Δύο ημέρες μετά το δημοψήφισμα στην Τουρκία για τη συνταγματική αναθεώρηση, δεν έχουν κοπάσει ο θόρυβος και οι καταγγελίες περί νοθείας και αλλοίωσης του τελικού αποτελέσματος, με αποτέλεσμα να επικρατήσει οριακά το «Ναι».
Το μεσημέρι (στις 14:30 ώρα Ελλάδος) το Λαϊκό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα (CHP), το μεγαλύτερο αντιπολιτευτικό κόμμα της Τουρκίας, πρόκειται να καταθέσει προσφυγή στο Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο για να ζητήσει την ακύρωση του δημοψηφίσματος. Την προσφυγή θα καταθέσει ο αντιπρόεδρος του κόμματος Μπουλέντ Τετζάν.
Χθες, το κόμμα ξεκαθάρισε ότι είναι διατεθειμένο να προσφύγει ακόμη και στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων εάν κριθεί αναγκαίο, μετά την απόφαση που έλαβε την τελευταία στιγμή το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο να επιτρέψει την αποδοχή ασφράγιστων ψηφοδελτίων.
Η απάντηση της τουρκικής κυβέρνησης ήταν άμεση, με τον πρωθυπουργό Μπιναλί Γιλντιρίμ να διαμηνύει ότι είναι μάταιη η απόπειρα να αμφισβητηθεί το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος.
«Η θέληση του λαού εκφράστηκε στην κάλπη και η συζήτησε έληξε», δήλωσε ο Γιλντιρίμ μιλώντας στην κοινοβουλευτική ομάδα του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) και πρόσθεσε πως «όλοι θα πρέπει να σεβαστούν το αποτέλεσμα, κυρίως η αξιωματική αντιπολίτευση».
Η απόφαση του Ανώτατου Εκλογικού Συμβουλίου εμπόδισε την τήρηση κανονικών αρχείων και ενδέχεται να επηρέασε τα αποτελέσματα, όπως κατήγγειλε και η ένωση δικηγορικών συλλόγων της Τουρκίας.
«Με αυτή την παράνομη απόφαση, τα συμβούλια στις κάλπες (οι αξιωματούχοι στα εκλογικά τμήματα) παραπλανήθηναν ώστε να πιστέψουν πως η χρήση μη σφραγισμένων ψηφοδελτίων ήταν σωστή», αναφέρεται σε ανακοίνωση της Ένωσης Τουρκικών Δικηγορικών Συλλόγων (TBB) που εκδόθηκε το βράδυ της Δευτέρας.
«Η ανακοίνωση του ΥSK (του εκλογικού συμβουλίου), που αντιβαίνει σαφώς στον νόμο, οδήγησε σε παρατυπίες, και στην παρεμπόδιση της τήρησης αρχείων που θα μπορούσαν να αποκαλύψουν τις παρατυπίες», αναφέρεται στην ανακοίνωση, όπου προστίθεται πως η TBB αναμένει τώρα από το YSK να αντιληφθεί τις συνταγματικές ευθύνες του κατά την εξέταση των προσφυγών (που θα κατατεθούν κατά του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος).
Σύμφωνα με νέα καταγγελία που έκανε Άλεφ Κόρουν, αυστριακός βουλευτής και μέλος της αποστολής παρατηρητών του Συμβουλίου της Ευρώπης, οι εκλογικές ατασθαλίες που παρατηρήθηκαν στο τουρκικό δημοψήφισμα θα μπορούσαν να έχουν μεταβάλει το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας.
Σε δηλώσεις του στο ραδιοφωνικό δίκτυο ORF, ο Κόρουν ανέφερε ότι υπάρχουν υποψίες πως χειραγωγήθηκαν περισσότερες από 2,5 εκατομμύρια ψήφοι. «Πρόκειται για το γεγονός ότι ο (εκλογικός) νόμος επιτρέπει μόνο επίσημους φακέλους. Ωστόσο, το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο αποφάσισε, αντίθετα από τον νόμο, ότι φάκελοι χωρίς επίσημη σφραγίδα θα γίνουν δεκτοί», όπως διευκρίνισε.
Τι προβλέπει η συνταγματική μεταρρύθμιση
Το δημοψήφισμα της 16ης Απριλίου και η οριακή επικράτηση του «Ναι» έδωσαν το πράσινο φως για τη συνταγματική μεταρρύθμιση που επιθυμούσε διακαώς ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, τη διεύρυνση των εξουσιών του προέδρου, την κατάργηση του θώκου του πρωθυπουργού και την αύξηση του αριθμού των βουλευτών.
