ΥΓΕΙΑ

Η απόρριψη πονάει…

η-απόρριψη-πονάει-170642

Tης Μαρίζας Στ. Χατζησταματίου,

Ψυχολόγου, MSc, PhD, Διδάκτορος Παν/μίου Θεσσαλίας

www.my-psychology.gr

Το αίσθημα ότι είμαστε συνδεδεμένοι με άλλους ανθρώπους είναι εξαιρετικά σημαντικό για τη σωματική και ψυχική μας υγεία. Όταν λοιπόν το αίσθημα αυτό κλονιστεί και κάποιος – είτε αυτός είναι σύντροφος είτε φίλος ή συγγενής – μας απορρίψει, αυτόματα η απόρριψη σηματοδοτεί κίνδυνο, ερμηνεύεται ως απειλή για την επιβίωση και μια τέτοια κατάσταση δημιουργεί αισθήματα έντονου ψυχικού πόνου με απρόβλεπτες και απερίσκεπτες αντιδράσεις.

Πολλές φορές, όταν κάποιος αναζητά αγάπη και τρυφερότητα και βρίσκει μόνο απόρριψη, μπορεί να νομίσει πως δεν αξίζει ως άτομο και ότι κανείς δεν τον αποδέχεται. Και όσο εντείνονται αυτά τα συναισθήματα, τόσο πιο πολύ τα άτομα αυτά κλείνονται στο παρελθόν τους. Οι προηγούμενες απογοητευτικές και αποκαρδιωτικές εμπειρίες μπορεί να προκαλούν ανασφάλεια και φόβο σε κάθε τομέα της ζωής και να τους κάνουν να πιστεύουν πως το μόνο που μπορούν να περιμένουν από το μέλλον είναι ακόμη περισσότερες πληγές και πόνος. Αυτό με τη σειρά του διαβρώνει την αυτοεκτίμηση και τις ελπίδες τους. Στην πραγματικότητα άτομα που έχουν βιώσει την απόρριψη αντιδρούν στις σχέσεις τους με βάση τις περασμένες εμπειρίες που τους έχουν ευαισθητοποιήσει με τέτοιο τρόπο, ώστε να νομίζουν πως και πάλι κάποιος τους απορρίπτει. Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζει κανείς πολύ καλά τα συναισθήματά του, ώστε να είναι απολύτως σίγουρος/η τι είναι αυτό που τον/την κάνει να νιώθει την απόρριψη.

Ένα μεμονωμένο αρνητικό γεγονός λοιπόν, όπως η απόρριψη από τον ερωτικό σύντροφο ή από ένα φιλικό ή συγγενικό πρόσωπο, ερμηνεύεται σαν μια ατέλειωτη αλυσίδα πολλών αρνητικών γεγονότων, χρησιμοποιώντας λέξεις όπως “πάντοτε” ή “ποτέ” όταν σκεφτόμαστε γι’ αυτό. Για παράδειγμα, ένα άτομο που έχει βιώσει την απόρριψη από κάποιο άλλο άτομο στο οποίο είχε επενδύσει συναισθηματικά αυτόματα σκέφτεται: «Πάντοτε με απορρίπτουν οι άνθρωποι που αγαπώ» ή «Ποτέ δεν θα ξανακάνω στενή σχέση με άλλον άνθρωπο».

Αυτές οι σκέψεις είναι στην πραγματικότητα ψευδείς και μη ρεαλιστικές ονομάζονται γνωστικές διαστρεβλώσεις, και μας κάνουν να αισθανόμαστε άσχημα. Όταν νιώθουμε πληγωμένοι και απογοητευμένοι από την απόρριψη, οι αρνητικές αυτές σκέψεις μας φαίνονται απολύτως έγκυρες και ορθές. Αυτό είναι κι ένα από τα παράξενα που συμβαίνουν με την άσχημη διάθεση – συχνά ξεγελάμε τον εαυτό μας και ζούμε μέσα στη μιζέρια δεχόμενοι πράγματα που απλώς δεν είναι αληθινά.

Όταν καταφέρουμε τις στρεβλωμένες αυτές σκέψεις να τις καταπολεμήσουμε και να τις αντικαταστήσουμε με σωστές και υγιείς σκέψεις μόνο τότε θα καταφέρουμε να βελτιώσουμε τη διάθεσή μας και να μετατρέψουμε τον πόνο που βιώσαμε από την απόρριψη σε θετικό συναίσθημα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι άντρες και γυναίκες αντιμετωπίζουν την απόρριψη διαφορετικά. Πάντως και στις δύο περιπτώσεις το να αποδεχτεί κανείς την απόρριψη είναι δύσκολο και απαιτεί χρόνο και προσπάθεια. Έρευνα του Πανεπιστημίου Francis Marion της Φλωρεντίας απέδειξε ότι οι άνδρες που βρίσκονται στη θέση του «θύματος» (δηλαδή άντρες που έχουν απορριφθεί) πιστεύουν ότι υπήρξε έλλειψη συνεννόησης στη σχέση τους, λιγότερη δέσμευση και δολιότητα. Αντίθετα, οι ερευνητές κατέληξαν ότι οι γυναίκες βιώνουν την απόρριψη και τον χωρισμό ως αρνητικό γεγονός, ανεξάρτητα από το ποιος πήρε την πρωτοβουλία να δώσει το τέλος.

Αποδείχθηκε επίσης ότι οι άνδρες δεν ενοχλούνται ιδιαίτερα όταν αποφασίζουν οι ίδιοι να φύγουν από μια σχέση, νιώθουν όμως «εξαπατημένοι» αν προλάβει και τους απορρίψει η σύντροφός τους. Αρνούνται να παραδεχτούν τη λήξη και προσπαθούν να διατηρήσουν την επαφή τους μαζί της. Πράγματι, σε επίπεδο ψυχολογικών διεργασιών ισχύουν αυτές οι διαφοροποιήσεις και σχετίζονται με τη διαφορετική οπτική γωνία των δύο φύλων. Οι γυναίκες, είτε αποφασίσουν οι ίδιες τον χωρισμό είτε όχι, βιώνουν μια συναισθηματική απώλεια και περνούν μια περίοδο συναισθηματικού πένθους μετά τη λήξη κάθε σχέσης. Από την άλλη πλευρά, οι άνδρες λειτουργούν διαφορετικά: βιώνουν έντονα το στοιχείο της απόρριψης, επειδή η ανάλυση δεν είναι αυτόματη αντίδραση για τον ανδρικό οργανισμό. Παίρνουν τη θέση του εξαπατημένου ως άμυνα για να μην μπουν στη διαδικασία να αναλογιστούν τη δική τους υπαιτιότητα, έστω και έμμεση.

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου