Ιδιαίτερη σημασία έχει η 10η Ιουλίου, διότι σαν σήμερα, πριν από 130 χρόνια, το 1888, γεννήθηκε στον Βόλο ο Τζόρτζιο Ντε Κίρικο, ένας από τους μεγαλύτερους ζωγράφους του 20ου αιώνα.
Γεννήθηκε, όπως αναφέρει ο ίδιος: «…Στη σκιά του Πηλίου και των Κενταύρων, δυο βήματα από την Ιωλκό των Αργοναυτών… Μια αποπνικτική μέρα του Ιουλίου στον Βόλο…πρωτεύουσα της Θεσσαλίας που τα κεριά λιώνανε στα καντηλέρια, και πάνω από την πολιτεία, λες για να μεγαλώσει τον καύσωνα του καλοκαιριού, φυσούσε ένας φλογισμένος άνεμος που έρχεται από την Αφρική και που οι Έλληνες ονομάζουν λίβα..».
Πατέρας του ήταν ο Εβαρίστο Ντε Κίρικο, αριστοκρατικής καταγωγής από τη Δαλματία και την Τοσκάνη του οποίου ο πατέρας, βαρόνος Τζόρτζιο – Φιλιγκόνε αναφέρεται ως πρέσβης της Ιταλίας στην Υψηλή Πύλη. Διπλωματούχος μηχανικός, προσέφερε αρχικά τις υπηρεσίες του στους σιδηροδρόμους της Τοσκάνης και της Βουλγαρίας. Στη συνέχεια το 1882 του ανατίθεται, ως εργολήπτη, επί πρωθυπουργίας Χαριλάου Τρικούπη με χρηματοδότηση του ομογενούς τραπεζίτη από την Κωνσταντινούπολη Θεόδωρου Μαυρογορδάτου, η κατασκευή του σιδηροδρομικού δικτύου της Θεσσαλίας, προκειμένου να διευθύνει το έργο εγκαθίσταται στον Βόλο.
Σύζυγός του και μητέρα του μεγάλου ζωγράφου η Τζέμμα Τσερβέτο, πρώην τραγουδίστρια του βαριετέ και της οπερέτας, με γενοβέζικη καταγωγή αλλά με εμπορικές σχέσεις της οικογένειας στη Σμύρνη όπου και η ίδια γεννήθηκε.
Αφιέρωμα τιμής
Στον πατέρα του μεγάλου ζωγράφου τον μηχανικό Εβαρίστο είναι αφιερωμένη η φετινή ετήσια εκδήλωση, που διοργανώνει κάθε χρόνο η Διεύθυνση Πολιτισμού του ΔΟΕΠΑΠ -ΔΗΠΕΘΕ Δήμου Βόλου, η οποία θα παρουσιάσει την πολυδιάστατη προσωπικότητα και το έργο του στην μόλις νεόδμητη πόλη με την οποία ταυτίστηκε και συνέβαλε τα μέγιστα στην ανάπτυξή της.
Το αφιέρωμα περιλαμβάνει έκθεση των σχεδίων του Εβαρίστο και της γαλλοϊταλικής εταιρείας του σε φωτογραφικές αναπαραγωγές, που ανήκουν στο αρχείο του Σιδηροδρομικού Σταθμού Βόλου. Φωτογραφίες, κείμενα και άλλα ντοκουμέντα καταδεικνύουν το εύρος της δραστηριότητας του Εβαρίστο αλλά και τη σχέση του και επιρροή που άσκησαν στο καλλιτεχνικό έργο του γιου του, Τζόρτζιο.
Το αφιέρωμα πραγματοποιείται σε συνδιοργάνωση με τον ΟΣΕ και το Παγκόσμιο Σωματείο Αποδήμων Μαγνήτων «Το Κοινόν των Μαγνήτων».
Η έκθεση θα εγκαινιαστεί την Πέμπτη 2 Αυγούστου στο Κέντρο Τέχνης Τζόρτζιο Ντε Κίρικο και θα παραμείνει ώς και τον Οκτώβριο προκειμένου να πραγματοποιηθούν εκπαιδευτικά προγράμματα και παράλληλες συνεργασίες.
Θα προηγηθεί την Τέταρτη 1 Αυγούστου η καθιερωμένη ετήσια εκδήλωση του Παγκόσμιου Σωματείου Αποδήμων Μαγνήτων «Το Κοινόν των Μαγνήτων» στον κήπο του Αρχαιολογικού Μουσείου αφιερωμένη επίσης στα 130 χρόνια από τη γέννηση του μεγάλου ζωγράφου, η οποία θα περιλαμβάνει με ομιλίες, προβολές και μουσικό πρόγραμμα
Ο Τζιόρτζιο Ντε Κίρικο
Ο Τζόρτζιο Ντε Κίρικο υπήρξε μία από τις καλλιτεχνικές μορφές της τέχνης που κατάκτησε εξέχουσα θέση στα κινήματα της νεωτερικής πρωτοπορίας.
Σπούδασε στο «Σχολείο των Τεχνών» του Πολυτεχνείου της Αθήνας με δασκάλους τους Κ. Βολανάκη, Γ. Ιακωβίδη και Γ. Ροϊλό. Συνεχίζει τις σπουδές του στην Ακαδημία Καλών Τεχνών του Μονάχου και έρχεται σε επαφή με τον γερμανικό ρομαντισμό, και τη φιλοσοφία των Νίτσε, Σοπενχάουερ και Βέινιγκερ. Ταξιδεύει στην Ιταλία και το 1910 ζωγραφίζει το πρώτο «μεταφυσικό» του έργο, το «Αίνιγμα ενός φθινοπωρινού απογεύματος». Στη συνέχεια ζει στο Παρίσι όπου τον ανακαλύπτει ο Απολλινέρ, συμμετέχει σε εκθέσεις, γνωρίζει τους Πικάσο, Ντερέν, Μπρανκούζι, Λεζέ, Μπρακ και εντυπωσιάζει τον Αντρε Μπρετόν και τους υπερρεαλιστές ζωγράφους. Από το 1914 θα αρχίσει τις εκθέσεις του στη Ν. Υόρκη. Μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο συμμετέχει στην καλλιτεχνική σκηνή της Ιταλίας και συνδέεται με τους φουτουριστές ζωγράφους. Από το 1919 αποκηρύσσει τη μοντέρνα τέχνη και στρέφεται στην παραδοσιακά πρότυπα και στις ζωγραφικές τεχνικές τους παρελθόντος.
Αρχίζει να εκθέτει, να αρθρογραφεί και να συμμετέχει σε μεγάλες διοργανώσεις στη Ρώμη, στο Παρίσι και στη Ν. Υόρκη. Το 1930 γνωρίζει στο Παρίσι τη Ρωσίδα Ιζαμπέλλα Πάκζβερ -Φαρ, η οποία θα είναι η μέλλουσα σύζυγος και σύντροφος για την υπόλοιπη ζωή του. Το 1945 εκδίδεται στα ιταλικά η αυτοβιογραφία του, ενώ πραγματοποιεί εκθέσεις σε διάφορες πόλεις της Ιταλίας και τιμάται από διάφορα καλλιτεχνικά ιδρύματα Ευρώπης και Αμερικής.
Κατά το διάστημα 1964 – 1965 ασχολείται με τη σκηνογραφία, καθώς και με τη γλυπτική και τη χαρακτική. Το 1978 γιορτάζονται τα ενενηκοστά γενέθλιά του στο Καπιτώλιο της Ρώμης με την παρουσία και υποστήριξη γνωστών θεωρητικών της τέχνης. Την 20ή Νοεμβρίου 1978, στις 11.30 π.μ., ο Τζιόρτζιο Ντε Κίρικο πεθαίνει σε νοσοκομείο της Ρώμης, έπειτα από μακροχρόνια ασθένεια.
Το 1986 δημιουργείται το Ίδρυμα Τζιόρτζιο και Ιζα Ντε Κίρικο στην οικία τους στον αριθμό 31 της Πιάτσα ντι Σπάνια της Ρώμης, με πρόεδρο την σύζυγό του, ενώ το 1998 ανοίγει τις πόρτες του για το κοινό.
Στην Ελλάδα η πρώτη έκθεση με έργα Ντε Κίρικο διοργανώθηκε το 1995 από το Ιδρυμα «Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή» της Ανδρου, με την συμμετοχή του Δήμου Βόλου και του Ιδρύματος «Νικολάου και Ελένης Πορφυρογένη» Αγριάς Βόλου, υπό την αιγίδα του Ιδρύματος Ντε Κίρικο της Ρώμης. Προηγήθηκε, το καλοκαίρι, η έκθεση της Ανδρου και ακολούθησε η έκθεση στον Βόλο με τον γενικό τίτλο «Η επιστροφή του Τζιότζιο Ντε Κίρικο» πλαισιωμένη με παράλληλες εκθέσεις και εκδηλώσεις, στο Κέντρο Τέχνης και στο Ιδρυμα Πορφυρογένη στην Αγριά.
Με το έργο του έχουν ασχοληθεί πολλοί ιστορικοί τέχνης στην Ιταλία, Γερμανία, Γαλλία, ΗΠΑ, Ελλάδα, Ισπανία και σε άλλες χώρες, υπογραμμίζοντας το πολυδιάστατο ταλέντο του, που τον καθιστά μοναδικό σε διεθνές επίπεδο.