Διευρυμένες εξουσίες προέδρου
Βάσει τις συνταγματικής μεταρρύθμισης, ο πρόεδρος Ερντογάν θα συγκεντρώνει τις περισσότερες εκτελεστικές εξουσίες, ορίζοντας ο ίδιος τους υπουργούς της κυβέρνησης, καθώς και έναν ή δύο αντιπροέδρους.
Ο θώκος του πρωθυπουργού καταργείται, ενώ βάσει των προβλέψεων του νομοσχεδίου, ο πρόεδρος θα μπορεί να επεμβαίνει άμεσα στον δικαστικό τομέα.
Ο πρόεδρος της Τουρκίας θα μπορεί να επιλέγει άμεσα ή έμμεσα έξι μέλη του Ανώτατου Συμβουλίου Δικαστών και Εισαγγελέων (HSYK), το οποίο είναι αρμόδιο για να διορίζει και να αποπέμπει τους δικαστικούς λειτουργούς. Το κοινοβούλιο θα επιλέγει τα υπόλοιπα επτά μέλη.
Τα στρατοδικεία, που έχουν στο παρελθόν καταδικάσει σε θάνατο πολλούς αξιωματούχους μεταξύ αυτών και ο πρώην πρωθυπουργός Αντνάν Μεντερές μετά το πραξικόπημα του 1960, θα απαγορευθούν πλην εξαιρέσεων.
Κατάσταση έκτακτης ανάγκης
Σύμφωνα με τη συνταγματική μεταρρύθμιση, η χώρα θα κηρύσσεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης μόνο σε περίπτωση «εξέγερσης ενάντια στην πατρίδα» ή όταν σημειώνονται «βίαιες ενέργειες που απειλούν το έθνος με διχασμό».
Ο πρόεδρος θα αποφασίζει αν θα κηρύξει ή όχι κατάσταση έκτακτης ανάγκης προτού θέσει σχετικό ερώτημα στο κοινοβούλιο. Στη συνέχεια το κοινοβούλιο θα μπορεί να την παρατείνει, να την αναστέλλει ή να περιορίζει τη διάρκειά της.
Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης αρχικά θα μπορεί να τίθεται σε ισχύ για έξι μήνες, και στη συνέχεια θα μπορεί να παρατείνεται για ανώτατη περίοδο 4 μηνών κάθε φορά.
Αύξηση του αριθμού των βουλευτών
Ο αριθμός των βουλευτών θα αυξηθεί από 550 σε 600, ενώ το όριο ηλικίας του εκλέγεσθαι θα μειωθεί από τα 25 έτη που είναι τώρα στα 18. Οι προεδρικές και οι βουλευτικές εκλογές θα διεξάγονται ταυτόχρονα κάθε πέντε χρόνια, έναντι τεσσάρων που ισχύει τώρα.
Το κοινοβούλιο θα εξακολουθήσει να μπορεί να καταρτίζει, να τροποποιεί και να καταργεί νόμους. Επίσης θα ελέγχει τις ενέργειες του προέδρου, όμως αυτός θα μπορεί να εκδίδει προεδρικά διατάγματα για τους τομείς που αφορούν τις διευρυμένες εκτελεστικές του εξουσίες. Αντίθετα, το νομοσχέδιο προβλέπει ότι ο πρόεδρος δεν θα μπορεί να εκδίδει διατάγματα για θέματα τα οποία ρυθμίζονται ξεκάθαρα από τους νόμους.
Αν ο πρόεδρος κατηγορηθεί ή θεωρηθεί ύποπτος ότι διέπραξε κάποιο αδίκημα, το κοινοβούλιο θα μπορεί να ζητεί να διενεργηθεί έρευνα, όμως η απόφαση θα πρέπει να ληφθεί με διευρυμένη πλειοψηφία τριών πέμπτων.
Πρόεδρος ως το 2029;
Το προσχέδιο της συνταγματικής μεταρρύθμισης ορίζει την 3η Νοεμβρίου 2019 ως ημερομηνία των επόμενων προεδρικών και βουλευτικών εκλογών.
Ο πρόεδρος εκλέγεται για μια πενταετή θητεία και για δύο φορές το ανώτατο. Πλέον δεν θα είναι υποχρεωμένος να παύει τις σχέσεις του με το κόμμα του.
Ο Ερντογάν, 63 ετών, εκλέχθηκε πρόεδρος τον Αύγουστο του 2014 αφού διετέλεσε πρωθυπουργός της Τουρκίας επί 12 χρόνια. Η τρέχουσα θητεία του ως πρόεδρος δεν θα προσμετράται όταν αλλάξει το σύστημα. Οπότε, ο Ερντογάν, που βρίσκεται στην εξουσία από το 2003, μπορεί θεωρητικά να παραμείνει στην προεδρία ως το 2029.
[ethnos.gr]
