Στη δημοσιότητα δόθηκαν τελικά οι περίφημες επιστολές του διαδόχου του βρετανικού θρόνου, Κάρολου, προς υπουργούς κυβερνήσεων της Βρετανίας, γνωστές και ως black spider memos.
Από τις επιστολές προκύπτει ότι ο Κάρολος ήταν αρκετά «παρεμβατικός» σε ζητήματα όπως η κατάσταση των αγροτών, θέματα αρχιτεκτονικής, αλλά και άμυνας. Ένας από τους βασικούς παραλήπτες των σημειωμάτων του ήταν ο πρωθυπουργός (1997-2010) Τόνι Μπλερ.
Σε ένα από αυτά τα σημειώματα ο διάδοχος του θρόνου εξέφραζε την ανησυχία του για την επιχειρηασιακή ικανότητα των στρατιωτικών ελικοπτέρων τύπου Lynx. «Φοβάμαι ότι θα γίνουν ένα ακόμα παράδειγμα, όπου οι Ένοπλες Δυνάμεις θα καλούνται να φέρουν εις πέρας μια εξαιρετικά προκλητική αποστολή χωρίς τα απαραίτητα μέσα» έγραφε.
Σύμφωνα με τον Guardian, από το 2010 o διάδοχος συναντήθηκε σε 87 περιστάσεις με υπουργούς, στελέχη της Αντιπολίτευσης και άλλους αξιωματούχους.
Το 2015 και μέχρι την έναρξη της πρόσφατης προεκλογικής εκστρατείας (που έδωσε αυτοδυναμία στους Συντηρητικούς), ο Κάρολος είχε συναντηθεί με τον Ντέιβιντ Κάμερον, την αρχηγό των σκωτσέζων εθνικιστών Νίκολα Στέρτζεον κ.α.
H ιστορία των «black spider memos»
Πρόκειται για μια σειρά σημειωμάτων που είχε γράψει ο Κάρολος με αποδέκτες υπουργούς. Στους υπουργικούς κύκλους αποκαλούνται έτσι, λόγω του γραφικού χαρακτήρα του διαδόχου του θρόνου: γραμμένα με μαύρη πένα σε «τραβηγμένο» γραφικό χαρακτήρα.
Περιλαμβάνουν τις καλοπροαίρετες, προσωπικές και από καρδίας απόψεις του διαδόχου για πληθώρα ζητημάτων.
Αποκαλύπτουν δε τις προθέσεις του: σε αντίθεση με την μητέρα του, βασίλισσα Ελισάβετ Β’, εκείνος θα επιθυμούσε να συνεχίσει να λέει τη γνώμη του πάνω σε αυτά που θεωρεί σημαντικά.
Τα σημειώματα αυτά θα μπορούσαν ενδεχομένως να ρίξουν φως στις προθέσεις του μελλοντικού βασιλιά: πώς ακριβώς εννοεί αυτή τη συμμετοχή σε ζητήματα που θεωρεί σημαντικά; Τι έχει ήδη πει σε υπουργούς και για ποια θέματα; Είναι απλώς απόψεις ή κάνει αυτό που στο αμερικανικό Κογκρέσο αποκαλείται lobbying;
Για την ύπαρξή τους είχε ξεσπάσει μια μακροχρόνια δικαστική διαμάχη της εφημερίδας Guardian με τις κυβερνήσεις προκειμένου να έρθουν στο φως της δημοσιότητας.
Η διαμάχη αυτή κρατά σχεδόν μια δεκαετία. Το 2005, η εφημερίδα ζήτησε αντίγραφα των σημειωμάτων, βασιζόμενη στη νομοθεσία του 2000 περί ελευθερίας της πληροφόρησης.
Το αίτημα απορρίφθηκε αρμοδίως το 2010. Ωστόσο, με την απόρριψη αναγνωριζόταν ότι ο Κάρολος είχε όντως απευθυνθεί σε 7 διαφορετικές κυβερνητικές υπηρεσίες.
Παρά την απόρριψη, ο Guardian συνέχισε τον δικαστικό αγώνα. Εν τω μεταξύ, η απάντηση που έλαβε από το Κοινοβούλιο είναι ότι δεν υπάρχει κάτι παράνομο στο να απευθύνεται ο διάδοχος του θρόνου σε υπουργούς, ωστόσο, «είναι πρέπον, ενδεχομένως και ζωτικής σημασίας, αυτή η αλληλογραφία να διατηρήσει τον εμπιστευτικό της χαρακτήρα».
Χρειάστηκε να περάσουν άλλα τρία χρόνια για να δικαιωθεί ο Guardian. To 2012, η Δικαιοσύνη κάλεσε την κυβέρνηση να δώσει αντίγραφα των σημειωμάτων. Όπως ήταν αναμενόμενο, η κυβέρνηση άσκησε βέτο και μπλόκαρε τη δημοσίευση.
Όμως, σε κάθε δικαστικό βήμα, έστω κι αν περνούσαν τα χρόνια, αποκαλύπτονταν περισσότερες λεπτομέρειες για τα περίφημα σημειώματα.
Έτσι, το βέτο συνοδεύτηκε με την παραδοχή ότι μεταξύ 2004-2005 ο πρίγκιπας είχε συντάξει 27 τέτοια σημειώματα με αποδέκτες υπουργούς.
Μάλιστα, ο Γενικός Εισαγγελέας εξήγησε ότι τα σημειώματα αυτά περιλάμβαναν τις βαθιά προσωπικές απόψεις του πρίγκιπα, κατά συνέπεια, η αποκάλυψή τους θα έθετε σε κίνδυνο την πολιτική του ουδετερότητα.
Το 2013 η εφημερίδα αποφάσισε να πάει την υπόθεση σε ανώτερο δικαστικό επίπεδο, για να δικαιωθεί εκ νέου. Τρεις δικαστές αποφάνθηκαν ότι η κυβέρνηση δεν είχε δικαίωμα να ασκήσει βέτο.
Για τον Γενικό Εισαγγελέα έμενε ένα τελευταίο χαρτί: Το Ανώτατο Δικαστήριο, το οποίο άνοιξε το δρόμο για τη δημοσιοποίησή τους.
Απόστολος Ρουμπάνης
Newsroom ΔΟΛ
