ΔΙΕΘΝΗ

Παράβαση δικαίου οι νόμοι για βλασφημία

παράβαση-δικαίου-οι-νόμοι-για-βλασφημ-30169

Την ανησυχία του για την άνοδο εθνικιστικών λαϊκιστικών δυνάμεων στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ εκφράζει o Αχμέντ Σαχίντ, ειδικός ερευνητής (rapporteur) του ΟΗΕ σε θέματα θρησκευτικής ελευθερίας. Ο κ. Σαχίντ θα βρεθεί αύριο και την Παρασκευή στην Αθήνα για να συμμετάσχει σε εκδήλωση του ερευνητικού προγράμματος Grassrootsmobilise (χρηματοδοτείται από το European Research Council και εδρεύει στο ΕΛΙΑΜΕΠ) με θέμα το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και τον ρόλο του στον καθορισμό των ορίων μεταξύ κράτους και θρησκείας. Με την αφορμή αυτή, απάντησε μέσω email στις ερωτήσεις της «Κ».

Παρότι αναφέρει ότι οι εθνικολαϊκιστικές δυνάμεις ασκούν πιέσεις στην ελεύθερη άσκηση των θρησκευτικών δυνάμεων σε πολλά άλλα μέρη, ο κ. Σαχίντ τονίζει την ιδιαίτερη σημασία των χωρών στις δύο πλευρές του Β. Ατλαντικού. «Στις διεθνείς σχέσεις, οι ιδέες και οι αξίες των χωρών με τη μεγαλύτερη επιρροή έχουν σημαντικό αντίκτυπο σε όλο το διεθνές σύστημα», εξηγεί. Στην περίοδο μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, σημειώνει, οι χώρες της Ευρώπης και οι ΗΠΑ «έχουν βρεθεί στην πρώτη γραμμή της προώθησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων». Η άνοδος του εθνικολαϊκισμού στον δυτικό κόσμο, τονίζει, «υπονομεύει την ικανότητα και την αξιοπιστία των χωρών αυτών στην εκστρατεία για την προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον υπόλοιπο κόσμο». Υπενθυμίζει πάντως ότι το παγκόσμιο κίνημα για τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν ήταν μία αποκλειστικά ευρω-αμερικανική πρωτοβουλία, αλλά έργο «της διεθνούς κοινότητας συνολικά, σε μία εποχή που οι αυτοκρατορίες δεν είχαν ακόμα πλήρως υποχωρήσει».

O κ. Σαχίντ παραπέμπει σε στοιχεία του Pew Research Center σύμφωνα με τα οποία τα 3/4 του παγκόσμιου πληθυσμού ζουν σε μέρη όπου είναι περιορισμένη η θρησκευτική ελευθερία και οι τάσεις είναι προς περαιτέρω επιδείνωση. «Υπάρχουν νόμοι κατά της βλασφημίας σε 70 κράτη», σημειώνει ο αξιωματούχος του ΟΗΕ (σ.σ. μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα). Στις χώρες αυτές, η συγκεκριμένη νομοθεσία, εκτός από ένδειξη της μη ανεκτικότητας των Αρχών, «στέλνει μήνυμα μιας εχθρικής στάσης και στην κοινωνία». Ο Μαλδιβιανός πολιτικός δεν αμφιβάλλει ότι οι τάσεις αυτές, τις οποίες αποδίδει σε σημαντικό βαθμό στην παγκοσμιοποίηση, μπορούν να αντιστραφούν. Ωστόσο τονίζει ότι «θα χρειαστεί πολλή προσπάθεια και επίδειξη ηγετικών ικανοτήτων».

Το πολιτικό Ισλάμ

Σε ερώτηση για το πολιτικό Ισλάμ και την εξέλιξή του, ο ειδικός ερευνητής του ΟΗΕ σημειώνει ότι «σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, το κράτος πρέπει να είναι αμερόληπτος εγγυητής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όλων των πολιτών», κάτι που «δεν είναι συμβατό με ένα καθεστώς όπου οι νόμοι βασίζονται στη διδασκαλία μιας συγκεκριμένης θρησκείας». Επικαλούμενος την πρόσφατη εμπειρία της Τουρκίας και της Αιγύπτου, παρατηρεί: «Είναι φανερό ότι τα ισλαμιστικά κινήματα απορρίπτουν ορισμένες από τις θεμελιώδεις αρχές της δημοκρατίας, όπως η ισοπολιτεία και ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων». Προσθέτει, ωστόσο, ότι η πραξικοπηματική ανατροπή δημοκρατικά εκλεγμένων ηγετών δεν μπορεί να δικαιολογηθεί –«δεν υπάρχουν καλά και κακά πραξικοπήματα»– και στέκεται σε ένα άλλο, πιο ελπιδοφόρο παράδειγμα: την Τυνησία. Εκεί, εξηγεί, «οι ισλαμιστές και οι οπαδοί του κοσμικού κράτους έχουν δείξει διάθεση για συμβιβασμό», με αποτέλεσμα το νέο Σύνταγμα της χώρας να «περιέχει σαφείς εγγυήσεις της ελευθερίας της συνείδησης και της θρησκευτικής ελευθερίας».

Και η Ελλάδα – με την επικρατούσα θρησκεία της, με τις περιστασιακές διώξεις ατόμων βάσει του νόμου περί βλασφημίας, η χώρα που ακόμα προσπαθεί να χτίσει τζαμί στην πρωτεύουσά της και που έχει οδηγηθεί στο ΕΔΑΔ για τον τρόπο διδασκαλίας των Θρησκευτικών στα δημόσια σχολεία της; «Το διεθνές δίκαιο δεν απαγορεύει ρητά την υιοθέτηση μιας κρατικής θρησκείας· απαιτεί όμως να μην υπάρχουν διακρίσεις που να εδράζονται στη θρησκευτική πίστη ή τις πεποιθήσεις των πολιτών», απαντά ο κ. Σαχίντ. Χαρακτηρίζει τους νόμους περί βλασφημίας «ασύμβατους με το διεθνές πλαίσιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα». Τονίζει τη σημασία της ίσης μεταχείρισης των πολιτών στην άσκηση της ελευθερίας της θρησκευτικής λατρείας και αναγνωρίζει ότι η ύπαρξη μιας επίσημα αναγνωρισμένης θρησκείας δυσχεραίνει ακόμα περισσότερο το δύσκολο έργο της διασφάλισης της θρησκευτικής ελευθερίας στη δημόσια εκπαίδευση. Σημειώνει πάντως ότι σε σχετικό δείκτη του Pew για τους περιορισμούς στη θρησκεία, η Ελλάδα βρίσκεται στην ίδια κατηγορία με ορισμένες από τις χώρες που πρωτοστατούν στην προστασία της θρησκευτικής ελευθερίας.

Πηγή: Καθημερινή

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου