετεωρίτης, ο Economist εκτιμά πως η κατάρρευση του κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος θα προκαλέσει παγκόσμια ύφεση μεγαλύτερη αυτή του 2008-2009, χρεοκοπίες, καταρρεύσεις τραπεζών, σπάσιμο της Ευρωζώνης στα δύο απειλώντας ακόμα και την ίδια της Ευρωπαϊκή Ένωση.
Οι πιθανότητες για μία ασφαλή έξοδο από τη διογκούμενη κρίση μειώνονται με ταχύτητα, επισημαίνει ο Economist.
Μέσα ένα περιβάλλον περιορισμένης ρευστότητας, αντιδημοφιλών μέτρων λιτότητας και πτώσης της καταναλωτικής εμπιστοσύνης, το 2012 μπορεί να φέρει την Ευρωζώνη σε βαθιά ύφεση. Αυτό θα τροφοδοτήσει ένα φαύλο κύκλο ελλειμμάτων, λιτότητας και όλο και μεγαλύτερης δυσαρέσκειας.
Μόνο οι τολμηρές πολιτικές μπορούν να βγάλουν την Ευρώπη από αυτόν τον κύκλο, λέει ο Economist, αλλά οι Ευρωπαίοι ηγέτες «φαίνονται ανίκανοι ή απρόθυμοι να είναι αρκετά τολμηροί» και δεν έχουν ιδέες πώς να αντιμετωπίσουν την τρέχουσα κατάσταση.
